Commissie Cohen: deelrapport overheid - EenVandaag

Opsporing
Bij de voorbereiding hee het hoofd Opsporing (HOPS) ook rekening gehouden met het worst case
scenario. Daartoe is een aantal rechercheurs op piket gezet. Andere voorbereidende werkzaamheden
hebben niet plaatsgevonden. De beide hulpocieren van Justitie (hOvJ’s) proberen diezelfde avond
na het binnenbrengen van de eerste arrestanten in contact te komen met de HOPS om te vragen wat
zijn plannen zijn. Het lukt hen lange tijd niet om contact met de HOPS te krijgen. De hOvJ’s en de
rechercheurs hebben vooral geleund op hun ervaring en improvisatietalent. Zij weten die avond de
intake en de aandeling snel en goed te organiseren. Lastig is en blij het ontbreken van de documentatie:
onduidelijk is waarom een arrestant is aangehouden, door wie dat is gebeurd en hoe laat.
De hOvJ en de rechercheurs begrijpen dat het voor de AE en de ME moeilijk is om in alle hectiek
zorgvuldig de gegevens van een arrestant te noteren, dan wel een aanhoudingskaart in te vullen.
Met behulp van de foto’s, die niet alleen in de cellengang, maar ook door de AE op straat zijn
gemaakt, kunnen achteraf de verdachten vrij eenvoudig worden herkend en kan men per verbalisant
ook nagaan waarom deze persoon hee aangehouden. De werkwijze van de AE is opvallend: bij elke
arrestatie hee men de arrestant overgeleverd aan de plae peen, die op enige afstand achter de
linie stonden. Het was aan hen om de arrestant af te leveren aan de parketpolitie of er zelf voor te
zorgen dat deze op de cellengang werd afgeleverd. Van elke arrestant die door de AE werd aangehouden
werd ter plekke een foto gemaakt met de blackberry. Vervolgens werden telefoonnummers
uitgewisseld, zodat de arrestant op enig moment nog te traceren was naar de verbalisant. Na de
rellen is nog diezelfde nacht en de daarop volgende zaterdag de ontbrekende documentatie behorende
bij de arrestanten verzameld. Dit gebeurde zowel op de debrieng als op de cellengang zelf.
Om de collega’s van buiten Groningen te bereiken is gebruik gemaakt van het Intranet. De rechercheurs
hebben veel moeite moeten doen om de gegevens op een fatsoenlijke manier in BVH te
krijgen.
TGO
Hoewel de rellen in beginsel geen TGO waardige zaak zijn, is de impact van de rellen in het dorp,
maar ook daarbuiten zodanig dat er een TGO wordt ingesteld. Het grote aantal verdachten maakt
het onderzoek, ondanks dat het om relatief eenvoudige openbare ordedelicten gaat, toch tot een
complex geheel. De medewerking van het publiek is groot: velen bieden spontaan beeldmateriaal
aan. Binnen enkele dagen is er 120 uur beeldmateriaal verzameld. De uitzendingen van televisieomroepen,
waaronder TV Noord, zijn integraal door de politie opgenomen. Dit voorkomt dat het
beeldmateriaal later moet worden opgevraagd. Het blijkt onmogelijk om het beeldmateriaal via de
politiële infrastructuur op te slaan en te ontsluiten. Er wordt een extern bedrijf ingehuurd om het
vele beeldmateriaal te ontsluiten. Hetzelfde geldt voor de sociale media. Bij het ontrafelen van de
berichten op Twier, Facebook en andere bronnen wordt gebruik gemaakt van een tweede extern
bedrijf. Het werken met clips van videobeelden en een database met daderkenmerken werpt zijn
vruchten af. De opsporingsberichtgeving wordt zorgvuldig opgebouwd, mede door de lessen van
TGO Kuip. De eerste acties zijn vooral intern gericht, via het politie intranet. Op het moment dat men
naar buiten treedt hanteert men het moo: eerst waarschuwen dan tonen. Politie-intranet wordt
voortdurend gebruikt om de collega’s te informeren, ook over de behaalde resultaten. De snelrechtprocedure
werkt niet in alle gevallen goed. Het legt een grote druk op de opsporing. Achteraf bij het
bekijken van het beeldmateriaal, blijken verdachten die inmiddels al zijn veroordeeld, met nieuwe
feiten in verband gebracht te kunnen worden. Zij worden opnieuw aangehouden en voor de rechter
gebracht. De Raad voor de Kinderbescherming kan zijn rapporten voor minderjarige verdachten niet
zo snel rond krijgen. De regeling van schadevergoeding, die is beloofd door de minister, vergt enige
creativiteit. Het koppelen van de schade aan individuele verdachten levert nauwelijks resultaat op.
Er kan ook geen gebruik worden gemaakt van het Schadefonds Geweldsmisdrijven, omdat dit niet
COMMISSIE ‘PROJECT X’ HAREN | 65