ACADEMY Magazine 2019-2020

INNOVATIE | DISRUPTIE
enorme aantal retourzendingen, zelfs door
grote spelers als Zalando nauwelijks winst te
behalen.” Samengevat vertelt Menno dat veel
bedrijfsbestuurders zich inderdaad niet realiseren
dat het toepassen van bestaande technologie
vaak voldoende is om een probleem
te adresseren. “Dat geeft al in de bestuurskamer
al veel meer richting, daar kunnen de
bestuurders wat mee. Als de technologie er al
is, kunnen ze kijken hoe ze daarmee bijvoorbeeld
zelf een probleem bij een klant kunnen
attaqueren, voordat een startup het doet. Ik
houd van teruggaan naar de basis.”
DE VOLGENDE DISRUPTIE
Disruptie is een hype. Nederland en
Scandinavië lopen voorop, het Verenigd
Koninkrijk volgt en China walst – ook wat
kunstmatige intelligentie betreft – over alle
regels heen. Ze zijn daar veel verder met
gezichtsherkenning en komen met nieuwe
producten en diensten. Ontwrichtend, maar
niet op een goede manier. De volgende disruptie
is in aantocht. “Er komt een enorme
‘clash’ tussen wat de consument wil en wat
dat privacy-technisch gaat betekenen. Dat is
opnieuw paradoxaal. De grote massa installeert
steeds meer apps, maar wil tegelijk dat
een heleboel dingen geheim blijven. Dat zal
de komende jaren veel frictie opleveren. De
wetgever loopt hopeloos achter de ontwikkelingen
aan, maar we willen ook een overheidssysteem
dat beter te controleren is. In
Dubai daarentegen kopen ze gewoon vijfhonderd
drones om paspoorten thuis te
bezorgen, zonder dat het parlement zich
daarmee bemoeit en let op de privacy.” De
vraag of disruptie zich ook binnen de overheid
kan afspelen heeft Menno Lanting altijd
beziggehouden. “Als ik lezingen houd voor
overheden vergelijk ik de overheid vaak met
een bedrijf. Dat levert eveneens frictie op.
Waarom? Ook de overheid heeft een businessmodel
dat toegevoegde waarde heeft
voor een groep mensen. Het bedrijfsleven
verdient aan de overheid, die op haar
beurt belastinginkomsten terugkrijgt voor
de diensten die zij levert. Ik zie het verschil
niet zo erg, De dynamiek is wel anders.
Het marktmechanisme speelt minder bij de
overheid. Wie Netflix niet meer leuk vindt
gaat online naar een andere aanbieder, maar
een nieuw paspoort kun je maar op één plek
halen, aan het loket.”
GEEN TOEGANG TOT TALENT
Er ligt volgens Menno een negatieve disruptie
in het verschiet: de overheid zal wellicht
in de niet al te verre toekomst geen
of onvoldoende toegang meer hebben tot
talenten. Die willen graag werken op innovatieve
werkplekken, die vaak te vinden zijn
bij bedrijven die veel innoveren. De overheid
loopt, zegt hij, op dat gebied erg achter
en is nog niet ver met het bevorderen
van samenwerking en het terugbrengen van
hiërarchie. “Ik was bij de NASA. Je zou zeggen
dat iedereen bij die overheidsdienst wil
werken, maar feit is dat ze met moeite mensen
binnenkrijgen. Ook daar willen hoogopgeleiden
niet meer in loondienst werken
en hebben ze al helemaal geen zin in stoffige
bazen en vergaderingen. Een van de
grootste uitdagingen bij NASA is niet alleen
nieuwe raketten ontwikkelen, maar ook toegang
houden tot talent. Het gaat om anders
kijken naar hiërarchie, carrièrepaden ideeën
over dienstverbanden.” Menno houdt niet
van het benadrukken van scherpe tegenstellingen
tussen generaties, maar constateert
dat de huidige jonge generatie minder
hecht aan bezit, status, functietitels en eigen
kantoren en bureaus. “Het probleem is dat
de gemiddelde organisatie nog niet is ingesteld
op deze zeer disruptieve, maar onderschatte
gedragsverandering. We zijn de 21ste
eeuw ingegaan met organisatiestructuren uit
de 20ste en leiderschapsprincipes die hun
oorsprong vinden in de 19e eeuw. Ook dat
maakt dat de technologische ontwikkeling
per definitie sneller gaat dan de organisatieen
politieke ontwikkeling. Wij zijn in onze
DNA-opmaak ongeveer nog hetzelfde als
toen we op de steppen rondholden.”
MISVATTINGEN
Menno besluit, zoals hij het gesprek is
begonnen met te zeggen dat er veel misvattingen
bestaan over disruptie. “We moeten
praktisch bekijken hoe we ontwrichting
kunnen terugbrengen naar de essentie en er
dus vooral geen hype van maken. Als mensen
drie kwartier naar me luisteren denken
ze waarschijnlijk dat ze verder van huis zijn
dan ze waren, tot ze het laten bezinken en
alles op zijn plaats valt. Ik kom bij De Baak
vandaan, hét trainingsinstituut voor leiderschap
en persoonlijke ontwikkeling. Ik heb
altijd organisaties begeleid, zelf bedrijven
gehad. Die poot houd ik vast. Die voedt me
enorm en geeft me enorm veel inzichten en
inkijkjes. Ik ben nu ook bezig met een boek.
De werktitel is ‘Re-connect’ en het verschijnt
tien jaar na ‘Connect’, destijds managementboek
van het jaar over nieuwe manieren van
verbinden voor bedrijven. Het is leuk vanuit
2020 vooruit, maar ook terug te kijken of
die verbindingen zijn gelegd. Ik wil praten
met dezelfde mensen die ik toen heb geïnterviewd,
die ook van alles hebben geroepen
waarvan veel anders of niet is uitgekomen.
Dat stilstaan en reflecteren doen we veel te
weinig. Dat geldt ook voor mij.”
Voor boekingen of
meer informatie:
T 010 - 433 33 22
E info@speakersacademy.nl
I www.speakersacademy.nl
Menno Lanting is deskundige op het gebied van de impact van de snel veranderende wereld op innovatie, organisaties en leiderschap.
Hij is veelgevraagd spreker, schrijver en adviseur. Zijn lezingen en workshops blinken uit door een bijzondere mix van humor,
praktijkvoorbeelden en onderbouwde casussen. Meer dan 100.000 mensen lazen zijn bestsellers waaronder ‘Connect!’, managementboek
van het jaar, ‘De disruptieparadox’ en 'Disruptie in de overheid'. Eerder was hij bijna tien jaar in diverse managementfuncties
werkzaam voor het leiderschapsinstituut De Baak en succesvol internetondernemer.
SPEAKERS ACADEMY® MAGAZINE 2020 93