Oude gebouwen nieuwe functies - Evert Verhagen

More documents

Recommendations

Info

edrijfskundige en juridische studies en hun (verblijfs)voorzieningen. Na het overgangsgebied Westblaak, waar de grootste vermenging plaatsvindt met de andere economieën van de stad, richten de westelijke magneten zich op medisch (EMC), architectonisch en creatief (Coolhaveneiland). KennisAs ® Stadswonen verwacht een optimale voedingsbodem te genereren in de magneet Coolhaveneiland door zich te richten op de creatieve sector, met daarin een zwaartepunt op muziek, dans en (de koppeling aan) communicatie, digitale media en multi mediadesign. Door samen met collega-corporatie Woonbron huisvesting voor wonen en werken te bieden, bij voorrang aan de (short-stay-)studenten en starters ontstaat dit gunstige klimaat. Coolhaven Hoboken Westblaak Oostplein Eur-Woudenstein Dit wordt nog versterkt door in bestaande gebouwen, zoals de oude monumentale Machinistenschool en nieuwbouw (de nieuwe Machinist), en in delen van de buitenruimte voorzieningen aan te bieden voor werken, opleiding en ontmoeten. Beide corporaties zullen daarvoor naast de al lopende plannen locaties verwerven en investeren. Het Coolhaveneiland heeft fysiek ook een groot voordeel voor de ontwikkeling van de creatieve economie. Het is een semi-eiland met mooie hoogteverschillen en restanten van havenfuncties met monumentale gebouwen. Het is een oude wijk gelegen naast de historische Delftshaven. Het heeft alles mee om zich als een gemeenschap te ontwikkelen. Dit is dan ook merkbaar, want terwijl het stedenbouwkundig project vertraging oploopt, ontstaan er autonoom allerlei initiatieven in de wijk. Er wonen steeds meer jongeren en er vestigen zich ondernemers en kunstenaars. Het Coolhaveneiland kent daarbij bijzonder veel dynamiek. Veel nieuwe bedrijven starten, bestaande bedrijven vestigen zich er. Een groot deel van de creatieve werkgelegenheid bevindt zich in de wat kleinere bedrijven tot twintig werknemers, waaronder veel ontwerpers. Als er ergens in Rotterdam DNA aanwezig is, dan is het wel op het Coolhaveneiland. Er lijkt zich nu spontaan creatieve Werken Wonen Zorgen Leren Logeren Zorgen Leren Logeren Ontspannen Ontmoeten Wonen Leren Experimenteren Wonen 60 bedrijvigheid te ontwikkelen, waardoor het Coolhaveneiland kan uitgroeien tot een multiculturele wijk met een spontaan gentrification-proces. Rotterdam is daarmee weer een nieuw en spannend creatief en cultureel milieu rijker. Het is een soort ‘veenbrand’, voor buitenstaanders niet direct zichtbaar maar wel voelbaar. De actieven in dit proces vragen dan ook om een te grote sturing van buitenaf, met name van ambtelijke zijde, achterwege te laten. Dit zou het beste bewijs kunnen zijn dat de juiste combinatie van genen en voedingsbodem hier gevonden is. Het Coolhaveneiland is een gebied met kansen. Een bedreiging kan het gebrek aan huisvestigingsmogelijkheden voor bedrijven zijn; zeker omdat de gemeente met haar blik gericht is op Zuid en minder naar de plekken waar het gebeurt. Ook aan de zichtbaarheid van de creatieve activiteiten binnen gebouwen en de verblijfswaarde op straat, nog aan te leggen pleinen en wandelroutes, zal nog hard gewerkt moeten worden. De grond op het Coolhaveneiland is vruchtbaar, en met kleine inspanningen kan het Coolhaveneiland cool worden. Een extra muziekcafé of restaurant, op korte termijn, kan een reden zijn om op het Coolhaveneiland te blijven wonen en werken of zich er te vestigen. Sloop niet te veel, creatieven willen vooral zelf ontdekken. Garandeer originaliteit en leg de voorwaarden niet vast: liever chaos binnen kaders dan orde (zie ook hoofdstuk 3). Dan zal de ‘veenbrand’ nog lang voortduren. 61 Zichtbaarheid Daar waar de ontwikkelingen zouden moeten aansluiten bij de identiteit van een gebied speelt zichtbaarheid een essentiële rol. Identiteit gaat voor een groot deel over de uitstraling van een gebied. Publieke ruimte De inrichting van de publieke ruimte in Rotterdam heeft lange tijd geen prioriteit gehad. De kritiek spitst zich toe op de anonimiteit en ontoegankelijkheid die het uitstraalt. De publieke ruimte bepaalt in belangrijke mate de ‘sense of place’ van een gebied. Een stad
