5ο Πανελλήνιο Î£Ï Î½Î­Î´ÏÎ¹Î¿ Οικολογίας «Οικολογικές διεργασίες στο ...

Ελληνική Οικολογική Εταιρεία - Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία - Ελληνική Βοτανική Εταιρεία5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας - «Οικολογικές διεργασίες στο χώρο και το χρόνο»Πάτρα 7 - 10 Οκτωβρίου 2010Οικολογική μελέτη στο πεδίο των υποθαλάσσιων κρατήρων στον Ελαιώνα ΑιγίουΞανθίππη Γεράκη 1* , Δημήτρης Χριστοδούλου 2 , Νίνα Φραγκοπούλου 11 Εργαστήριο Θαλάσσιας Οικολογίας, Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών. E-mail:xgeraki@upatras.gr2 Εργαστήριο Θαλάσσιας Γεωλογίας & Φυσικής Ωκεανογραφίας, Τμήμα Γεωλογίας, ΠανεπιστήμιοΠατρών. E-mail: dchristo@upatras.grΟι υποθαλάσσιοι κρατήρες (pockmarks) εμφανίζουν ευρεία εξάπλωση στην περιοχή τηςυφαλοκρηπίδας του παγκόσμιου ωκεανού, αλλά και σε μεγαλύτερα βάθη. Αποτελούνκαταβυθίσεις σε μαλακά υποστρώματα του πυθμένα, διαμορφώνοντας το ανάγλυφό του, ενώ ηπροέλευσή τους αποδίδεται σε εκροές ρευστών (αέρια, γλυκό ή θαλασσινό νερό). Μεγάλοενδιαφέρον παρουσιάζουν οι ιδιαίτερες περιβαλλοντικές συνθήκες που διαμορφώνονται τοπικάστους κρατήρες καθώς και η ανάπτυξη πλούσιων και χαρακτηριστικών βενθικώνβιοκοινοτήτων, με αυξημένη συνήθως βιοποικιλότητα και αφθονία. Σε αντίθεση με το βένθος,σε διεθνές επίπεδο δεν υπάρχουν δεδομένα για τη στήλη του νερού, ενώ στη Μεσόγειο γενικάδε γνωρίζουμε τίποτε για τη βιολογία των δομών αυτών. Στον Ελαιώνα Αιγίου έχουνκαταγραφεί και μελετηθεί με ηχοβολιστικό πλάγιας σάρωσης, τηλεκατευθυνόμενη συσκευή(ROV) και δύτες, κρατήρες με διάμετρο από 10 έως 60 μέτρα και βάθος έως 15 μέτρα. Ηύπαρξή τους πιθανόν οφείλεται σε εκροές γλυκού νερού, καθώς έχουν εντοπισθεί αναβλύσειςστον πυθμένα των κρατήρων. Σε δύο από αυτούς, με διαφορετικά φυσικά χαρακτηριστικά,πραγματοποιήθηκε οικολογική έρευνα στη στήλη του νερού σε δύο χρονικές περιόδους(φθινόπωρο και άνοιξη). Καταγράφηκαν φυσικοχημικές παράμετροι (αλατότητα, θερμοκρασίακαι οξυγόνο) ενώ συλλέχθηκαν πολλαπλά (replicates) δείγματα νερού μέσα στον κρατήρα, σεδιαδοχικά βάθη, και έξω από αυτόν, σε οριζόντιες αποστάσεις (20, 40 και 60 μέτρα)εκατέρωθεν του στομίου του, ώστε να εντοπισθούν πιθανές διαφορές στις συγκεντρώσεις τωνθρεπτικών αλάτων και του φυτοπλαγκτού (chl-a). Επιπλέον, συλλέχθηκαν δείγματαμικροζωοπλαγκτού και μεσοζωοπλαγκτού έξω από τον κρατήρα (20 και 60 μέτρα) και μέσα καιπάνω από αυτόν (σε διαδοχικές στρώσεις βάθους: βυθός κρατήρα-στόμιο, στόμιο-επιφάνειαθάλασσας) με κλειόμενα πλαγκτικά δίχτυα, για τη μελέτη της σύνθεσης και της αφθονίας του.131