5ο Πανελλήνιο Î£Ï Î½Î­Î´ÏÎ¹Î¿ Οικολογίας «Οικολογικές διεργασίες στο ...

Ελληνική Οικολογική Εταιρεία - Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία - Ελληνική Βοτανική Εταιρεία5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας - «Οικολογικές διεργασίες στο χώρο και το χρόνο»Πάτρα 7 - 10 Οκτωβρίου 2010Εποικισμός αρχαιολογικών χώρων και μνημείων από λειχήνεςΘέκλα Φωτίου 1* , Θωμάς Σαββίδης 1 , Türk Roman 21 Τομέας Βοτανικής, Τμήμα Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. E-mails:thfotiou@bio.auth.gr, sawidis@bio.auth.gr2Organismische Biologie, Universitat Salzbürg. E-mail: roman.tuerk@sbg.ac.at.Η Κύπρος εξαιτίας της προνομιακής θέσης που κατέχει στον παγκόσμιο χάρτη, βίωσε ιστορικέςσυγκυρίες που οδήγησαν στη δημιουργία ενός πολιτισμού που άφησε πίσω του πληθώρααρχαιολογικών χώρων και μνημείων. Τις τελευταίες δεκαετίες, με την αύξηση τηςατμοσφαιρικής ρύπανσης έχει επιταχυνθεί η επιδείνωση των ανοικτών μνημείων από τηβιολογική φθορά που προκαλούν οι λειχήνες, ως έμμεσο αποτέλεσμα της αυξημένηςεναπόθεσης σωματιδίων του αέρα στην επιφάνεια των μνημείων. Οι λειχήνες προκαλούν τόσοαισθητική ζημιά όσο και φυσικές ή χημικές αλλοιώσεις. Είναι συμβιωτικοί οργανισμοί οιοποίοι συνίστανται από κύτταρα φυκών εγκλεισμένα μέσα σε μυκήλια μυκήτων. Αποτελούνπολύ διαδεδομένους οργανισμούς που εποικούν ένα μεγάλο εύρος βιοτόπων . Οι ιδιαιτερότητεςτων λειχήνων τους καθιστούν τους πλέον δυναμικούς εποικιστές των διαφόρων πετρωμάτων. Ημελέτη που παρουσιάζεται εδώ βασίζεται στις υπαίθριες παρατηρήσεις σε τέσσεριςαρχαιολογικούς χώρους της Κύπρου. Σκοπός της μελέτης είναι ο καθορισμός του ρόλου τωνλειχήνων στην υποβάθμιση των αρχαίων μνημείων και η διεξαγωγή συμπερασμάτων για τησυμπεριφορά των λειχήνων, τις προτιμήσεις τους ως προς το υπόστρωμα καθώς και το πωςεπηρεάζονται από τις συνθήκες του μικροπεριβάλλοντος όπως για παράδειγμα την έκθεση στοφως, την υγρασία, την επιφάνεια προσανατολισμού και την κάθετη ή οριζόντια θέση τους.Συνολικά εντοπίστηκαν 30 τάξα λειχήνων που κατανέμονται διαφορετικά σε κάθε βιότοπο,καθορίζοντας την κατανομή της ποικιλότητας αντίστοιχα. Η πλούσια λειχηνική βιοποικιλότητατων μνημείων της Κύπρου αποτελεί ένα ιδανικό παράδειγμα για τα «μνημειακάοικοσυστήματα». Ο εποικισμός των λειχήνων ευνοείται γενικότερα από την υγρασία καιεξαιτίας αυτού προτιμούν υγρές θέσεις. Η βιοδιάσπαση των εκτιθέμενων μνημείων εξαρτάταικατά κύριο λόγο από τη διαθεσιμότητα νερού και θρεπτικών συστατικών, ενώ το πορώδες τωνπετρωμάτων καθορίζει τη σταθερότητα του θαλλού των λειχήνων.206