'Wie niet waagt…' - Marleen De Jong Teksten

De zelfrefl ectielijst is onderdeel van een omvangrijker project,
Deltaplan Nieuwkomers. Sjenet Kruidenier, CED-Groep:
“Het werd een lijvig papieren document met negentien
verschillende onderwerpen en evenzoveel pagina’s. Geld uit
het innovatiefonds is gebruikt om de lijst te digitaliseren. Op
de computer via een website is de lijst voor jongeren sneller
en makkelijker in te vullen. Een digitale versie maakt ook het
verwerken van gegevens effi ciënter.”
Met alleen een vragenlijst invullen op de computer zijn de
leerlingen er nog niet. Van tevoren krijgen zij voorbereidende
lessen om te kunnen begrijpen wat de verschillende begrippen
inhouden. Ook de mentor vult een lijst in per leerling. De
uitkomsten van beide lijsten zijn de basis voor een gesprek
over verschillen en overeenkomsten tussen het zelfbeeld
van de leerling en de observaties van de mentor. Van Roon:
”We gebruiken die lijst nu nog vooral voor die mentorgesprekken.
In de toekomst kunnen de kinderen de lijst ook
opnemen in hun persoonlijke digitale portfolio’s.”
Scholengemeenschap Nieuw Zuid werkt nu drie jaar met
de zelfrefl ectielijst. Eerst met de papieren versie, het laatste
schooljaar, 2005-2006, met de lijst via de website. Van Roon
is er tevreden over. “Bij ons vullen kinderen en mentoren de
lijst twee keer per jaar in. Zo kun je ook zien of er een ontwikkeling
is. Bovendien gaat het onderwerp ‘bewustwording’
meer leven in de klas. Leerlingen weten van elkaar feilloos
waar ze goed of minder goed in zijn, maar juist inzicht in
zichzelf is lastig, en dat stimuleert deze lijst. Bovendien laat
de lijst ook zien welk beroepsperspectief realistisch is. Veel
leerlingen willen graag iets gaan doen in administratie, maar
dan moet je dus wel langdurig op je stoel kunnen zitten en
niet slordig zijn. De lijst geeft extra aanleiding om daar onderling
over te praten. De kinderen zijn blij met dit materiaal.”
Leerlingen van een internationale schakelklas zijn hiermee
voor het eerst op deze manier bezig met zelfi nzicht en met
sociale competenties. Kruidenier: “Dat is altijd een lacune
geweest, er was tot nu toe vooral aandacht voor cognitieve
vaardigheden. Sociale competenties hangen nauw samen
met waarden en normen, en die kunnen verschillen per cultuur.
De lijst maakt ook dat bespreekbaar. De informatie over
sociale competentie kan bovendien meegenomen worden
in leerlingbesprekingen tussen de internationale schakelklas
en het voortgezet onderwijs.”
In Rotterdam zijn vier scholen met een afdeling internationale
schakelklas. In 2004 waren er zo’n zeshonderd leerlingen
in Rotterdamse ISK’s, dat zijn er tegenwoordig een stuk
minder. De zelfrefl ectielijst ‘Hoe ben ik?’ is inmiddels voor
alle ISK klassen in Rotterdam beschikbaar.
13