Management Scope 04 2007

economic freedom van de Amerikaanse Heritage Foundation. Volgens
die ranglijst hoort Nederland bij de landen met een ‘grotendeel
vrije’ economie. In landen als de Verenigde Staten, Groot-Brittannië
en Zwitserland hebben ondernemers nog meer vrijheid, maar
met een veertiende plaats hoort Nederland toch bij de mondiale
subtop.
Om die potentie te kunnen benutten, moeten de uitgaven aan
onderwijs en onderzoek in Nederland omhoog - tenminste als we
de economen geloven. De één miljard die het nieuwe kabinet extra
uittrekt voor onderwijs is een goed begin. Maar niet meer dan dat.
Om de achterstand in te lopen - of beter: om te zetten in een voorsprong
- is meer geld nodig. Om bijvoorbeeld de uitgaven aan kennis
op Fins peil te brengen, moet Nederland 2,3 procentpunt van het
bbp extra uittrekken. Dat is ongeveer 11 miljard euro. De overheid
hoeft dat bedrag niet helemaal voor haar rekening te nemen, het
bedrijfsleven kan natuurlijk ook bijdragen.
Bovendien is de vrije economie iets waarvoor iedere dag moet worden
gevochten. Politici en ambtenaren hebben van nature een onbedwingbare
drang tot regelen en organiseren. Abstracte zaken als
marktwerking en vrij ondernemerschap delven al snel het onderspit
als de burger klaagt over het bedrijfsleven of als belangengroepen
lobbyen om staatsteun en bescherming van markten. Het is dan ook
geen best teken dat in het regeerakkoord van het nieuwe kabinet
het woord marktwerking geen enkele keer voorkomt. Jaren geleden
klaagde toenmalig eurocommissaris Frits Bolkestein al dat er op het
Nieuwe Arbowet: Meer maatwerk, minder regels
Op 1 januari 2007 wordt de nieuwe Arbowet van kracht. Met deze
wet krijgen werkgevers en werknemers meer mogelijkheden om
samen het arbeidsomstandighedenbeleid binnen de sector of de
onderneming in te vullen. Er komt dus meer ruimte voor maatwerk,
met als uiteindelijk resultaat: verbetering van de veiligheid
en gezondheid op de werkvloer.
Werkgevers en werknemers krijgen gezamenlijk de mogelijkheid
een effectiever arbobeleid op te stellen: samen beter aan de slag.
Meer informatie? Kijk op www.arbonieuwestijl.nl.
Arbonieuwestijl.nl samen beter aan de slag
28 MANAGEMENT SCOPE
Waarom een nieuwe Arbowet?
De Arbowet wordt aangepast om een aantal redenen. Zo wil de
overheid de arboregels eenvoudiger en gemakkelijker uitvoerbaar
maken. Want door de huidige gedetailleerde regels zien
werkgevers vaak door de bomen het bos niet meer. Daarom
komt er meer ruimte voor maatwerk en eigen inbreng van
werkgevers en werknemers. Daarnaast wil het kabinet de
administratieve lasten voor bedrijven verminderen. Ook zal de
nieuwe Arbowet beter aansluiten bij het verzuim- en reïntegratiebeleid.
Wat verandert er?
Door minder gedetailleerde regels en meer maatwerk krijgen
werkgevers en werknemers samen de mogelijkheid om het arbobeleid
toe te spitsen op de situatie in hun eigen bedrijf of branche.
De overheid stelt voor de nieuwe Arbowet doelvoorschriften op
waarin is vastgelegd welke bescherming bedrijven moeten bieden
aan werknemers. Voor een klein bedrijf heeft ziekte of arbeidsongeschiktheid
van een werknemer grote (financiële) gevolgen, maar
er is vaak weinig tijd om de hele regelgeving uit te zoeken. Daarom
is het goed dat de Arbowet voor maatwerk zorgt. Werknemers
en werkgevers uit een bepaalde branche of van een onderneming
bepalen voortaan zelf op welke manier zij invulling geven aan deze
doelvoorschriften. De werkgever voert hierover overleg met de
ondernemingsraad of personeelsvereniging. De gekozen invulling
wordt vervolgens vastgelegd in een zogeheten arbocatalogus.
Advertentie
Werknemers en werkgevers bepalen voortaan zelf op welke manier zij
invulling geven aan de nieuwe Arbowet.
Arbocatalogi
In een arbocatalogus staan de verschillende manieren beschreven
waarop werkgevers kunnen voldoen aan de doelvoorschriften die
de overheid stelt. Bijvoorbeeld: beschrijvingen van technieken en
methoden, goede praktijken, normen en praktische handleidingen.
De verantwoordelijkheid voor het opstellen en bekendmaken van
de arbocatalogi ligt bij de werkgevers en werknemers (of organisaties
van werkgevers en werknemers, bijvoorbeeld binnen een
bepaalde sector). Het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid
voert vervolgens een marginale toets uit, ondermeer om
te bezien of bij navolging van de catalogus wordt voldaan aan de
wettelijke doelvoorschriften. De bestaande beleidsregels worden
ingetrokken zodra werkgevers en werknemers een positief
getoetste arbocatalogus hebben opgesteld voor hun sector.
