5ο Πανελλήνιο Î£Ï Î½Î­Î´ÏÎ¹Î¿ Οικολογίας «Οικολογικές διεργασίες στο ...

Ελληνική Οικολογική Εταιρεία - Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία - Ελληνική Βοτανική Εταιρεία5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας - «Οικολογικές διεργασίες στο χώρο και το χρόνο»Πάτρα 7 - 10 Οκτωβρίου 2010Η χρήση του θαλάσσιου χώρου και το μεταναστευτικό πρότυπο των ΑρτέμηδωνCalonectris d. diomedea στις Στροφάδες Νήσους (Ν. Ζακύνθου)Γεώργιος Καρρής 1* , Σταύρος Ξηρουχάκης 2 , Κώστα Γρίβας 3 , Jakob Fric 3 , Τάσος Δημαλέξης 3 ,Σπύρος Σφενδουράκης 41 Τμήμα Τεχνολογίας Περιβάλλοντος & Οικολογίας, ΤΕΙ Ιονίων Νήσων. E-mail: gkarris@teiion.gr2 Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, Πανεπιστήμιο Κρήτης. E-mail: sxirouch@nhmc.uoc.gr3 Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία. E-mails: iespa@hol.gr, jakobfric@ornithologiki.gr,adimalexis@ornithologiki.gr4 Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Πάτρας. E-mail: sfendo@upatras.grΤα θαλασσοπούλια αποτελούν άριστους δείκτες της υγείας των θαλάσσιων οικοσυστημάτων ωςκορυφαίοι θηρευτές αλλά και λόγω των μεταναστεύσεών τους μεταξύ των δύο ημισφαιρίων. Τονησιωτικό σύμπλεγμα των Στροφάδων αποτελεί μία από τις σημαντικότερες αποικίες τουμεσογειακού υποείδους του Αρτέμη (Calonectris diomedea diomedea), ενός μακρόβιου,μεταναστευτικού, πελαγικού θαλασσοπουλιού, με έντονα χαρακτηριστικά φιλοπατρίας. Ημελέτη της οικολογίας και της πληθυσμιακής δυναμικής στη συγκεκριμένη αποικία τους είδουςέχει ξεκινήσει από το 2007, αποδίδοντας σημαντικά στοιχεία για την κατανομή του στο χερσαίοκαι το ευρύτερο θαλάσσιο χώρο του Ιονίου.Η συμπλήρωση της γνώσης μας γύρω από την πληθυσμιακή οικολογία τους είδους στα εν λόγωνησιά, εστιάσθηκε στον εντοπισμό των αμιγώς θαλάσσιων περιοχών έντονης δραστηριότηταςτων ατόμων της αποικίας κατά τη διάρκεια της αναπαραγωγής (Μάιος-Οκτώβριος), καθώς καιστον προσδιορισμό των διαδρόμων μετανάστευσης, έτσι όπως αυτοί καθορίζονται από τιςεποχικές τους μετακινήσεις (Οκτώβριος-Απρίλιος). Για το σκοπό αυτόν, χρησιμοποιήθηκαν δύοτεχνικές τηλεμετρίας:α) συσκευές με ενσωματωμένο παγκόσμιο σύστημα προσδιορισμού θέσης (GPS data loggers)κατά την περίοδο αναπαραγωγής, προκειμένου να συλλεχθεί πληροφορία για τη διασπορά στοθαλάσσιο χώρο, την οριοθέτηση των θαλάσσιων πεδίων αναζήτησης τροφής και την εκτίμησητης βασικής ακτίνας τροφοληψίας γύρω από την αποικία, καιβ) συσκευές γεωεντοπισμού (GLS: Geolocators) για τη μελέτη της μετανάστευσης του είδουςστο Νότιο Ατλαντικό, αξιοποιώντας τη δυνατότητα εντοπισμού της θέσης των πουλιών με βάσητην κλίση γωνίας του φωτός όπως αυτή εξαρτάται από τη θέση του ήλιου.Τα δύο συστήματα τηλεμετρίας εφαρμόζονται από το 2009 σε ενήλικα άτομα της αποικίας τωνΣτροφάδων και η επεξεργασία των δεδομένων που συλλέχτηκαν και που περιλαμβάνουνεπιπρόσθετες πληροφορίες για αβιοτικές παραμέτρους, όπως η θερμοκρασία του νερού, καθώςκαι για τις δραστηριότητες των πουλιών (π.χ. ύψος, διάρκεια και ταχύτητα πτήσης), αναμένεταινα συνδράμουν στον προσδιορισμό προτεραιοτήτων για τα διαχειριστικά μέτρα στο ΕθνικόΘαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου, όπου και ανήκει η περιοχή μελέτης.42