5ο Πανελλήνιο Î£Ï Î½Î­Î´ÏÎ¹Î¿ Οικολογίας «Οικολογικές διεργασίες στο ...

Ελληνική Οικολογική Εταιρεία - Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία - Ελληνική Βοτανική Εταιρεία5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας - «Οικολογικές διεργασίες στο χώρο και το χρόνο»Πάτρα 7 - 10 Οκτωβρίου 2010Μεταβολές της βιοκοινότητας των εδαφικών νηματωδών κατά τη μετατροπή συμβατικώνκαλλιεργειών σε οργανικές και κατά την παύση καλλιέργειαςΓεώργιος Μπούτσης 1 , Μαρία Καρμέζη 2 , Γεώργιος Στάμου 2 , Μαρία Αργυροπούλου 1*1Τομέας Ζωολογίας, Τμήμα Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. E-mail:margyrop@bio.auth.gr2Τομέας Οικολογίας, Τμήμα Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. E-mails:mkarmezi@bio.auth.gr, gpstamou@bio.auth.grΟι γεωργικές πρακτικές ασκούν πιέσεις που διαφοροποιούν τη λειτουργία του εδαφικούτροφικού πλέγματος. Ένα καλό εργαλείο για την αποτίμηση των μεταβολών στην οικολογικήδομή και λειτουργία του εδάφους αποτελούν οι εδαφικοί νηματώδεις. Στην εργασία αυτήδιερευνήθηκαν οι μεταβολές της βιοκοινότητας των νηματωδών κατά τη μετάβαση απόκαθεστώς συμβατικής γεωργίας (α) σε καθεστώς οργανικής γεωργίας και (β) σε συνθήκεςαγρανάπαυσης.Το πείραμα πεδίου εγκαταστάθηκε στην περιοχή Λαιμός του Εθνικού Δρυμού Πρεσπών, σεαγροτεμάχιο το οποίο καλλιεργούνταν συμβατικά με φασόλια (Phaseolus vulgaris). Τρειςπειραματικές επιφάνειες, εμβαδού 100m 2 η κάθε μία, συνέχισαν να καλλιεργούνται μεσυμβατικό τρόπο, τρεις καλλιεργήθηκαν με οργανικό, ενώ δείγματα λήφθηκαν και απόπεριοχές που αφέθηκαν ακαλλιέργητες και διαχώριζαν τις καλλιέργειες. Οι δειγματοληψίεςακολούθησαν τις κύριες φάσεις του καλλιεργητικού κύκλου των φασολιών και διήρκεσαν 2 έτη(2 καλλιεργητικές περιόδους). Μελετήθηκαν οι επιπτώσεις της αλλαγής του καλλιεργητικούκαθεστώτος σε όλες τις ποσοτικές παραμέτρους της βιοκοινότητας των νηματωδών, δηλ. στηνποικιλότητα, στην αφθονία όλων των τροφικών και λειτουργικών ομάδων, καθώς επίσης καιστους δείκτες τροφικού πλέγματος νηματωδών, δηλαδή στον Δείκτη Ωριμότητας (MaturityIndex), στον Δείκτη Φυτοπαρασιτισμού (Plant Parasitic Index), στον Δείκτη Εμπλουτισμού(Enrichment Index) και στον Δείκτη Μονοπατιού Αποικοδόμησης (Chanel Index).Η μετάβαση από τη συμβατική στην οργανική γεωργία είχε ως αποτέλεσμα τη μετατόπιση τουτροφικού πλέγματος υπέρ της ομάδας των βακτηριοφάγων στις οργανικές καλλιέργειες, ενώπαράλληλα παρατηρήθηκε ενίσχυση των λειτουργικών ομάδων με r – στρατηγική ζωής, όπωςφάνηκε από τη μείωση των δεικτών MI και PPI.Από την άλλη πλευρά η πλήρης εγκατάλειψη κάθε καλλιεργητικής πρακτικής έχει ωςαποτέλεσμα τη μείωση της αφθονίας όλων των τροφικών ομάδων, την αύξηση της ποικιλότηταςκαι την έντονη/πλήρη αλλαγή της σύνθεσης της βιοκοινότητας των νηματωδών. Επίσης,ενισχύθηκαν οι πληθυσμοί με Κ – στρατηγική ζωής, όπως φάνηκε από την αύξηση τωνθηρευτών και παμφάγων νηματωδών, ενώ παράλληλα ενισχύθηκε το μυκητικό μονοπάτιαποικοδόμησης, όπως φάνηκε από την αύξηση του δείκτη CI στην ακαλλιέργητη περιοχή.68