De Arbeidsinspectie controleert de handhaving van de wet- en
regelgeving. Als er een positief getoetste arbocatalogus is, neemt
zij deze als referentiekader bij de inspecties. Hoe een inspectie
verloopt en welke verplichtingen een werkgever heeft, kan men
terug vinden in speciale branchebrochures die de Arbeidsinspectie
opstelt. Bij overtredingen legt de Arbeidsinspectie boetes op die
een stuk hoger liggen dan voorheen.
061129_225x285 Ondernemen MKB.in1 1 29-11-2006 11:07:30
terrein van de marktwerking in Nederland een poolwind was opgestoken.
De afgelopen tijd is die alleen maar verder aangewakkerd.
Het Wal-Mart-effect
Een goed voorbeeld van hoe de Hollandse regelzucht economische
groei in de weg zit, is te vinden in de detailhandel. Het Nederlandse
winkelbedrijf is een van de minst efficiënte van Europa. Volgens
cijfers van de Oeso ligt de toegevoegde waarde per werknemer
twintig procent onder het EU-gemiddelde, en zelfs veertig procent
onder dat van landen als Duitsland, Finland en Zweden. De reden
is volgens de Oeso dat in Nederland de winkels relatief klein zijn,
waardoor investeringen in ict hier minder snel rendabel zijn. Dat de
detailhandel hier niet de benodigde schaal kan bereiken, komt niet
omdat het publiek zo graag in kleine winkels shopt, maar door de
vestigingsregels. De grote hypermarkten aan de rand van de stad,
die de detailhandel in andere landen zo efficiënt maakt, wordt in
Nederland onmogelijk gemaakt door wet- en regelgeving. Uit angst
dat de binnensteden zullen leeglopen, doet de overheid er alles aan
om supermarkten in de stad te houden. Dat als gevolg daarvan de
sector technologisch achterblijft, wordt daarbij uit het oog verloren.
Positief geformuleerd: de Nederlandse detailhandel heeft nog veel
groeipotentie. Als de vestigingsregels worden versoepeld, kan dat
de arbeidsproductiviteit een flinke impuls geven. Net zoals in de
technologische ontwikkelingen in de Amerikaanse detailhandel
dat gedurende de tweede helft van de jaren negentig voor de
Amerikaanse economie deed. Volgens berekeningen van McKinsey
is een kwart van de Amerikaanse productiviteitsgroei in die periode
te danken aan de detailhandel. Het Wal-Mart-effect, zo doopten de
onderzoekers dit fenomeen. Investeringen in ict betalen zich in de
VS dubbel en dwars terug, juist vanwege de grote schaal waarop
Amerikaanse bedrijven als Wal-Mart kunnen opereren. Door de
Nederlandse winkels kunstmatig klein te houden, kortwiekt de
overheid economische groei.
Naast de vestigingsregels gaat er nog veel meer mis in Nederland.
De hoge administratieve lastendruk, de wildgroei aan instanties die
het bedrijfsleven controleren - en voor de voeten lopen, de starre
ontslagbescherming die bedrijven terughoudend maakt om het
personeelsbestand uit te breiden, een immigratiedienst die maar
mondjesmaat buitenlandse kenniswerkers binnenlaat.
Er is weinig fantasie voor nodig om de
lijst met Nederlandse groeibelemmeringen aan te
vullen.
Dat komt niet door onwil van de overheid. Het
streven van politici en ambtenaren om de economische
groei alle kans te geven, is oprecht. Maar
in de dagelijkse beslommeringen van politiek en
beleid raakt dat streven vaak ondergesneeuwd.
De les voor de beleidsmakers moet dan ook niet
zijn dat economen niet weten waar economische
groei vandaan komt. Maar wel dat ze langzamerhand
een goed idee hebben van wat die
groei tegenwerkt. Gierigheid op het gebied van
onderwijs en R&D en het belemmeren van vrije
markten en ondernemerschap vormen een gegarandeerd
recept voor economische stagnatie. Het
is als motto te lang om boven de ingang van alle
Haagse ministeries te schilderen, maar het zou
niet misstaan.
Restart
Nederland
Vanaf nu is USG Restart de nieuwe én vertrouwde partner op
de arbeidsmarkt. Voortgekomen uit United Restart, Carela en
Accea. Of het nu gaat om re-integratie, outplacement,
jobcoaching, assessments, HR-detachering of recruitment:
USG Restart biedt totaaloplossingen voor alle
arbeidsvraagstukken. En dat geldt voor u als bedrijf of
overheidsinstantie, maar ook voor werknemers én
werkzoekenden. Maak ook een goed begin en bel voor
een afspraak met één van onze persoonlijke adviseurs.
Kijk op www.usgrestart.nl voor een vestiging bij u in
de buurt. U kunt ook met ons hoofdkantoor contact
opnemen: 036 529 98 21.
Wij komen graag bij u langs om uw mogelijkheden
in kaart te brengen!
Waar wilt u
beginnen?
een goed begin