5ο Πανελλήνιο Î£Ï Î½Î­Î´ÏÎ¹Î¿ Οικολογίας «Οικολογικές διεργασίες στο ...

Ελληνική Οικολογική Εταιρεία - Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία - Ελληνική Βοτανική Εταιρεία5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας - «Οικολογικές διεργασίες στο χώρο και το χρόνο»Πάτρα 7 - 10 Οκτωβρίου 2010Βιωσιμότητα πληθυσμού του απειλούμενου ενδημικού φυτού της Κυπριακής χλωρίδαςAstragalus macrocarpus subsp. lefkarensis: προτάσεις διαχείρισης υπό την απειλή τηςκλιματικής αλλαγήςΔήμητρα Παρασκευά-Χατζηχαμπή 1 *, Μαργαρίτα Αριανούτσου 2 , Κυριάκος Γεωργίου 3 , ΓιώργοςΣτάμου 41 Τμήμα Επιστημών Αγωγής, Πανεπιστήμιο Κύπρου. E-mail: demhad@ucy.ac.cy2 Τομέας Οικολογίας & Ταξινομικής, Τμήμα Βιολογίας, Εθνικό & Καποδιστριακό ΠανεπιστήμιοΑθηνών. E-mail: marianou@biol.uoa.gr3 Τομέας Βοτανικής, Τμήμα Βιολογίας, Εθνικό & Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών. E-mail:kgeorghi@biol.uoa.gr4Τομέας Οικολογίας, Τμήμα Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης,. E-mail:gpstamou@bio.auth.grΤα απειλούμενα ενδημικά φυτά καθίστανται ιδιαίτερα ευάλωτα προς εξαφάνιση είτε άμεσα,λόγω της ανθρωπογενούς επίδρασης στα ενδιαιτήματα τους είτε έμμεσα λόγω της κλιματικήςαλλαγής. Στα πλαίσια της παρούσας εργασίας διερευνήθηκε η βιωσιμότητα του πληθυσμού τουαπειλούμενου ενδημικού φυτού της Κυπριακής χλωρίδας Astragalus macrocarpus subsp.lefkarensis. Διενεργήθηκε δημογραφική μελέτη σε τρεις από τους έξι υποπληθυσμούς τουυποείδους και παρακολούθηση για 4 διαδοχικά χρόνια. Τα δεδομένα αναλύθηκαν με μητρωτικάμοντέλα προβολής του πληθυσμού στο μέλλον με το λογισμικό RAMAS ® -Metapop, ώστε ναπροσδιοριστεί ο ρυθμός αύξησης του πληθυσμού (λ) αλλά και τα κρίσιμα στάδια στον κύκλοζωής του φυτού.Η ντετερμινιστική ανάλυση έδειξε τάση μείωσης των υποπληθυσμών που μελετήθηκαν 1,7%ανά έτος. Οι τιμές του ρυθμού αύξησης (λ) κυμάνθηκαν μεταξύ 0.665 και 1.082 καιπαρουσίασαν σημαντική θετική συσχέτιση με την ετήσια βροχόπτωση, την υδατοχωρητικότητατου εδάφους και το υψόμετρο και σημαντική αρνητική συσχέτιση με τη μέση ετήσιαθερμοκρασία. Η επιβίωση των ενηλίκων αποτελεί το κρισιμότερο στάδιο του κύκλου ζωής τουυποείδους δεδομένου ότι εμφανίζει την υψηλότερη ελαστικότητα σε σχέση με τις άλλες φάσεις.Τα αρτίβλαστα και τα φυτάρια επηρεάζονται περισσότερο από τη διαθεσιμότητα υγρασίας ενώτα νεαρά και τα ενήλικα επηρεάζονται περισσότερο από τη θερμοκρασία και το υψόμετρο.Η εισαγωγή στοχαστικότητας στην προσομοίωση, αποκαλύπτει 4% πιθανότητα εξαφάνισης τωνμελετούμενων υποπληθυσμών μέσα στα επόμενα 100 χρόνια, με ελάχιστη αφθονία ατόμων τα46 φυτά και μέσο χρόνο εξαφάνισης τα 80 χρόνια. Σενάρια διαχείρισης του υποείδους μεπροσομοίωση εμπλουτισμού των πληθυσμών στο πεδίο με άτομα που θα παραχθούν στοεργαστήριο, υποδεικνύει ότι αναβάθμιση του πληθυσμού με εισαγωγή 20 νεαρών ατόμων κάθεδύο χρόνια μπορεί να αποτρέψει τον κίνδυνο εξαφάνισης στα επόμενα 100 χρόνια.Πιθανολογείται ότι ίσως είναι αποτελεσματικότερο να εισαχθούν νεαρά φυτά σε περιοχές μεμεγαλύτερο υψόμετρο και χαμηλότερη θερμοκρασία και τραυματισμένα σπέρματα και φυτάριασε περιοχές με χαμηλότερο υψόμετρο σε συνδυασμό με άρδευσή τους.112