Een nieuwe kans voor particulieren en voor - Curatoren.nl

kan de curator sommeren om binnen acht dagen mee te delen of deze de overeenkomst
gestand wil doen. Voor huurkoop- en voor huur- en pachtovereenkomsten geldt dat zowel
de curator als de wederpartij de overeenkomst kunnen ontbinden, ook al is er geen sprake
van wanprestatie van de debiteur. Bij huur en pacht moet een opzegtermijn in acht
genomen worden, de huurbeschermingsregels derogeren niet aan art.39 Fw.
Vorderingen met een tijdsbepaling worden direct opeisbaar bij faillissement. Veel
overeenkomsten bevatten de clausule dat de verplichting van de debiteur bij faillissement
direct opeisbaar wordt. Na de faillietverklaring kan de rente niet meer geverifieerd
worden, tenzij de vordering door zakelijke zekerheid is gedekt (art. 128 Fw). Het tweede
boek van het Wetboek van Strafrecht (Sr) noemt in titel XXVI (benadeling van schuldeisers
of rechthebbenden) een beperkt aantal specifiek met faillissement verband houdende
misdrijven. Een aantal hiervan is voor belang van particulieren. Art. 340 Sr bepaalt dat
iemand die failliet is verklaard als schuldig aan eenvoudige bankbreuk gestraft kan
worden met een gevangenisstraf van ten hoogste een jaar, of met een geldboete, indien 1.
zijn verteringen buitensporig zijn geweest, 2. indien hij, met het oogmerk om zijn
faillissement uit te stellen, wetende dat het daardoor niet kon worden voorkomen, op
bezwarende voorwaarden geldopnemingen heeft gedaan. Art.341 Sr bepaalt dat iemand
die failliet is verklaard, als schuldig aan bedrieglijke bankbreuk, wordt gestraft met een
gevangenisstraf van ten hoogste zes jaren (..) indien hij ter bedrieglijke verkorting van de
rechten van zijn schuldeisers 1. Lasten verdicht of baten niet verantwoord heeft, of enig
goed aan de boedel onttrekt, 2. enig goed om niet of klaarblijkelijk beneden de waarde
heeft vervreemd en 3. ter gelegenheid van het faillissement of op een tijdstip waarop hij
wist dat het faillissement niet kon worden voorkomen,een van zijn schuldeisers op enige
wijze heeft bevoordeeld. Ook een ondernemer die niet zijn verplichting om een
boekhouding te voeren nakomt, kan met deze bepalingen geconfronteerd worden.
Keulen (p. 41 e.v.) wijst erop dat alleen de ‘buitensporige verteringen’ kunnen worden
aangemerkt als een bepaling om het veroorzaken van faillissementen tegen te gaan, de
overige strafbaarstellingen hebben meer ten doel om crediteuren te beschermen.
Surséance van betaling
De Fw kent ook een hulpmiddel voor de debiteur die in tijdelijke betalingsonmacht
verkeert, de surseance van betaling. Anders dan faillissement is surseance niet gericht op
liquideren en afwikkelen, maar op reorganisatie en herstel. Surséance kan alleen door de
debiteur worden verzocht, en wel als ‘hij voorziet dat hij met betalen van zijne opeischbare
schulden niet zal kunnen voortgaan’ (213 Fw). Het is een vorm van uitstel van betaling voor
schulden waaraan geen preferentie of zekerheid is verbonden. Concurrente crediteuren
kunnen tijdens de surseance niets tegen de debiteur ondernemen. De rechtbank benoemt
een of meer bewindvoerders, waarna debiteur en bewindvoerder gezamenlijk
verantwoordelijk zijn voor het beheer. Surseance is gericht op ‘bevrediging’ van
crediteuren. Hiermee is niet bedoeld dat crediteuren volledig betaald moeten worden,
maar dat zij in een accoord tevreden moeten worden gesteld. Ook bij surseance bestaat
de mogelijkheid van een akkoord, onder vrijwel dezelfde voorwaarden als bij faillissement.
De bewindvoerder, wiens loon preferent is, moet bekostigd worden uit de boedel.
Aangezien het totstandbrengen van een akkoord nogal arbeidsintensief is, zijn de kosten
van bewindvoering pas de moeite waard bij een behoorlijk grote boedel. De
surseanceregeling heeft nooit veel toepassing gevonden in de particuliere sfeer. Ook in de
bedrijfsmatige sfeer komt surseance sporadisch voor. Hiervoor worden de volgende
oorzaken genoemd. In de eerste plaats is surseance een voorportaal van het faillissement
62
Een nieuwe kans voor particulieren en voor ondernemers