die na de oorlog het centrum opnieuw moest opbouwen, een stad van werkers, realiseert zich momenteel heel goed dat hier verbetering in moet komen. In publieke debatten tussen degenen die zich dit gebrek aantrekken en internationale deskundigen op het gebied van publieke ruimte als Jan Gehl en Rob Adams, met voorbeelden als Melbourne, wordt door de dienst Stedenbouw en Volkshuisvesting (dS+V) een basis bepaald voor verbetering, te beginnen in de binnenstad. In hoog tempo verschijnt hiervoor beleid tot aanpak: ‘Stadsvisie Rotterdam: Ruimtelijke ontwikkelingsstrategie 2030’, ‘Buitenruimtenota Binnenstad’, ‘Rotterdamse aanpak kwaliteit buitenruimte’ en het ‘Binnenstadsplan’. De inzet van dit beleid wordt door de deelnemers van het convenant rond het Coolhaveneiland overgenomen. onderwereld (huurders, beheerders) zorgt voor de essentie van het gebied, de bovenwereld (publiek, gebruikers) voor de existentie. Een plek heeft geen betekenis als niemand daarvan kennis kan nemen. Succesvolle plekken hebben een relatie met de omgeving die te ‘voelen’ is. De stad wordt pas aantrekkelijk en de creatieve economie pas succesvol als de toegankelijkheid en zichtbaarheid van het creatief potentieel worden vergroot. Dan wordt ook de in de ‘Economische Visie Rotterdam 2020’ beoogde attractieve stad werkelijkheid. Het woord marketing is niet vies, het is inherent aan de creatieve economie. Het is de pokon die de juiste plant (DNA) op de juiste grond (omgeving/locatie) kan laten groeien. Marketing als pokon voor de creatieve economie Gunnen Een belangrijke voorwaarde voor het succes van de creatieve economie in een stad is een Zichtbaarheid uit zich niet alleen in de publieke ruimte, maar ook in de beeldvorming gedeeld belang voor het geheel. De kans dat de individuele belangen van ontwikkelende naar buiten, de wijze waarop bedrijven en de stad zichzelf in de markt zetten. Terwijl veel partijen, de gemeente en de creatieve ondernemer synchroon lopen is klein. Er rest dus niets gemeenten geen kans onbenut laten om zichzelf op de borst te kloppen, houdt Rotterdam anders dan dat partijen elkaar ondersteunen in hun initiatieven, voor zover deze op de juiste vast aan zijn ‘niet lullen maar poetsen’-mentaliteit. Het niet-koketteren met de successen van de stad is onderdeel van de Rotterdamse identiteit en zorgt voor een paradoxale verhouding gronden worden genomen. met het beleid op het gebied van de creatieve economie. Veel Rotterdamse creatieven De topdownaanpak van de Schiecentrale heeft veel weerstand opgeroepen bij creatieve herkennen zich namelijk sterk in deze karaktereigenschap en voelen zich prettig bij het ondernemers. Dat gaat soms zo ver dat creatieven bewust op zoek gaan naar locaties die niet bestaan in de marges van de creatieve economie. Sterker nog, het afzetten tegen de gangbare worden ondersteund of gecontroleerd door de gemeente. De Creative Cube in het oude modus vormt hun bestaansrecht. Was Rotterdam niet de stad van het experiment, van postkantoor vlak bij het Centraal Station is zo’n voorbeeld. Een van de initiatiefnemers zegt pioniers? Tegelijk beperkt deze extravertheid de ondernemers in hun groeikansen, omdat over de lokroep naar Lloydkwartier of het RDM-terrein: ‘Dat leek ons niks, de gemeente zet ze onzichtbaar zijn voor een breder publiek. Dat maakt het creatief milieu eenzijdig introvert daar bedrijven bij elkaar die allemaal op elkaar lijken. Maar wij vinden juist dat de bedrijven (zie p. 37). Een belangrijk beleidsdoel van de gemeente is niet voor niets het zichtbaar die samen in zo’n pand zitten elkaar moeten aanvullen, met kennis en diensten. (…) Boven- maken van de sector, om de stad aantrekkelijker te maken voor zowel de creatieve ondernemer dien willen we in het centrum werken. Da’s inspirerend. Hier komt ook onze doelgroep. 