5ο Πανελλήνιο Î£Ï Î½Î­Î´ÏÎ¹Î¿ Οικολογίας «Οικολογικές διεργασίες στο ...

Ελληνική Οικολογική Εταιρεία - Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία - Ελληνική Βοτανική Εταιρεία5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας - «Οικολογικές διεργασίες στο χώρο και το χρόνο»Πάτρα 7 - 10 Οκτωβρίου 2010Απομόνωση και γενετική διαφοροποίηση πληθυσμών του ζαρκαδιού (Capreolus capreolus)στην Ελλάδα: νέα δεδομένα για αποτελεσματικότερη διαχείριση και διατήρησηΔημήτρης Τσαπάρης 1* , Παναγιώτης Κασαπίδης 2 , Κωνσταντίνος Σωτηρόπουλος 1 , ΑναστάσιοςΛεγάκις 3 , Γιώργος Κωτούλας 21 Τμήμα Βιολογίας, Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. E-mail: tsaparis@biol.uoa.gr2 Ινστιτούτο Θαλάσσιας Βιολογίας & Γενετικής, Ελληνικό Κέντρο Θαλασσίων Ερευνών. E-mail:kasapidi@her.hcmr.gr3 Ζωολογικό Μουσείο, Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. E-mail: alegakis@biol.uoa.grΤο ζαρκάδι (Capreolus capreolus) αποτελεί σήμερα το τελευταίο είδος μεγάλου φυτοφάγουπου διατηρεί σημαντικούς πληθυσμούς σε ορεινές και ημιορεινές περιοχές της κεντρικής καιβόρειας ηπειρωτικής Ελλάδας. Συμπεριλαμβάνεται στην πρόσφατη αναθεώρηση του ΚόκκινουΒιβλίου των απειλούμενων ζώων της Ελλάδας ως «τρωτό» και προστατεύεται ήδη από το 1969από την ελληνική νομοθεσία με απαγόρευση του κυνηγιού του. Παρά την αυταπόδεικτηοικολογική του αξία και τις απειλές που αντιμετωπίζουν τόσο το ίδιο όσο και ταοικοσυστήματα που το φιλοξενούν, ελάχιστες και μικρής κλίμακας έρευνες έχουνπραγματοποιηθεί προκειμένου να αξιολογηθούν οι τάσεις μεταβολής των πληθυσμιακώνπυκνοτήτων και της γενετικής του ποικιλότητας στο χώρο και τον χρόνο.Στην παρούσα μελέτη προσδιορίστηκαν τα πρότυπα δομής και οργάνωσης της γενετικήςποικιλότητας και ο βαθμός διαφοροποίησης τεσσάρων σημαντικών πληθυσμών του ζαρκαδιού,χρησιμοποιώντας δύο τύπους μοριακών δεικτών: α) αλληλουχίες της περιοχής ελέγχου τουμιτοχονδριακού DNA (control region) μήκους 840bp και β) αλληλικές συχνότητες από 14μικροδορυφορικούς τόπους.Τα αποτελέσματα δείχνουν υψηλά επίπεδα γενετικής διαφοροποίησης των πληθυσμών και γιατους δύο τύπους μοριακών δεικτών, γεγονός που υποστηρίζει την ύπαρξη στην Ελλάδα πολλώνδιακριτών πληθυσμιακών μονάδων με περιορισμένη γονιδιακή ροή μεταξύ τους, παρά ενόςενιαίου παμμικτικού πληθυσμού. Οι περιφερειακοί πληθυσμοί (Όσσας, Παρνασσίδας)εμφανίζουν χαμηλά επίπεδα ποικιλομορφίας, εντονότερη διαφοροποίηση και φαίνεται να έχουνπρόσφατα υποστεί δραστική μείωση του πληθυσμιακού τους μεγέθους (στενωποί-bottlenecks).Η αξιολόγηση της συνδυασμένης πληροφορίας που προέκυψε από τις αναλύσεις τουμιτοχονδριακού και του μικροδορυφορικού DNA, υποδεικνύει την ανάγκη σχεδιασμού καιεκπόνησης διαφορετικών κατά περίπτωση πρακτικών διαχείρισης και διατήρησης τωνπληθυσμών του ζαρκαδιού στους μεγάλους ορεινούς όγκους (π.χ. Βόρεια Πίνδος, Λαϊλιάς,Παρνασσίδα, Όσσα) ως ανεξάρτητων και σημαντικών γενετικών μονάδων.100