5ο Πανελλήνιο Î£Ï Î½Î­Î´ÏÎ¹Î¿ Οικολογίας «Οικολογικές διεργασίες στο ...

Ελληνική Οικολογική Εταιρεία - Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία - Ελληνική Βοτανική Εταιρεία5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας - «Οικολογικές διεργασίες στο χώρο και το χρόνο»Πάτρα 7 - 10 Οκτωβρίου 2010Από την πολυπλοκότητα στα δίκτυα της ζωής: ΙΙΙ. Οικολογικά δίκτυαΙωάννης Παντής 3* , Στέφανος Σγαρδέλης 3 , Αντώνιος Μαζάρης 3 , Χρήστος Ουζούνης 2 , ΖαχαρίαςΣκούρας 3 , Ιωάννης Αντωνίου 11 Τμήμα Μαθηματικών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. E-mail: iantonio@math.auth.gr2 Center for Bioinformatics, King’s College. E-mail: christos.ouzounis@kcl.ac.uk3 Τμήμα Βιολογίας, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. E-mails: pantis@bio.auth.gr,sgardelis@bio.auth.gr, amazaris@bio.auth.gr, scouras@bio.auth.gr,Τα οικολογικά δίκτυα παρουσιάζουν υψηλό βαθμό πολυπλοκότητας λόγω του ότι εμπεριέχουνβιολογικά, περιβαλλοντικά, διαχειριστικά και οικονομικοκοινωνικά χαρακτηριστικά με τιςεπαγόμενες ισχυρές αλληλεξαρτήσεις. Ένα απλό παράδειγμα οικολογικού δικτύου με ταπροαναφερόμενα χαρακτηριστικά είναι το δίκτυο προστατευόμενων περιοχών Natura 2000, τοοποίο αποτελεί το κύριο εργαλείο πολιτικής για τη διατήρηση και προστασία τηςΒιοποικιλότητας στην Ευρώπη. Επιλέγοντας μια προστατευόμενη περιοχή επιδιώκουμε ναπροστατεύσουμε το σύνολο της Βιοποικιλότητας σε αυτήν όπως μπορεί να εκφραστεί σταδιαφορετικά επίπεδα οργάνωσης των βιολογικών συστημάτων. Δεχόμαστε ότι οι περιοχές πουσυνθέτουν το Δίκτυο λειτουργούν συμπληρωματικά ικανοποιώντας συγκεκριμένα κριτήρια μεστόχο την προστασία της συνολικής Βιοποικιλότητας που το δίκτυο αντιπροσωπεύει. Ωςκόμβοι μπορούν να θεωρηθούν οι προστατευόμενες περιοχές ενώ οι σύνδεσμοι των κόμβων καιτα βάρη τους μπορούν να προσδιοριστούν με βάση το πλήθος των μη κοινών χαρακτηριστικώντης βιοποικιλότητας. Ως βάρη των συνδέσεων ορίζονται κατά περίπτωση, πχ ο αριθμός των μηκοινών ειδών ή τύπων οικοτόπων ή κάποιο άλλο εναλλακτικό κριτήριο επιλογής (πχ έλλειψηκοινών ενδημικών ειδών). Ωστόσο η δομή, η λειτουργία και η ευρωστία του δικτύου έχειέντονη κοινωνική και πολιτική διάσταση αφού οι συνδέσεις και τα βάρη αυτών μπορούν ναμεταβληθούν ανάλογα με τις προτεραιότητες των πολιτικών διατήρησης και προστασίας πουτίθενται σε Ευρωπαϊκό, Εθνικό και Τοπικό επίπεδο. Επομένως η μελέτη των δικτύωνΠροστατευόμενων Περιοχών αποτελεί απαραίτητο δεδομένο για την τεκμηρίωση τωνπολιτικών αποφάσεων που αφορούν στη χωροθέτηση περιοχών και φορέων διαχείρισης.Παράλληλα μπορούν να εξεταστούν οι μηχανισμοί μεταβολής και εξέλιξης των δικτύων αυτώνστο πλαίσιο της περιβαλλοντικής στοχαστικότητας. Ως παράδειγμα εξετάζουμε την κλιματικήαλλαγή και τις επιπτώσεις αυτής στη δομή και την εξέλιξη του δικτύου Natura, αναφορικά μετις πιθανές αλλαγές των χωρικών προτύπων εξάπλωσης των ειδών.74