Management Scope 04 2007

descopist
10 MANAGEMENT SCOPE
Foto: Ringo
Chinese brainpower overklast polderintelligentie
Het duurt niet lang meer en dan komen Chinese bedrijven ónze studenten scouten. Vraag
is dan: zijn wíj nog wel goed genoeg? De Chinese brainpower begint namelijk al behoorlijk
te concurreren met onze denkkracht.
Lange tijd meenden we dat we niet bang hoefden te zijn voor de communistische kapitalisten, aangezien zij slechts
nuttig waren als leverancier van goedkope wegwerparbeid. Die gedachte is achterhaald. De Chinezen hebben ons
verslagen met lagere loonkosten, maar over niet al te lange tijd passeert de Chinese economie ons ook in intelligentie.
Het recente partijcongres openbaarde een paar opmerkelijke feiten. De Chinese markteconomie gaat een tweede
fase in. Niet langer is ongebreidelde groei de prioriteit van de Chinezen. In Peking is het besef doorgebroken dat
diepte-investeringen in onderwijs, een fatsoenlijk rechtssysteem en een sociaal vangnet even belangrijk zijn voor een
gezonde groei, als lompe omzetexplosies. De Aziatische tijger begint tegenwoordig al met twee woorden te praten,
met mes en vork te eten en in krijtstreeppakken rond te lopen.
Nu pas begint de echte strijd. En die slag speelt zich hoofdzakelijk af op de campussen van de universiteiten. De
honger naar kennis is in China zo groot dat er universiteiten uit de grond worden gestampt als Vinex-lokaties in de
polder. Sommige westerse bedrijven houden al roadshows langs de campussen op zoek naar goedkope hersens, vaak
ingenieurs.
De uitgaven aan onderzoek en ontwikkeling zijn in de afgelopen jaren fors toegenomen in China. In 1998 was het
totale budget voor R&D zo’n 0,7 procent van het bruto binnenlands product. In 2004 was dit percentage verdubbeld
tot 1,35 procent van een nog groter binnenlands product. In absolute termen explodeerde de R&D-uitgaven van
China in 2004 tot circa achttien miljard euro, goed voor een zesde plaats in de wereld, na de VS, Japan, Duitsland,
Frankrijk en Engeland.
Chinese studenten zijn er vaak ambitieuzer, beschikken over meer discipline en werken harder dan de nieuwe generatie
hoger opgeleiden in het Westen, blijkt uit onderzoek. Dit verschil in arbeidsethos uit zich in kleine zaken, zoals
onder meer hun ingetogen seksuele gedrag tijdens hun studie. Uit een wetenschappelijke studie onder Amerikaanse
studenten komt naar voren dat de Chinese studenten minder amoureuze avontuurtjes beleven dan de Amerikaanse
collegekids en daardoor beter presteren. Dus: opstaan, jongens en meisjes! Niet blijven nagloeien, want jullie Chinese
vrienden zitten alweer frisgewassen bij het college.
John L. Hennessy, de president van Stanford University, voorspelde afgelopen zomer dat in twee decennia de beste
universiteiten ter wereld in India en China zullen staan. De eerste Chinese businessschool staat al in de top50 van
beste mba-opleidingen van de Financial Times. Nog maar dertien plaatsen verwijderd van de beste business-school
van Nederland, de Erasmus-universiteit. En vér voor instituut Nyenrode. Het ooit vermaarde opleidingsinstituut voor
Hollandse premiers en topmannen haalde de top100 niet eens. (MK)
Corruptie als exportproduct
Wie in zijn eigen land gewend is de regels te buigen, doet dat ook in het buitenland.
Op de jaarlijkse corruptieranglijst van Transparency International
staat Nederland op een keurig negende plaats. Landen als Finland
en Nieuw-Zeeland zijn nog netter, maar Nederland is minder corrupt
dan bijvoorbeeld Duitsland of de VS.
Of Nederlanders zich in landen als Bulgarije, Rusland en Namibië
ook altijd netjes gedragen, valt moeilijk vast te stellen. Sinds 2001
is omkoping buiten de landsgrenzen strafbaar, dus informatie
over het gedrag van Nederlandse ondernemers in corrupte landen
is nauwelijks voorhanden. In het lokale café zal het bekende
’s lands wijs, ’s lands eer nog wel eens klinken, maar daarbuiten
is corruptie geen bespreekbaar onderwerp.
Een beetje corruptie werkt in onderontwikkelde landen als smeerolie,
is vaak het idee. Onterecht, want uit economisch onderzoek
van de afgelopen jaren blijkt zonneklaar dat corruptie juist het
zand in de machine is. “Ik kan een vergunning niet sneller verlenen,”
zei een Indiase ambtenaar ooit. “Maar ik kan hem wel een
eeuwigheid vertragen.” Corruptie verlamt de economie.
Bovendien lijkt het er op dat ’s lands wijs, ’s lands eer niet op
gaat. Corruptie is een exportproduct. Wie er in het ene land de
regels heeft leren buigen,
doet dat in een ander land
ook. Dat blijkt in elk geval
uit een onlangs verschenen
onderzoek Cultures of
Corruption: Evidence from
Diplomatic Parking Tickets
van twee Amerikaanse economen,
Ray Fisman en Edward
Miguel. Hun laboratorium
was New York, een stad waar
duizenden diplomaten uit alle
Foto: Matt Musselman
windstreken wonen. Deze genieten diplomatieke onschendbaarheid
en hoeven zelfs hun parkeerboetes niet te betalen. Misbruik
maken van deze positie is een vorm van corruptie, stellen Fisman
en Miguel. Ze ontdekten dat diplomaten uit landen die laag staan
op de ranglijst van Transparency International veel vaker fout
parkeren dan diplomaten uit nette landen. De normen van het
thuisland verhuisden mee naar New York. Zo kregen diplomaten
uit Koeweit (nummer 48 op de corruptielijst) gemiddeld 246 parkeerboetes
in vijf jaar tijd. Dat is één per week. De achttien diplomaten
uit Finland (het minst corrupte land ter wereld) kregen in
dezelfde tijd gemiddeld 0,1 bekeuringen. Sociale normen reizen
blijkbaar mee met de diplomaat, concluderen de onderzoekers.
Het slechte nieuws voor ondernemers is dus dat door mee te
gaan met corrupte gebruiken in het buitenland gewenning kan
optreden. Wie meedoet met de lokale gebruiken in Bulgarije en
Namibië, gaat terug in Nederland misschien eerder de fout in. Er
is ook goed nieuws: Nederlandse diplomaten zijn de netste jongetjes
van de klas. In vijf jaar tijd kregen onze zeventien diplomaten
in New York geen enkele parkeerboete. (MB)
M A N A G E M E N T F O R U M
M A N A G E M E N T F O R U M
De Scopist bevat artikelen van Mathijs Bouman, Hans Crooijmans, Quinty Danko, Mark Koster en Jeroen Smit. Zij werken behalve
aan het blad ook mee aan management-weblog www.descopist.nl. De Scopist is het opinieplatform van Management Scope,
waarop topjournalisten hun mening geven over financieel, economisch en bedrijfsnieuws.
APRIL 2007 11