De Grote Strijd tussen Christus en Satan door E. G. White

Tyndale viel door verraad zijn vijanden in handen, en onderging eenmaal gevangenisstraf
van verscheidene maanden. Eindelik bezegelde hij zijn geloof door martelaarschap; maar de
wapenen, die hij bereid had, stelden andere krijgslieden in staat, door al de eeuwen heen tot op
onze tijd toe de strijd verder te voeren. Latimer verkondigde van de preekstoel, dat de Bijbel in de
volkstaal behoort gelezen te worden. De Schrijver van de Bijbel, zei hij, “is God-zelf,” en deze
Schrift bezit een zelfde kracht en eeuwig karakter als de Schrijver. “Er is noch koning, noch keizer,
noch overste of heerser, . . . die niet verplicht is. . . . Zijn heilig woord te gehoorzamen.” “Laat ons
niet op zijwegen gaan, maar ons laten richten door Gods woord; laat ons niet . . . onze voorvaderen
nagaan, noch zoeken naar wat zij gedaan hebben, maar veeleer wat ze hadden behoren te doen.”
Barnes en Frith, Tyndale’s trouwe vrienden, stonden op om de waarheid te verdedigen. De
Ridleys en Cranmer volgden. Deze leidsmannen van de Engelse Hervorming waren geleerden, die
voor het grootste deel in hoge achting gestaan hadden onder de Roomsen wegens hun ijver en
gods-vrucht. Hun verzet tegen het pausdom was het gevolg van hun kennis van de dwalingen van
de “heilige stoel.” Hun bekendheid met de verborgenheden van Babylon gaf groter kracht aan hun
getuigenis tegen hetzelve.
“Nu wil ik een vreemde vraag doen,” sprak Latimer. “Weet gij, wie de ijverigste bisschop
en prelaat in geheel Engeland is? . . . Ik zie, dat ge aandachtig luisteren wilt naar zijn naam. ... Ik
zal hem u noemen: Het is de duivel. . . . Hij gaat nooit uit zijn parochie . . .roep hem, wanneer ge
maar wilt, hij is altijd tehuis; . . . hij is altijd bij zijn ploeg. ... Ge zult hem nimmer traag vinden,
dat verzeker ik u. . . . Waar de duivel verblijf houdt, . . . daar moeten de boeken weg, en komen de
waskaarsen; daar gaan de Bijbels, en komen de rozekransen; daar moet het evangelie wijken, en
moeten kaarsen verlichting geven, zelfs op klaar-lichte dag; . . . daar wordt het kruis van Christus
neerge- haald, en het vagevuur, dat de zakken ledigt, omhoog geheven; . . . daar weg met het kleden
van naakten, armen, en ge- brekkigen. en beelden worden gekleed en stenen en stokken rijk
versierd; daar moeten Gods inzettingen en Zijn allerheiligst woord wijken voor menselike
overleveringen en wetten. . . . Och, of onze prelaten even ijverig het koren van de ware leer wilden
zaaien, als Satan wilde klaprozen zaait!”
Het grootse beginsel, waaraan deze hervormers zich vasthielden— hetzelfde, dat door de
Waldenzen, door Wycliffe, Johannes Huss, Luther, Zwingli en die zich met hen verbonden, was
gehandhaafd — was het onfeilbare gezag van de Heilige Schrift als regel van geloof en wandel.
Zij ontkenden het recht van pausen, koncilieën, kerkvaders en koningen om in godsdienstzaken
het geweten aan banden te leggen. De Bijbel was hun autoriteit, en aan wat die zegt, toetsten ze
alle leerstellingen en allle eisen. Geloof in God en Zijn woord ondersteunde deze heilige mannen,
186