Zoals de ouders zingen, piepen de jongen - Stivoro

ouders niet te koppelen aan de gezondheid van het kind, omdat dit klaarblijkelijk geen aanleiding vormt voor
de ouders om hun gedrag te veranderen. Alhoewel natuurlijk verder onderzoek met andere, meer intensieve,
interventies moet uitwijzen hoe rokende ouders gemotiveerd moeten worden om te stoppen, is het behoorlijk
opmerkelijk dat zelfs als de nadelige gezondheidseffecten voor het eigen kind evident zijn, ouders hun gedrag
niet veranderen.
Dit onderzoek komt overeen met een studie van Fish, Wilson, Latini en Starr (1996) dat grote verschillen
vindt in participatie van rokende en niet-rokende ouders in een voorlichtingsprogramma voor ouders met
een astmatisch kind: slechts 22% van de gezinnen waarin beide ouders roken is betrokken in het programma
terwijl dit percentage voor gezinnen waarin beide ouders niet roken 76% is. Ook al stond in dit programma
het zelf stoppen met roken door ouders niet voorop, toch bleek het bijzonder lastig te zijn rokende ouders erbij
te betrekken.
Dit voorlopige onderzoek toont aan dat het zelfs voor ouders met een kind, dat evident lichamelijke
hinder ondervindt van het roken door de ouders, lastig is om te participeren in een preventieprogramma,
laat staan om zelf te stoppen met roken. In mijn optiek geeft dit aan dat het bijzondere inspanningen zal
vereisen om rokende ouders die geen kinderen hebben die direct zichtbare hinder ondervinden van het roken,
te betrekken in interventies.
8.4. Het probleem van de ongemotiveerde ouder
Alhoewel onderzoekers en preventiemedewerkers van mening zijn dat ouders intensiever bij voorlichting
en preventie betrokken moeten zijn, zijn ze eveneens vaak van mening dat het lastig is ouders enthousiast en
gemotiveerd te krijgen. De redenen die gegeven worden voor een gebrek aan participatie variëren van ontkenning
van het probleem tot een gebrek aan mogelijkheden van ouders om invloed uit oefenen. Cohen en Linton
(1995) hebben onderzoek verricht naar factoren die bepalen of ouders willen deelnemen aan interventieprogramma’s
over middelengebruik. In deze studie, die tegelijkertijd de effecten van een interventie mat, werden
613 ouders en hun 13- of 14-jarig kind ondervraagd. Ouders die actief deelnamen aan het programma (10% van
de respondenten) werden vergeleken met ouders die niet deelnamen maar wel de vragenlijst retourneerden.
Uit de studie komt naar voren dat lager opgeleiden en allochtone ouders minder vaak aan het programma deelnemen.
Ook alleenstaande ouders namen minder vaak deel. Daarnaast bleken ouders die zelf rookten, minder
goed toezicht hadden op activiteiten van hun kinderen, minder goed met hun kinderen communiceerden en
een minder goede band met hun kinderen hadden, minder vaak deel te nemen aan het programma. Deze
bevindingen kwamen grotendeels overeen met de rapportages van hun kinderen. In ieder geval wordt duidelijk
dat de ouders die wellicht het meest van het programma kunnen profiteren het minst geneigd zijn te participeren.
Hieronder worden mogelijke oorzaken genoemd van gebrek aan ouderparticipatie.
60
Ontkenning van probleem
Vanuit de preventiepraktijk komt vaak naar voren dat ouders middelengebruik waaronder roken en drinken niet
als een pregnant probleem zien (Lemmers, persoonlijke communicatie, 1999). Experimenteren met roken en
drinken maakt onderdeel uit van de puberteit; het is een tijdelijk fenomeen. Het gegeven dat kinderen die eenhoofdstuk
8/ Betrokkenheid van ouders bij primaire preventie