5ο Πανελλήνιο Î£Ï Î½Î­Î´ÏÎ¹Î¿ Οικολογίας «Οικολογικές διεργασίες στο ...

Ελληνική Οικολογική Εταιρεία - Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία - Ελληνική Βοτανική Εταιρεία5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας - «Οικολογικές διεργασίες στο χώρο και το χρόνο»Πάτρα 7 - 10 Οκτωβρίου 2010Τα εμπόδια στην υιοθέτηση μιας αντίληψης του “ανθρώπου-μέσα-στη-φύση” στηνπολιτική προστασίας της βιοποικιλότηταςΕυαγγελία Αποστολοπούλου * , Ευαγγελία Δράκου, Ιωάννης Δ. ΠαντήςΤομέας Οικολογίας, Τμήμα Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. E-mails:evaposto@bio.auth.gr, edrakou@bio.auth.gr, pantis@bio.auth.grΤις τελευταίες δεκαετίες έχουν γίνει σημαντικά βήματα στις μακροχρόνιες επιστημονικές,φιλοσοφικές και πολιτικές διαμάχες αναφορικά με τη σχέση ανάμεσα στην κοινωνία και τηφύση προς την κατεύθυνση υιοθέτησης μιας αντίληψης του “ανθρώπου-μέσα-στη-φύση”. Στοπεδίο της διατήρησης της βιοποικιλότητας αυτή η πρόοδος έχει αντικατροπτιστεί τόσο σεσημαντικές επιστημονικές δημοσιεύσεις όσο και σε κεντρικά κείμενα πολιτικής. Παρόλα αυτά,η πρόσφατη αναβίωση της ιδεολογίας του προστατευτισμού και η συνέχιση ανθρώπινωνπρακτικών που ευθύνονται για την απώλεια βιοποικιλότητας και θέτουν σε κίνδυνοοικοσυστημικές υπηρεσίες από τις οποίες εξαρτάται η ανθρώπινη επιβίωση αποτελούνσημαντικά δείγματα ότι συχνά η κεντρική υπόθεση για τις σχέσεις ανθρώπου-φύσης είναι ότι οιάνθρωποι είναι είτε έξω από τη φύση είτε ανεξάρτητοι από αυτήν.Συνδυάζοντας θεωρητικές προτάσεις από τα πεδία της πολιτικής οικολογίας, της βιολογίαςδιατήρησης και της έρευνας στα κοινωνικο-οικολογικά συστήματα και ακολουθώντας τηνπροσέγγιση της θεμελιωμένης θεωρίας συγκροτήσαμε ένα εννοιολογικό μοντέλο το οποίοπροσδιορίζει τα εμπόδια στην ουσιαστική υιοθέτηση μιας εικόνας του “ανθρώπου-μέσα-στηφύση”στην προστασία της βιοποικιλότητας. Συγκεκριμένα, η έλλειψη μιας διαλεκτικήςαντίληψης της σχέσης ανάμεσα στους ανθρώπους και τα οικοσυστήματα, οι αναντιστοιχίεςανάμεσα στην εξέλιξη της επιστημονικής έρευνας και στη χάραξη πολιτικών, η υποτίμηση τηςετερογένειας των φορέων που εμπλέκονται στη διατήρηση της βιοποικιλότητας και ηκατανόηση της αγοράς ως λύσης για την απώλεια βιοποικιλότητας συμβάλλουν στην ελλειπήθεώρηση των πολύπλοκων αλληλοσυσχετίσεων ανάμεσα στην ανθρώπινη κοινωνία και τηφύση. Θεωρούμε ότι η διεξαγωγή διεπιστημονικών και έγκυρων επιστημονικών αναλύσεων πουθα εξετάζουν διάφορες κλίμακες, αλλά και συνεργατικών δομών και διαδικασιώνδιακυβέρνησης μπορούν να αποτελέσουν κρίσιμες γέφυρες προς το ξεπέρασμα των εν λόγωεμποδίων και την κατανόηση της δυναμικής φύσης των οικοσυστημάτων αλλά και τουπολυεπιπέδου και πολιτικού χαρακτήρα των κοινωνικο-οικονομικών συστημάτων πουεμπλέκονται στη διατήρηση της βιοποικιλότητας.125