62 als zijn publiek. De campagne ‘Creativity starts here’ toont een filmpje waarin bekende Deze omgeving helpt om goede werknemers binnen te halen. Zij werken gewoon liever in 63 creatieven, zoals ontwerper Richard Hutten en kunstenaar Joep van Lieshout, hun stad de stad’ (Clevers, 2006). De Creative Cube is volledig eigenstandig verbouwd en ingericht. een gezicht geven. Stickers met de campagnetitel moeten de bedrijven letterlijk zichtbaar Creatieve ondernemers hebben een uitgesproken mening over hun ideale werkomgeving. maken voor passanten. Dat zijn geen vaststaande concepten (zie ook hoofdstuk 3). Het OBR zal in zijn uitvoerings- Creatieve ondernemers zullen zich meer moeten openstellen voor invloeden van buitenaf. programma voor de creatieve economie het vertrouwen moeten terugwinnen van de sector Niet alleen om hun markt te vergroten, maar ook voor onverwachte ontmoetingen, het om het beleid te laten slagen. Dat vergt een flexibele houding. aan gaan van nieuwe samenwerkingsverbanden en het opdoen van inspiratie. De meeste De op het Coolhaveneiland ontstane ‘veenbrand’ is een goed voorbeeld dat het bij de juiste vernieuwing ontstaat door interactie met partijen buiten je eigen netwerk. Dat netwerk inzet wel ‘van binnenuit’ kan ontstaan en aanzwellen. Dat wil niet zeggen dat overheid en is klein in Rotterdam, iedereen kent elkaar, en dus zullen de vleugels verder moeten worden (vastgoed)organisaties langs de kant moeten gaan zitten; ze zullen randvoorwaarden, gebouwen uitgespreid. Helaas wegen andere belangen vaak zwaarder. De Van Nelle Ontwerpfabriek en veranderingen in de buitenruimte moeten creëren. Van veel belang hierbij is dat men zich bijvoorbeeld is een groot deel van haar dynamiek verloren, doordat het gebouw letterlijk realiseert dat succes voor een aanpak niet universeel toepasbaar is. De creatieve economie is afgesloten van de buitenwereld. Geïnteresseerden voor de architectuur van het gebouw kent veel verschillende sectoren die voor succes hun specifieke locatie en omstandigheden of de activiteiten die er plaatsvinden, kunnen de slagbomen alleen passeren op afspraak. nodig hebben (de combinatie van het juiste DNA en voedingsbodem). Dit vraagt overheden Buiten de bedrijven om is van spontane dynamiek geen sprake meer. voor het stellen van prioriteiten en het daarna gunnen aan het juiste gebied om dit te Als men niet oplet dreigt hetzelfde te gebeuren met het World Music and Dance Centre realiseren. Dan moet je elders niet met hetzelfde aan de slag, want daarmee ontstaat een (WMDC) op het Coolhaveneiland. Dit instituut is daar sinds 2007 gevestigd, maar daar merk confettistad met kleinschalige, gelijksoortige initiatieven verspreid over de stad. Die plekken je een jaar later weinig van als je door de straat loopt, ondanks het ruime aanbod van concerten. zijn weinig kansrijk om uit te groeien tot een volwaardig creatief milieu. Een horecagelegenheid zou de eerste stap kunnen zijn om de drempel te verlagen. Dit initiatief Corporaties kunnen voor het stimuleren van ontwikkelingen ‘van binnenuit’ vaak meer wordt elders in de wijk opgepikt, alwaar in 2008 in de Machinistenschool een muziekcafé betekenen dan ze zich nu realiseren. Het vraagt een omwenteling vanuit de situatie van wordt gerealiseerd. Sowieso is in Rotterdam een gebrek aan podia en platforms om creatieve waaruit ze altijd hebben geopereerd. Het eerlijk verdelen van de schaarse woonruimte legt producties te tonen aan een groter publiek, zoals de RRKC in 2007 al concludeerde in haar de prioriteit bij het systeem, terwijl het bevorderen van de economie in een wijk moet sectoranalyse: ‘In Rotterdam is voldoende aanbod van av-content maar er zijn onvoldoende etalages om producties onder de aandacht te brengen. Meer aandacht is nodig voor de relatie tussen producent en afnemer’ (Rotterdamse Raad voor Kunst en Cultuur, 2007). Feit is dat veel plekken enkel worden bezocht door de creatieve kern, de producenten zelf, terwijl een veel grotere groep niet zelf creatief is, maar er wel graag bij wil horen, als consument. Zij voelen zich aangetrokken tot de sector en de activiteiten en producten die daaruit voortkomen. Het is het verschil tussen de ‘onderwereld’ en ‘bovenwereld’. De uitgaan van het ruimte geven aan die gemeenschap.
