ACADEMY Magazine 2019-2020

DUURZAAMHEID
‘De eerste stap is gewoon
stoppen met weggooien’
SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2020
mens maar de natuur heerst.” Er is geen afval
te vinden. Het gebied is nog beschermd tot
2048 door een verdrag. Daarna loopt de milieuparagraaf
af. “Het behoud van ’s werelds
grootste natuurgebied, de thermostaatknop
van de aarde, is van levensbelang.” De industrie
vertelt de Ter Veldes al meteen dat zo’n
wagen niet te maken is, maar Edwin is een
groot aanhanger van de filosofe P. Langkous,
die ooit zei: ‘Ik heb het nooit gedaan, dus ik
denk dat ik het kan’. Dat blijkt zo te zijn. De
industrie is verbaasd, maar komt later langzij.
Edwin en Liesbeth weten zeventig bedrijven
– van mkb tot multinational – aan zich
te binden. Wil, houding en gedrag bij de
start van dit innovatieve experiment zijn
bepalender dan de techniek, die ondersteunend
is. “Onderweg struikelen bij zo’n project
kan, maar richt je op opstaan en daarna
snel verder. Onze werkwijze is gebaseerd op
snel falen, want dan leer je sneller en ontdek
je veel eerder welke richting je uit moet. Te
veel theoretiseren is ook niet goed. Er zijn
zoveel variabelen en het is zo complex dat
je er dan toch niet uitkomt. Doe gewoon en
als je op je platte plaat gaat juich dat dit het
mooiste is dat je kan overkomen. Dit is een
leermoment.”
‘Wij zijn een team van volwassen kinderen,
want met ‘waarom?’ en een speelse aanpak
komen we tot creatieve oplossingen. We
hebben grote dromen, maar richten ons op
de kleine stappen die we vandaag kunnen
zetten. Werk hard, speel het hard’, schrijven
ze op hun website. Een positieve benadering.
“In de huidige economie overwegen
bedrijven een investering of innovatie als
de ‘spreadsheet’ sluitend is. Daar krijgen we
geen circulaire maatschappij mee. We moeten
durven experimenteren, dingen doen
waarvan de uitkomst onbekend is. Einstein
zei al: ‘Het is krankzinnig dezelfde dingen
te blijven doen en andere resultaten te
verwachten’. Een ontdekking doen en jezelf
ook qua gedrag op een niveau hoger bren-
52
gen, nieuwe inzichten krijgen, dat motiveert
en brengt je in beweging. Dat is de reden
waarom we het verhaal rond de expeditie
hebben vormgegeven.”
ZONDER BRANDSTOF
De Solar Voyager, een zestien meter lange
truck van afvalplastic, komt er. “We reden
en leefden dertig dagen op Antarctica zonder
een druppel brandstof. Onmogelijk op
een plateau zonder dieren en vegetatie. Ook
zonne-energie was volgens critici geen optie.
Knap dat het ons als twee simpele inwoners
van Zaanstad toch lukte? We hadden ons
zo goed voorbereid dat professionele partijen
verbaasd waren over onze organisatie.”
Op het plateau doet het innovatieve duo, in
navolging van anderen, onderzoek naar de
hoeveelheid straling vanuit het heelal, seismologisch
en weeronderzoek. Ze faciliteren
zelfs een satellietlancering. Ze bewijzen
bovendien dat het niet meer nodig is op
Antarctica met olie vretende, milieuverkwistende
voertuigen te rijden. De Solar
Voyager is de eerste van een nieuwe generatie
wetenschappelijke arctische trucks,
die bovendien onbemand kunnen rijden en
zichzelf kunnen stilzetten om de accu’s op
te laden. Op gevaarlijk terrein met ijsspleten
maakt dat uit voor het risicoprofiel. Het
Clean2Antarctica-team heeft 650 kilometer
afgelegd. Het plan was 2.400 kilometer te
rijden naar de geografische Zuidpool, maar
extreme weersomstandigheden hebben dat
verhinderd. Edwin: “We hadden 23 jaar
NASA-gegevens geanalyseerd om een beeld
te krijgen van de hoeveelheid zonne-energie
we konden ophalen. Het slechtste scenario
was een sneeuwstorm van drie dagen en
verder zon. Wij hadden te maken met veel
bewolking, sneeuwstormen en ‘white outs’
en slechts drie dagen zonneschijn. De meteorologen
in het Union Glacier Camp, het
basiskamp van waaruit we vertrokken, hadden
dat in de dertig jaar dat zij er zitten nooit
meegemaakt.” Is dit het omslagpunt van een
klimaatverandering op Antarctica, dat vooralsnog
nauwelijks heeft bijgedragen aan de
zeespiegelstijging? Liesbeth: “Als dat verandert
gaat ons dat veel kosten. Daarom moeten
we in actie komen en niet wachten tot
overheden wat doen, want dan verandert er
niks. Helaas hebben mensen er geen gevoel
meer bij.”
WEGGOOIEN IS ZONDE
Daarom is het de missie van Liesbeth en
Edwin iedereen te laten ontdekken dat weggooien
zonde is van het materiaal. “Het is
onnozel op de huidige wijze door te gaan
met consumeren. Dan gaan we regelrecht
onze ondergang tegemoet. Klimaatverandering
is van alle tijden, denk aan de ijstijden,
maar die plastic rotzooi is echt van ons.
De wereld overleeft het wel, wij waarschijnlijk
niet. Daarom is ons advies: respecteer en
koester materiaal. Poog het een toekomst te
geven als ware het je kind. Dat champignonbakje
is overal meegereisd. We hebben het
met fluwelen handschoenen behandeld en
samen met de Solar Voyager geëxposeerd
tijdens ons symposium in het Scheepvaartmuseum
in Amsterdam, van waar de expeditie
ook is vertrokken.” Tijdens het opruimen
blijkt dat iemand dIt voor Edwin en Liesbeth
belangrijkste onderdeel gewoon heeft weggegooid.
“Dat bakje was de aanleiding, het
heeft me een beter, rijker mens gemaakt, de
relatie met Liesbeth nog beter gemaakt en
anderen overal ter wereld geïnspireerd.”
Edwin ter Velde is oprichter van de stichting Clean2Antarctica en was kapitein van de gelijknamige expeditie naar Antarctica in
2018-2019. Liesbeth ter Velde was co-piloot en verantwoordelijk voor het nieuwe project Zero Waste.
Voor boekingen of
meer informatie:
T 010 - 433 33 22
E info@speakersacademy.nl
I www.speakersacademy.nl