Management Scope 04 2007

FAMILIEBEDRIJF
‘ Niet verkopen
zolang ik leef’
Zijn kinderen gaan waarschijnlijk geen leiding geven in het bedrijf.
Dat geeft niet, zegt directeur Kommer Damen van Damen Shipyards.
Maar o wee als ze de aandelen verkopen terwijl hij leeft.
Interview Cees Pronk | Tekst Rita Jager | Fotografie Marco Bakker
Een scheepswerf zonder schepen, zo lijkt het. De haven van het familiebedrijf
Damen Shipyards in Gorinchem is op een paar boten na leeg.
“Voorheen lag het hier vol met voorraad, maar het is allemaal op. Er
zijn mensen die dit heel goed vinden, want het betekent dat we veel
verkocht hebben. Ik vind het heel slecht,” zegt directievoorzitter Kommer
Damen. Hij moet er zelf om lachen. “Dat klinkt wel een beetje
vreemd,” zegt hij. En hij voegt toe: “We willen ruimte houden voor
korte levertijden. We hebben een enorme orderportefeuille en daarmee
loopt je levertijd juist op. Maar je kunt natuurlijk ook trots zijn dat je
zo’n orderportefeuille hebt.”
De kamer van Kommer Damen op het hoofdkantoor van Damen
Shipyards Group biedt een mooi uitzicht op de Boven-Merwede, de
rivier die een voortzetting is van de Waal. Het is een drukke scheepvaartroute.
“Al het scheepvaartverkeer tussen Duitsland en Antwerpen
en Rotterdam komt hier langs,” zegt Damen. Binnen hangen schilderijen
van zeilschepen en havens van schilders uit de negentiende en
twintigste eeuw. Er staan enkele modelschepen - waaronder een miniatuur
van de clipper Stad Amsterdam - en een kleine verzameling oude
scheepsinstrumenten.
Damen zeilt. Hij heeft al een keer in etappen de wereld rond gezeild en
dat wil hij nog een keer gaan doen. Nu, op zijn 62ste, vindt hij het daar
wel tijd voor en stoot hij meer en meer taken af. Sinds vorig jaar is hij
niet meer ceo van het bedrijf. “Ik vind het zo langzamerhand tijd om
andere dingen te gaan doen. Ik houd er nog niet echt mee op, ik blijf
wel actief, maar ik denk niet dat het verstandig is nog met de dagelijkse
dingen bezig te zijn. Het is heel veeleisend om zo’n bedrijf dagelijks
aan te sturen.” Kommer Damen heeft het gevoel dat het overdragen
van taken nu ook kan, omdat het bedrijf na jaren van groei inmiddels in
een wat rustiger vaarwater is terechtgekomen. “We zitten momenteel
in een situatie en we zijn ook van een omvang dat we niet meer hard
hoeven groeien. Dat is ook een reden dat ik de leiding heb overgedragen.”
Damen is nog wel steeds eigenaar, samen met zijn vier kinderen.
“Ik heb ooit in de jaren tachtig besloten om een nieuwe holding op te
richten en aan mijn kinderen 48 procent van de aandelen over te dragen.
Dit heb ik gedaan om zo de successierechten laag te houden. In
de praktijk is hun zeggenschap niet groot, maar ik probeer ze wel op te
voeden en op te leiden naar het moment dat ze alle aandelen krijgen.
Dat is pas na mijn overlijden.” Damen denkt niet dat zijn kinderen het
bedrijf van hem gaan overnemen. Een topteam geeft momenteel leiding
aan het bedrijf, vindt hij en de kinderen “kunnen niet beter wensen”.
Damen Shipyards heeft een directieteam van vier personen, met
Kommer Damen zelf als directievoorzitter. René Berkvens is de nieuwe
ceo, die naast taken van Damen ook de non-core business doet, zoals
de jachtbouw. Erik van der Noordaa is coo en verantwoordelijk voor het
dagelijks aansturen van de verkooporganisatie in de matrix en de daarbij
behorende productiebedrijven. En tot slot is er nog de cfo, Bernard
Tijs. “Ik denk niet dat je dit bedrijf kunt aansturen zonder dat je uit het
bedrijf voortkomt,” constateert Damen. “Dat lukt gewoon niet zonder
kennis van de business en scheepsbouwkundige en maritieme kennis.”
Hoewel Damen weinig ruimte ziet voor zijn kinderen om het bedrijf
over te nemen, wil hij niet met zekerheid zeggen dat na hem de leiding
van de Damens aan een einde is gekomen. “Ik kan me nog best voorstellen
dat een van de kinderen het ooit een keer gaat doen. Maar het
is absoluut niet mijn idee en realistisch gezien verwacht ik ook niet dat
dat gebeurt. Waar ik wel over denk is naar een one-tier organisatie te
gaan, waarbij eventueel ook aandeelhouders non-executive directeuren
zijn en kunnen meekijken. Dat vind ik eigenlijk beter passen bij een
bedrijf als het onze. Of de kinderen moeten hun aandelen verkopen.
Maar ik wil niet hebben dat het bedrijf wordt verkocht bij mijn leven.
Als ik straks op een half uur fietsen woon, wil ik niet hoeven toekijken
hoe iemand anders er niets van bakt. Ik denk toch ook: wat moet je
met al dat geld als je het verkoopt? Het bezit van zo’n bedrijf is best
leuk en een goede belegging.”
Best leuk inderdaad, om een bedrijf met de omvang van Damen
Shipyards te bezitten.
“Je kunt dit bedrijf niet aansturen
als je er niet uit voortkomt”
60 MANAGEMENT SCOPE APRIL 2007 61