Oude gebouwen nieuwe functies - Evert Verhagen

178
Kansenkaart creatieve milieus
in Hengelo/Enschde
Kans op nieuw creatief milieu
Kans op opschaling
Kans op terugschaling
Kans op verdwijning
Creatieve milieus in 2004
* Proefuin
verhuisde het bedrijfje naar de Tuindorpstraat 61 in Hengelo. Innovatie en
creativiteit stonden naast techniek en gedrevenheid hoog in het vaandel bij
Hazemeyer. In de Tweede Wereldoorlog werd Hazemeyer zwaar getroffen door
een bombardement. De verwoesting was zo groot, dat de productie tot het
einde van de oorlog bijna nihil was.
Na de bevrijding werd direct gestart met de wederopbouw van Hazemeyer.
Al snel floreerde de elektrotechniek wederom in Hengelo. Vanwege het verbod
voor Duitse bedrijven om industriële producten met een militaire context te
ontwikkelen, ging Hazemeyer met Duitse partners een samenwerking aan om
radio- en radarsystemen te ontwikkelen. Hazemeyer Signaal Apparaten werd
zo de voorloper van Hollandse Signaal Apparaten, nog steeds in Hengelo
gevestigd en daar een belangrijke werkgever. De daaropvolgende jaren waren
zeker enerverend te noemen. De naam Hazemeyer werd vervangen door
andere, waarin de HH van toepassing bleef: Hemaf en Holec. Uiteindelijk
volgden er vele fusies en is het uiteindelijke Eaton-Holec verhuisd naar een
nieuwe locatie in Hengelo.
De Hengelose metaalindustrie had te midden van omliggende textielsteden
als Enschede en Almelo een bijzondere positie met een wat hoger welstandsniveau
en een beter imago en zelfbeeld. In het natuurlijk verloop van de
industriële economie vanaf de industriële revolutie tot de sanering ten gunste
van lagelonenlanden is het de textielindustrie die de ontwikkelingen van de
metaalindustrie logischerwijs steeds vooraf is gegaan. Zo is de revitalisering
van Hengelo achteropgeraakt bij die van bijvoorbeeld Enschede. Dat wordt in
de Hengelo doorgaans gevoeld als een achterstand. Er liggen echter aanzienlijke
kansen om het instrument van de voorsprong gevende achterstand te
bespelen. De ontwikkelingen van Hart van Zuid en Hazemeyer zullen hieraan
ongetwijfeld een belangrijke bijdrage leveren.
Identiteit
Hazemeyer Hengelo ontleent zijn identiteit onmiskenbaar aan het industriële
verleden en het industriële erfgoed. Hengelo heeft een belangrijk deel van zijn
groei te danken aan Hazemeyer-Holec, vele generaties Hengeloërs hebben er
emplooi hebben gevonden. Voor velen is de aanduiding voor bedrijf en locatie
nog steeds synoniem en inwisselbaar: de namen Hazemeyer en Holec hebben
een duidelijke connotatie als gebiedsaanduiding. Waar vroeger de naamsaanduiding
van de bedrijvigheid Hazemeyer vastgroeide aan de locatie, streeft
De Creatieve Fabriek vanaf nu naar een omgekeerde beweging. Hazemeyer
is in 2008 duidelijk de naam voor deze locatie, die in de toekomst vooral zal
worden gekend door de nieuwe veelzijdige en creatieve bedrijvigheid die er
zal plaatsvinden. Het eindbeeld is allerminst vastomlijnd, maar de richting
manifest: een boeiende mix van wonen, werken en ontmoeten, een plek waar
altijd iets nieuws te beleven is voor bewoners, bedrijven en bezoekers, die
zich door een sterk gevarieerde programmering voortdurend aangetrokken
voelen tot de locatie.
Hazemeyer Hengelo zal uiteindelijk in nauwe samenhang met Hart van Zuid
en een vitale binnenstad zorgen voor nieuw elan en een hernieuwde aantrekkingskracht
op de Twentse en Duitse bezoeker.
Betrokken actoren
In 2000 verwerft de Van Hoogevest Groep uit Amersfoort het terrein van
Hazemeyer. De aanvankelijke intentie voor een meer reguliere invulling met
bijvoorbeeld woningbouw, kantoren en detailhandel blijkt moeilijk haalbaar,
179