Demografische ontwikkelingen 2010-2040 - Planbureau voor de ...

TWEE
Figuur 2.2
Aantallen huishoudens naar huishoudenstype (prognose), 2010-2040
9
8
7
6
5
4
3
2
1
0
miljoen
PBL.nl
2010 2015 2020 2025 2030 2035 2040
Eenpersoonshuishoudens
Paren
Totaal particuliere huishoudens
Bron: CBS
kwamen nog ruim 80.000 woningen gereed, tegen circa
55.000 in 2010 en 2011. Veel nieuwbouwprojecten liggen
momenteel stil of zijn gecanceld. Hierdoor dreigt de
komende jaren een slechte aansluiting tussen vraag en
aanbod te ontstaan, aangezien er de komende jaren
ongeveer 60.000 huishoudens per jaar bijkomen, terwijl
er mogelijk veel minder woningen worden gebouwd. De
stagnatie in de bouw kan in combinatie met de voorziene
huishoudenstoename leiden tot een oplopend
woningtekort (van 150.000 naar 300.000 blijkens ABF
Research), hetgeen op zijn beurt kan leiden tot een grote
druk op de woningmarkt, met name in de huursector.
Vooralsnog is er echter sprake van een neerwaartse druk
op de huizenprijzen. Sinds 2008 zijn de huizenprijzen
dalende en de verwachting is dat de daling ook in 2013
doorzet (Van der Cruijsen & Van Rooij 2012). Door de
gedaalde huizenprijzen heeft één op de vijf
woningeigenaren een restschuld als hij zijn huis nu moet
verkopen (Conijn 2012). Dit leidt tot inertie op de
woningmarkt, omdat veel potentiele verkopers hun
verlies (nog) niet willen nemen en wachten op betere
tijden, terwijl veel potentiële kopers huiverig zijn om nu
te kopen aangezien de prijzen mogelijk nog verder dalen.
Hierdoor komt de doorstroming tussen huur en koop niet
op gang en zit de woningmarkt op slot.
Doordat mensen geen vertrouwen hebben in de
koopsector en de banken hun normen hebben bijgesteld,
richt de vraag zich momenteel op de huursector (Harms
2012). Daarnaast richt de vraag zich op de goedkope
koopsector. De middeldure en dure koopwoningen zijn
weinig in trek, terwijl de bouw vooral op dit type
woningen was georiënteerd.
Gedrag van demografische groepen op de
woningmarkt
• Voor de behoefte aan bepaalde categorieën woningen
– eigendomssituatie (huur- of koopwoning), type
woning (een- of meergezinswoning) – is vooral het type
huishoudens in combinatie met de levensfase van
belang.
• Gezinnen zijn vooral geïnteresseerd in
eengezinswoningen en hebben een voorkeur voor
koopwoningen; dit geldt in het bijzonder voor paren
met kinderen, maar ook voor jonge paren die
anticiperen op de komst van kinderen. Zij bevinden zich
in een vrij stabiele levensfase en verhuizen in geringe
mate zodra ze de eengezinswoning en/of koopwoning
hebben bemachtigd. Paren wier kinderen niet meer
thuis wonen, zijn vaak op de top van hun wooncarrière;
in de afgelopen decennia is binnen deze categorie het
aandeel eigenaren-bewoners gestegen. Zij verhuizen
meestal pas als daar een dringende reden voor is, zoals
gezondheidsredenen.
• De behoefte aan bepaalde categorieën woningen
verschilt tussen de drie groepen eenpersoonshoudens.
Jonge alleenstaanden zijn meestal kinderen die het
ouderlijk huis hebben verlaten. Ze bevinden zich in een
instabiele levensfase – tussen alleen- en
samenwonend – en verhuizen vaak (naar de grote
steden voor werk of opleiding). Ze zijn vooral op zoek
naar huurwoningen of meergezinswoningen (flat,
appartement). Ex-partners kunnen na de scheiding
financieel krap zitten en hierdoor vooral op zoek zijn
naar huurwoningen of meergezinswoningen, hoewel
een van beide ex-partners – als het financieel haalbaar
is – kan blijven wonen in de huidige koopwoning/
eengezinswoning. Oudere eenpersoonshuishoudens
48 | Demografische ontwikkelingen 2010-2040