Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

Verbindingen
Verbindingen vormen een cruciaal onderdeel binnen elk openbare orde optreden. De politie beschikt
over tal van middelen om bij een optreden met elkaar in verbinding te staan: GSM, mobilofoon,
portofoon, het eigen telefoonnetwerk C2000, mail, fax, LCMS en een megafoon. Allemaal nodig om
over een afstand met elkaar te kunnen communiceren. Het verbindt de politiemensen op straat met
elkaar, met het SGBO in Groningen, het COPI in Haren, en deze hebben weer contact met het ROT in
Groningen en het GBT in Haren. Daarnaast is er nog de meldkamer in Drachten. Die is er voor het
dagelijks werk van de hulpverleningsdiensten, de zaken die niets te maken hebben met project X in
Haren. Alle communicatie binnen het grootschalig optreden loopt in principe via de SGBO structuur
en wordt geregeld via het hoofd Ondersteuning. Een verbindingsschema gee aan op welke manier
de verschillende eenheden die binnen het SGBO opereren met elkaar en met het SGBO verbonden
zijn en kunnen communiceren. Het SGBO werkt met een eigen actiekanaal, de meldkamer werkt met
de reguliere noodhulpkanalen.
In de middagbrieng van de meldkamer in Drachten wordt melding gemaakt over project X Haren en
het feit dat de aansturing van het optreden via het SGBO loopt. Als de calamiteitencoördinator van
de meldkamer er om vraagt krijgt ze rond zes uur het verbindingsschema en het draaiboek van het
SGBO. Voor het SGBO is een verbindingsfunctionaris gepland. Hij stelt ook het verbindingsschema
op conform het draaiboek, met inzet van verkenners, motorrijders, plae peen (inclusief beredenen
en bikers), spoorwegpolitie en, voor het worst case scenario, een peloton ME en een groep AE. Er
is geen organisatieschema en de vakspecialist, die valt onder het hoofd Ondersteuning, maakt geen
deel uit van het SGBO-overleg. Na elke vergadering van het SGBO stelt hij elke commandant vragen
om het verbindingsschema te kunnen maken en om vier uur presenteert hij het schema in het SGBO.
Het SGBO is akkoord.
Na de bespreking met het SGBO krijgt de vakspecialist van het hoofd Ondersteuning een inzetlijst.
Daar staan ook collega’s op die al aan het werk zijn. Dat was hem niet verteld en deze staan dan ook
niet in het schema. Ook de opdracht aan de spoersgroep om telefoons te gebruiken, en geen
portofoons verbaast hem. Dat betekent dat deze groep niet door anderen gehoord kan worden, en
dat een eventuele taakwisseling gevolgen voor het verbindingsschema zal hebben.
Alle verbindingslijnen van en naar het SGBO komen samen in een verbindingscel. Deze is in een
aparte kamer achter de schuifdeuren van de commandokamer van het SGBO ingericht. Vanaf het
begin is eigenlijk al sprake van onderbezeing van de verbindingscel, vertellen de verbindingsfunctionarissen.
Een verbindingsfunctionaris kan in principe twee lijnen aan. Hij hee namelijk maar twee
oren, maar er zijn drie lijnen en daarnaast worden van hem nog meer gevraagd dan alleen de
verbindingen te regelen. Om half vijf neemt een tweede verbindingsfunctionaris een kanaal over.
Weer later, nadat de ME is opgeroepen, gaat een derde centralist het extra kanaal bedienen.
Vanaf zes uur ontvangt de meldkamercentralist steeds meer vragen van politiemensen op straat in
Haren over wat ze moeten doen, waar ze moeten zijn, en hoe ze daar het beste kunnen komen. Op
veel vragen kan de centralist geen antwoord geven. Pas later op de avond ontvangt hij het draaiboek,
maar dan hee hij geen tijd meer om zich erin te verdiepen. Het meldverkeer neemt toe, het wordt
drukker.
150 | COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN