Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

Het feit dat zo frequent communicatieproblemen optreden bij grootschalige incidenten betekent
daarnaast dat meer aandacht voor verbindingen nodig is bij (de voorbereiding op) grootschalige
incidenten en dat dit een vast onderdeel moet zijn bij de opschaling. Door de politie is als verbeterpunt
aangegeven dat standaard (als functionaliteit) een stafocier verbindingen in een SGBO wordt
opgenomen, die afstemt met de landelijke C2000 beheerder problemen signaleert en er voor zorgt
dat eventuele problemen adequaat opgelost worden. Het is tevens van belang dat tijdens een SGBO
inzet op de meldkamer specieke senior deskundigheid met betrekking tot politieoptreden beschikbaar
is.
Nationale politie
Op 21 september was er nog geen sprake van nationale politie. Volgens criminoloog en politiewetenschapper
Fijnaut zouden de rellen in Haren niet plaatsgevonden hebben als er nationale politie was
geweest 31 . Het is zeer de vraag of dat zo is. Bij de politieaanpak rond project X Haren is vanaf het
moment dat is opgeschaald naar het SGBO sprake geweest van inzet van personen en eenheden uit
Groningen, Friesland en Drenthe, die samen de nieuwe eenheid Noord Nederland vormen binnen de
nationale politie. Uiteraard zal het samengaan van deze drie voormalige regiokorpsen gepaard gaan
met de nodige kinderziektes (en daar waren ook rond project X Haren voorbeelden van), het uitgangspunt
van onderlinge samenwerking was vanzelfsprekend. De betrokkenheid van het KLPD (de
Landelijke Eenheid binnen de nationale politie) hee een wezenlijke bijdrage geleverd, mede dankzij
de aanwezigheid van een KLPD-liaison in het SGBO. Het is reëel te verwachten dat binnen een
nationale politie vermoedelijk sneller een beroep gedaan zal worden op landelijke ondersteuning via
het CCT, OSINT en het NIK. Desondanks blij ook met nationale politie de handhaving van de
openbare orde een lokale aangelegenheid onder gezag van de burgemeester. Desgevraagd gee de
leiding van het nationale politiekorps aan dat zij bij Harenachtige situaties niet gaat sturen op de
operatie. Vanuit systeemverantwoordelijkheid wil de korpsleiding wel geïnformeerd zijn. De leiding
van het nationale politiekorps gee aan dat zij speciek aandacht hebben voor ontwikkelingen ten
aanzien van de paraatheid en inzet van inzet ME, de ontwikkeling van crisis communicatieteams en
een integrale aanpak van sociale media. De ervaringen in Haren maken duidelijk dat het ook een
aandachtspunt van het nationale politiekorps zal moeten zijn om in alle eenheden, ook die waar niet
met enige regelmaat openbare orde incidenten plaatsvinden, over ervaren en getrainde medewerkers
op alle niveaus te kunnen beschikken. Daarbij gaat het enerzijds om staven en anderzijds om
ex-ME-ers en medewerkers basispolitiezorg. Dat is van belang in grote delen van het land waar
risicovolle evenementen (van wat voor type dan ook) schaars zijn. Het beter op elkaar afstemmen
van informatiebehoee en informatievoorziening in brede zin verdient ook meer aandacht.
Leren
Er valt veel te leren van project X Haren, niet alleen voor direct betrokkenen, maar ook voor politie en
autoriteiten in het algemeen. Veel respondenten die soms uiterst kritisch waren gaven aan dat ze er
niet op uit waren om koppen te laten rollen, maar dat ze wilden dat er geleerd werd van de ervaringen
in Haren. Diversen gaven daarbij spontaan aan dat ze in dat opzicht niet gecharmeerd waren van
het initiatief van de ACP om een meldpunt in te stellen. Het verschil in beleving tussen leidinggevenden
en werkvloer dat we constateren is overigens wel een punt dat meer aandacht verdient. We
realiseren ons terdege dat het na aoop altijd gemakkelijker is om aan te geven wat anders had
gemoeten. De gebeurtenissen in Haren waren complex en plaatsten de autoriteiten voor dilemma’s.
31 “Ik heb die kwestie slechts van een afstand gevolgd, maar met een nationale politie was dit natuurlijk nooit gebeurd”. Geciteerd in
VNG Magazine nr. 19, 05 oktober 2012, pagina 10
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 67