Page 12 and 13: ‘De hype rond de creatieve stad i
Page 14 and 15: 1 28 29
Page 16 and 17: aard van de creatieve economie, kan
Page 18 and 19: 36 Figuur 1 van inspiratie naar tra
Page 20 and 21: 40 Figuur 3 de Venetiaanse Brug (de
Page 22 and 23: 44 Kansenkaart creatieve milieus in
Page 24 and 25: voor de creatieve economie: op welk
Page 26 and 27: 52 53 ‘Creatieven laten zich al s
Page 28 and 29: 56 57 Expositie ‘Brand New Bags
Page 32 and 33: Porta Nuova Milaan Auteurs 64 Milaa
Page 34 and 35: 68 69 Start van een vruchtbare same
Page 36 and 37: 72 73 Interieur van MTV Networks Be
Page 38 and 39: tussen denken en doen, kan bereikt
Page 40 and 41: 80 81 linkerpagina boven Bar Kohlen
Page 42 and 43: Daar ontstaan nieuwe scharnierpunte
Page 44 and 45: 88 89 boven Het WYT-gebouw in de st
Page 46 and 47: 92 naar de Nota Belvedere nogal een
Page 48 and 49: 96 97 Industrieel erfgoed op het He
Page 50 and 51: Manchester Northern Quarter Auteurs
Page 52 and 53: 104 starters is spectaculair gesteg
Page 54 and 55: 108 109 De buitenruimte van de NDSM
Page 56 and 57: producten en andere uit de natuur g
Page 58 and 59: 116 Figuur 7 milieutypering in mode
Page 60 and 61: 120 121 Het Hazemeyercomplex in Hen
Page 62 and 63: niet geneigd om in te tekenen op la
Page 64 and 65: 128 129 The Custard Factory, creati
Page 66 and 67: 132 Het eerste initiatief kan van v
Page 68 and 69: is een spin in zowel de culturele a
Page 70 and 71: 140 141 NDSM-loods in Amsterdam Det
Page 72 and 73: Arabianranta Helsinki Auteurs Arabi
Page 74 and 75: 148 149 boven Cascobouw in de NDSM-
Page 76 and 77: 152 153 Animatie van het ontwerp do
Page 78 and 79: en ontworpen door Dynamo Architecte
Page 80 and 81:
2 160 161
Page 82 and 83:
Coolhaveneiland Rotterdam Rob Beken
Page 84 and 85:
kennisinstellingen zich bevinden, o
Page 86 and 87:
Plan- en visievorming Veranderende
Page 88 and 89:
Hazemeyer Hengelo Gerben van Straat
Page 90 and 91:
omdat dergelijke functies bij de he
Page 92 and 93:
184 185 boven Tijdelijke kunsttento
Page 94 and 95:
Voor een geleidelijke groei van tij
Page 96 and 97:
192 Kansenkaart creatieve milieus i
Page 98 and 99:
oven Voormalige lijmfabriek Rohm &
Page 100 and 101:
200 201 Atelier van Thuis Trompert
Page 102 and 103:
NDSM-Werf Oost Amsterdam-Noord Luke
Page 104 and 105:
208 209 boven Noorderlicht, een duu
Page 106 and 107:
212 213 Bijschrift Bijschrift Medew
Page 108 and 109:
Creatoop-strategie Arnhem Roland Kl
Page 110 and 111:
draagvlak genereert onder een brede
Page 112 and 113:
224 225 Café Vrijdag, ontmoetingsp
Page 114 and 115:
228 229 boven Ontmoeting tussen cre
Page 116 and 117:
Olympisch Gebied Amsterdam Hans Kar
Page 118 and 119:
236 237 Suriprofs in het Olympisch
Page 120 and 121:
240 241 De Citroëngarage, exponent
Page 122 and 123:
ontwikkeling van de stad niet altij
Page 124 and 125:
248 Kansenkaart creatieve milieus i
Page 126 and 127:
252 253 De monumentale Meelfabriek
Page 128 and 129:
256 slechts een deel van het Huis v
Page 130 and 131:
interpretatiekader en handelingsrep
Page 132 and 133:
landelijk en lokaal te agenderen en
Page 134 and 135:
Schema 2 gedeelde kernwaarden in ee
Page 136 and 137:
Jeroen Saris Interview Evert Verhag
Page 138 and 139:
Berkel weet heel goed hoe het moet.
Page 140:
280 Colofon Samenstelling en redact
show all

Oude gebouwen nieuwe functies - Evert Verhagen

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?