Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

Als uitgangspunt voor de aanpak is een denitie geformuleerd voor een project X feest:
Het via diverse sociale media oproepen tot (massaal) samenkomen op een bepaald tijdstip en op een bepaalde plek
in de openbare ruimte, zonder dat er een organisator bekend en aanspreekbaar is en waarvan een reële dreiging
uitgaat voor verstoring van de openbare orde en veiligheid.
Het uitgangspunt voor de aanpak is vervolgens geweest: ‘We laten het feestje (en grote groepen jongeren)
niet ontstaan’. Dit statement is meermalen door burgemeester en politie uitgedragen, met inachtneming
van een terughoudende communicatielijn. Op basis hiervan werden de maatregelen bepaald.
Het doel was om de aandacht voor de oproep te verminderen. Voorkomen moest worden dat er
vanwege de aandacht in de (klassieke) media juist meer mensen gehoor zouden geven aan de
oproep. In deze fase paste daarom (hoe lastig soms ook) terughoudendheid in pers en media.
Belangrijkste doel was om rust uit te stralen en geen hype te creëren. Tegelijkertijd is binnen deze
aanpak gekozen om gericht te communiceren, maar zo laat mogelijk. Alle omwonenden van park
Middenhoven en ouders van jongeren die zich hadden aangemeld en in Amstelveen woonachtig zijn,
kregen zaterdagochtend 13 oktober voor 13:00 uur een brief per koerier. De ouders zijn geaendeerd
op de aanmelding van hun zoon of dochter met het verzoek om hen niet te laten deelnemen. Het
callcenter van de gemeente was zaterdag vanaf 15:00 uur geopend om direct vragen van bewoners of
ouders te kunnen beantwoorden. Er hebben twee mensen gebeld. Het callcenter is om 19:00 uur
gesloten. De ‘boodschappendienst’, die normaliter na sluitingstijd de telefoon beantwoord, is van te
voren gebrie om mogelijke telefoontjes op te vangen. Zij hebben geen telefoontjes over project X
ontvangen. Een SGBO is opgezet, mede op basis van het gebruik van een noodbevel voor de periode
rondom het ‘feest’ zelf. Uitgangspunt van de operationele aanpak: ‘stevig en proportioneel in de
lokale context van Amstelveen. Zowel politie als gemeente hebben hierin samengewerkt. Monitoring
hee plaatsgevonden vanaf het begin tot een week na 13 oktober. In de wijk zijn met enkele als
prominent beschouwde mensen gesprekken gevoerd, bijvoorbeeld de voorzier van het wijkplatform,
enkele winkeliers. De buurtregisseur, jongerenwerkers, straatcoaches en handhavers hebben
hierin een bijdrage geleverd. Daarnaast zijn kwetsbare plekken in de wijk in kaart gebracht. Ook
werden ‘hotspots’ (ontmoetingsplekken van jongeren) nog een keer goed in kaart gebracht. Via
monitoring van Twier en Facebook hee vooraf intensief onderzoek plaatsgevonden om te
achterhalen wie initiators van de oproep waren en wie daarin opruiende taal gebruikten. OM hee
een zogenaamde ZSM-unit (‘zo snel mogelijk’) ingesteld en kon in de aanloop naar de 13de oktober
op basis van actuele informatie-uitwisseling verschillende alternatieven schetsen om zonodig
(getimed) te vervolgen en het evenement daarmee te verstoren.
Op de dag zelf lag de regie van de woordvoering bij de gemeente. Sociale media werden in dit
stadium niet alleen actief gemonitord maar ook ingezet door politie voor de bezoekers van het
betreende medium (‘zonder gasten geen feest’). Het uitgangspunt voor de operationele inzet was:
“Liever te veel blauw dan dat we er niet waren”. Andere kolommen waren op de hoogte. Drie scenario’s
waren leidend: het loopt met een sisser af; de politie slaagt in haar opzet het feest niet te laten
ontstaan in Middenhoven, maar het verplaatst zich in de gemeente of er gaat iets goed mis. Op alle
drie scenario’s werden onder meer de communicatiemiddelen ingezet. Om zeven uur is de politie in
de wijk en omgeving ingezet. Op dezelfde tijd is het noodbevel, vergezeld met een bericht, op de
gemeentelijke website geplaatst. Ook is er via Twier een bericht uitgegaan. Deze tweet hee
gezorgd voor beweging op Twier. Veel jongeren hebben deze tweet gezien. Ook veel media hebben
deze tweet opgepakt. De operationele inzet van politie is aangestuurd vanuit het hoofdbureau van
politie in Amsterdam. Een medewerker van het team Openbare Orde en Veiligheid van de gemeente
(OOV) was hierbij als liaison tussen gemeente en politie aanwezig. Op het raadhuis was communicatie
beschikbaar. Vanuit beide units werd constant gemonitord en informatie uitgewisseld. Media zijn
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 179