5ο Πανελλήνιο Î£Ï Î½Î­Î´ÏÎ¹Î¿ Οικολογίας «Οικολογικές διεργασίες στο ...

Ελληνική Οικολογική Εταιρεία - Ελληνική Ζωολογική Εταιρεία - Ελληνική Βοτανική Εταιρεία5 ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας - «Οικολογικές διεργασίες στο χώρο και το χρόνο»Πάτρα 7 - 10 Οκτωβρίου 2010Φυλογεωγραφία των ενδημικών ειδών του γένους Trachelipus (Isopoda, Oniscidea) στηνΕλλάδαΜαρία Καμηλάρη 1* , Έλενα Κλώσσα-Κίλια 1 , Γιώργος Κίλιας 2 , Σπύρος Σφενδουράκης 11Τομέας Βιολογίας Ζώων, Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών. E-mails: mkamilari@upatras.gr,elkilia@upatras.gr, sfendo@upatras.gr2Τομέας Γενετικής, Βιολογίας Κυττάρου & Ανάπτυξης. Τμήμα Βιολογίας, Πανεπιστήμιο Πατρών. E-mail: kilias@upatras.grΤο γένος Trachelipus περιλαμβάνει οργανισμούς σχετικά στενόοικους οι οποίοι ζουν είτε στηνπαρόχθια βλάστηση ρεμάτων και ποταμών είτε σε υγρά δάση. Στη χώρα μας έχουν καταγραφεί9 από τα 50 είδη του γένους, 5 από τα οποία είναι ενδημικά της Ελλάδας. Η κατανομή κάθεείδους είναι ασυνεχής, είτε λόγω γεωγραφικών (νησιωτικοί πληθυσμοί κλπ) είτε λόγωενδιαιτηματικών παραγόντων. Η διάκριση μεταξύ των ειδών έχει γίνει βάσει περιορισμένουαριθμού μορφολογικών χαρακτήρων και δεν είναι βέβαιο ότι αντανακλά τις πραγματικέςφυλογενετικές σχέσεις τους.Στην παρούσα μελέτη, αναλύσαμε γενετικά μεγάλο αριθμό πληθυσμών του γένους,χρησιμοποιώντας τους μιτοχονδριακούς μοριακούς δείκτες 16S rRNA και COI. Έπειτα απόαπομόνωση του DNA και προσδιορισμό της αλληλουχίας των βάσεων, προσδιορίσαμε τηγενετική διαφοροποίηση εντός και μεταξύ των πληθυσμών, καθώς και τις φυλογενετικέςσχέσεις μεταξύ των πληθυσμών με τρεις διαφορετικές μεθόδους (Neighbor Joining, MaximumParsimony, Bayesian Inference).Από τα αποτελέσματα φαίνονται πληθυσμοί οι οποίοι παρά το ότι είναι πολύ κοντινοίγεωγραφικά, και μέχρι σήμερα θεωρείται πως ανήκουν στο ίδιο είδος (Trachelipus kytherensis),εμφανίζουν μεγάλες γενετικές αποστάσεις μεταξύ τους και ομαδοποιούνται σε διαφορετικούςκαι αρκετά απομακρυσμένους κλάδους. Η τοπολογία των κλάδων, καθώς και η απουσίασαφούς γεωγραφικού προτύπου στην ομαδοποίηση των πληθυσμών του T. kytherensis,καταδεικνύει ότι πιθανότατα δεν έχουμε να κάνουμε με ένα μόνο είδος, αλλά με περισσότεραπου είναι δύσκολο να διακριθούν μορφολογικά, τουλάχιστον με τους μέχρι σήμεραχρησιμοποιούμενους ταξινομικούς διαγνωστικούς χαρακτήρες. Αυτό ενισχύεται και από τιςγενετικές αποστάσεις που καταγράφηκαν στην παρούσα μελέτη και εμφανίζονται ιδιαίτερααυξημένες (μέγιστες παρατηρηθείσες γενετικές αποστάσεις: 27,3% COI, 17,6% 16S rRNA)ακόμα και σε σχέση με αυτές που έχουν αναφερθεί σε άλλες έρευνες για τη διάκριση ειδώνισοπόδων.37