Breedte geneesmiddelenpakket - Index of

Aansluitend wordt in stap 3 een berekening gemaakt van de gemiddelde ziektelast om
vast te stellen in welke categorie van noodzakelijkheid een patiënt valt.
Bij stap 1 wordt de resterende levensverwachting geschat. Hierbij moet rekening
gehouden worden met het gegeven dat de resterende levensverwachting stijgt met de
leeftijd van waaruit de resterende levensverwachting wordt geschat. Zo heeft een man
die bij de geboorte een levensverwachting van 73 jaar had, op 65-jarige leeftijd nog een
levensverwachting van 14 jaar gemiddeld, dus tot 79 jaar. De achtergrond hiervan is dat
van de honderd pasgeborenen er minder 80 jaar oud worden dan van de honderd 65jarigen
(Bouter, 1991). Merk op dat een vergoedingsbesluit altijd genomen wordt over de
combinatie van een indicatie en een behandeling en niet op individueel niveau. Daarom
zal ook de resterende levensverwachting niet op het niveau van een individuele patiënt
bepaald worden, maar wordt op het niveau van de patiëntengroep (of van relevante
klinische subgroepen) de gemiddelde resterende levensverwachting bepaald.
Vragen die bij stap 2 aan de orde zijn, zijn hoe snel de kwaliteit van leven daalt
gedurende een bepaalde periode, en op welke leeftijd de indicatie gemiddeld leidt tot
sterfte. Het gaat hierbij om in te schatten wat er zou gebeuren indien de patiënt de
behandeling niet krijgt. Er dient nu te worden vastgesteld gedurende hoeveel jaren de
patiënt zich bevindt in de verschillende categorieën van noodzakelijkheid, zodat in stap 3
de gemiddelde noodzakelijkheid in de levensjaren met de aandoening kan worden
vastgesteld. In deze berekening wordt een som-score gemaakt van de noodzakelijkheid
in elk jaar, wat dan wordt gedeeld door het aantal jaren dat de patiënt zou overleven
indien hij of zij een normale gezondheid zou hebben. Ook hier geldt weer dat deze
berekening bij pakketbepalingen gemaakt moet worden op macroniveau, dus op het
niveau van de patiëntengroep; naar individuele variaties wordt nu nog niet gekeken. Op
dit punt komen we terug in hoofdstuk 7.
Een voorbeeld: er is een indicatiegroep met een gemiddelde leeftijd van 50 jaar met
ernstige COPD klachten. Allereerst bepalen we de gemiddelde resterende
levensverwachting voor gezonde personen van deze leeftijd (stap 1). Naar schatting
zouden zij bijvoorbeeld 80 jaar worden. Vervolgens geven we aan hoe de ziekte in de
patiëntengroep zich naar verwachting zal ontwikkelen (stap 2). Een gemiddelde patiënt
met COPD klachten heeft tussen het 50ste en 60ste levensjaar (fase 1) een kwaliteit van
leven tussen de 0.8 en 0.6, tussen zijn 60ste en 70ste (fase 2) een kwaliteit van leven
tussen de 0.6 en 0.4, en sterft op zijn 70ste (fase 3: deze loopt vanaf het moment van
dat de gemiddelde patiënt sterft tot de leeftijd die gemiddeld bereikt zou worden bij
normale gezondheid; een gemiddeld persoon van 50 zou normaal 80 jaar worden, dus
betekent een sterfte op 70-jarige leeftijd een verlies van 10 jaar). In fase 1 is de
ziektelast 10 jaar lang gesteld op '1', in fase 2 tien jaar lang op '2'. Tot slot, in fase 3: is
de patiënt dood, daarom valt de ziektelast 10 jaar lang in categorie '6'. De totale
ziektelast in deze periode van 30 jaar is dan: 10 x 1+10 x 2+10 x 6, ofwel 90. Omdat we
echter geïnteresseerd zijn in de gemiddelde noodzakelijkheid gedurende de jaren waarin
de patiënt gezondheid verliest, moet dit getal nog gedeeld worden door de resterende
© iMTA, Rotterdam april 2001 27