Een nieuwe kans voor particulieren en voor - Curatoren.nl

geaccepteerd. In de praktijk komen dergelijke akkoorden, die sinds 1935 ook buiten
faillissement kunnen worden aangeboden, niet dikwijls tot stand. Dit is in de eerste plaats
te wijten aan het feit dat zo’n akkoord niet geldt voor schulden waaraan een preferentie of
een zakelijke zekerheid is verbonden, en in de tweede plaats aan de grote quora die
vereist zijn om een minderheid van crediteuren die volledige betaling wenst, te kunnen
binden.
Op zeer beperkte schaal komt het spaarfaillissement voor. Daarbij wordt uit het inkomen
van de failliet een fonds bij elkaar ‘gespaard’ dat ervolens in het kader van een akkoord
aan crediteuren wordt aangeboden. Het is de vraag of dit spaarelement zich verdraagt met
verschillende artikelen in de Fw, die de curator tot spoed manen (bijv. de artt. 93 e.v.).
Als er geen akkoord tot stand is gekomen, en als het faillissement is beëindigd zonder dat
de schulden volledig betaald zijn, herkrijgen crediteuren hun rechten om individueel tegen
de debiteur op te treden, voor zover zij niet zijn voldaan. De erkenning van hun vordering in
het faillissement geldt als gewijsde tegenover de schuldenaar, tenzij deze de vordering
heeft betwist. Het proces-verbaal van de verificatievergadering levert crediteuren een
executoriale titel op, die zij op ieder gelegen moment ten uitvoer kunnen leggen. Als
hoofdregel geldt in Nederland dat vorderingen na twintig jaar verjaren. Ook kunnen
crediteuren vrijwel onbeperkt opnieuw het faillissement van de debiteur aanvragen. De
enige beperking brengt art. 18 lid 2 Fw aan: als een faillissement is opgeheven, moet de
aanvrager bij een nieuwe aanvrage binnen drie jaar aantonen dat in ieder geval de
faillissementskosten kunnen worden voldaan.
Het feit dat crediteuren hun rechten herkrijgen is te begrijpen als een reactie op de
situatie die bestond bij het oude art. 887 Wetboek van Koophandel. Toen was het
faillissement juridisch pas beëindigd nadat alle schuldeisers volledig waren betaald.
Crediteuren konden niets tegen een debiteur ondernemen, die insolvent bleef nadat de
curator rekening en verantwoording had afgelegd. Het faillissement duurde juridisch aldus
voort nadat het feitelijk was beëindigd.
In de Eerste Kamer werden kritische opmerkingen gemaakt over deze verslechtering van
de positie van de niet-handelaar, omdat deze zo bloot zou staan aan aanvallen van zijn
vroegere crediteuren, die konden executeren uitsluitend in hun eigen belang. De Regering
antwoordt daarop: “Kan men ook nog wenschen, dat de wet bepale, dat door zijne
schulden de pen gehaald, of dat althans eene regeling getroffen worde, krachtens welke
die schulden verder geheel of nagenoeg onverhaalbaar zullen zijn ? Op welke rechtsgrond
een wetgever hiertoe zou mogen overgaan, ligt in ‘t duister”. Er mag geen premie op failliet
gaan gesteld worden (van der Feltz II, p. 258 e.v.).
De Fw kent in de artt. 206-212 het instituut rehabilitatie, maar dat heeft een veel beperktere
betekenis dan de maatschappelijke doelstelling van het Amerikaanse recht.In de Fw is het
een middel voor de debiteur om zich te zuiveren van de blaam die op hem door het
faillissement is geworpen. Het feit dat dit instituut bestaat duidt erop dat het faillissement
in strijd met de opzet kennelijk toch een onterend karakter heeft. Rehabilitatie is slechts
mogelijk indien alle crediteuren tevreden zijn gesteld. In de praktijk komt deze vorm van
rehabilitatie vrijwel niet voor.
Tenzij in de wet of in het contract anders is bepaald, ondergaan rechten en verplichtingen
uit afgesloten overeenkomsten door het faillissement geen verandering, maar, gelet op het
onvermogen van een van de contractspartijen, is het vaak praktisch dat gekozen wordt
tussen instandhouding of ontbinding van de overeenkomst. Art. 37 Fw geeft een regel voor
het geval beide parti;en nog niet geheel hebben gepresteerd:de wederpartij van de failliet
Een nieuwe kans voor particulieren en voor ondernemers 61