5ο Πανελλήνιο Î£Ï Î½Î­Î´ÏÎ¹Î¿ Οικολογίας «Οικολογικές διεργασίες στο ...

Ελληνική Οικολογική Εταιρεία - Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία - Ελληνική Βοτανική Εταιρεία5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας - «Οικολογικές διεργασίες στο χώρο και το χρόνο»Πάτρα 7 - 10 Οκτωβρίου 2010Βιοπαρακολούθηση της ποιότητας της ατμόσφαιρας: Η περίπτωση των γυρεοκόκκων μεαλλεργιολογικό ενδιαφέρον σε εννέα περιοχές της ΕλλάδαςΑθανάσιος Δάμιαλης 1 *, Δ. Γκιουλέκας 2 , Γ. Χατζηγεωργίου 2 , Ε. Βενετίου 1 , Σ. Μπουσμουκίλια 3 , Π.Γεμεντζόπουλος 3 , Χ. Ευθυμίου 4 , Γ. Παπασάββας 4 , Β. Παπαγεωργίου 5 , Γ. Τσεκούρας 6 , Ι. Τσιότσιος 7 ,Α. Πάγκαλος 8 , Γ. Βελεγράκης 8 , Κ. Κωστίκας 9 , Μ. Μηνάς 9 , Χ. Σκουλάκης 10 , Π. Τσιρέβελου 10 , Κ.Ι.Γουργουλιάνης 9 , Δ. Βώκου 11Τομέας Οικολογίας, Τμήμα Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. E-mail:dthanos@bio.auth.gr2Σχολή Ιατρικής, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης3 Πνευμονολογική Κλινική, Νοσοκομείο Καβάλας4Α´ Παθολογική Κλινική, Περιφερειακό Γενικό Νοσοκομείο Ρόδου5Κέντρο Υγείας Κασσανδρείας, Κασσάνδρεια Χαλκιδικής6Πολυϊατρείο Μυκονιάτικη Υγεία, Μύκονος7Ιατρός Πνευμονολόγος, Πτολεμαΐδα8Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική, Νοσοκομείο Ηρακλείου, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Κρήτης9 Πνευμονολογική Κλινική, Νοσοκομείο Λάρισας, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας10Ωτορινολαρυγγολογική Κλινική, Νοσοκομείο Βόλου, Τμήμα Ιατρικής, Πανεπιστήμιο ΘεσσαλίαςΗ αποτύπωση της κυκλοφορίας γυρεοκόκκων στην ατμόσφαιρα παρουσιάζει ιδιαίτεροενδιαφέρον τόσο γιατί εκφράζει αποκρίσεις φυτών σε περιβαλλοντικές αλλαγές όσο και διότιπαρέχει πληροφορίες για την ποιότητα του ατμοσφαιρικού περιβάλλοντος και κατ’ επέκτασηαναμενόμενες επιπτώσεις στη δημόσια υγεία, αφού οι γυρεόκοκκοι συνδέονται με τηνπρόκληση συμπτωμάτων αναπνευστικών αλλεργιών. Στην Ελλάδα, έχουμε πραγματοποιήσεικαταγραφές γυρεοκόκκων στην ατμόσφαιρα διαφόρων περιοχών τόσο της ηπειρωτικής όσο καιτης νησιωτικής χώρας. Κάποιες από αυτές είναι μακροχρόνιες (>20 έτη), ενώ άλλες έχουνπεριορισμένη διάρκεια (2 έτη). Συγκεκριμένα, συλλέξαμε στοιχεία για τις περιοχέςΘεσσαλονίκης (1987-σήμερα), Καβάλας (1999-σήμερα), Ρόδου (1991-1996), Νέας Τρίγλιας(2000-2003), Μυκόνου (2003-2004), Πτολεμαΐδας (1995-1999), Ηρακλείου Κρήτης (1999-2000), Βόλου και Λάρισας (2007-2008). Σε όλες τις περιοχές, η δειγματοληψίαπραγματοποιήθηκε με χρήση ογκομετρικών παγίδων τύπου Hirst, οι οποίες λειτουργούν σεσυνεχή βάση προσροφώντας σταθερό όγκο ατμοσφαιρικού αέρα (10 lit min -1 ). Εκτιμήθηκαντόσο τα ποσοτικά χαρακτηριστικά της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίας (μέση και συνολική ετήσιασυγκέντρωση) όσο και τα φαινολογικά χαρακτηριστικά της περιόδου κυκλοφορίας(ημερομηνίες έναρξης, κορύφωσης, λήξης και διάρκεια). Οι παραπάνω πληροφορίεςσυλλέχθηκαν τόσο για το σύνολο των γυρεοκόκκων όσο και για τα επιμέρους taxa. Σε κάθεπεριοχή μελέτης, ταυτοποιούνται ετησίως γυρεόκοκκοι που συνήθως αντιπροσωπεύουνπερισσότερα από 40 φυτικά taxa, ενώ παρατηρούνται διαφορές στην ατμοσφαιρική αφθονίατους μεταξύ περιοχών. Τα φαινολογικά χαρακτηριστικά της ατμοσφαιρικής κυκλοφορίαςγυρεοκόκκων καθυστερούν με την αύξηση του γεωγραφικού πλάτους και διαφέρουν μεταξύετών. Στις περισσότερο μακροχρόνιες χρονοσειρές είναι δυνατόν να διερευνηθούν διαχρονικέςτάσεις. Είναι ήδη ορατή η ύπαρξη αυξητικών τάσεων στις συγκεντρώσεις γυρεοκόκκων στηΘεσσαλονίκη, αλλά όχι και στην Καβάλα, όπου όμως η σχετική χρονοσειρά είναι βραχύτερη.Αυτή η πληροφορία θα πρέπει να εμπλουτιστεί με στοιχεία από άλλες περιοχές ώστε νααποτυπωθεί η κατάσταση στις διαφορετικές χωρικές ενότητες της χώρας. Αυτό θα οδηγήσει σεαποτελεσματικότερη αντιμετώπιση των αλλεργιών που οφείλονται στη γύρη και μπορεί νασυμβάλλει, σε συνδυασμό και με άλλα δεδομένα, σε ασφαλέστερες προβλέψεις τωναποκρίσεων των φυτικών ειδών σε διαφορετικά περιβάλλοντα.28