c_kitap

C ve Sistem Programcıları Derneği - C Ders Notları - Necati Ergin
Gösterici Hataları
Göstericileri kullanarak RAM üzerinde bir bölgeye erişilebilir. Bir programın çalışması
sırasında bellekte çalışıyor durumda olan başka programlar da olabilir. Göstericileri
kullanarak o anda çalışmakta olan programın bellek alanına veri aktarılırsa oradaki
programın kodu bozulacağı için programın çalışmasında çeşitli bozukluklar çıkabilir. Bu
bozukluk tüm sistemi olumsuz yönde etkileyebilir.
Kim tarafından kullanıldığını bilmediğimiz bellek bölgelerine güvenli olmayan bölgeler
denir. Güvenli olmayan bölgelere erişilmesine ise "gösterici hataları" denir.
Gösterici hataları yapıldığında sistem kilitlenebilir, programlar yanlış çalışabilir. Gösterici
hataları sonucundaki olumsuzluklar hemen ortaya çıkmayabilir.
Gösterici hataları güvenli olmayan bölgelere erişildiğinde değil oralara veri aktarıldığında
oluşur.
Gösterici hataları derleme sırasında derleyici tarafından saptanamaz. Bu tür hatalar
programın çalışma zamanı sırasında olumsuzluklara yol açar. Tanımlama yöntemiyle elde
edilmiş olan bellek bölgelerine güvenli bölgeler denir. Bir nesne tanımlandığında, o nesne
için derleyici tarafından bellekte ayrılan yer, programcı için ayrılmış bir alandır ve
güvenlidir.
Gösterici Hatası Oluşturan Tipik Durumlar
i)İlkdeğer Verilmemiş Göstericilerin Yol Açtığı Hatalar:
Daha önce belirtildiği gibi göstericiler de birer nesnedir. Diğer nesnelerden farkları
içlerinde adres bilgileri tutmalarıdır. Göstericiler de nesne olduklarına göre diğer nesneler
gibi yerel ya da global olabilirler. Global olarak tanımlanmış göstericiler 0 değeriyle
başlatılırken, yerel göstericiler çöp değerleriyle başlatılır:
Yerel bir gösterici tanımlandıktan sonra, herhangi bir şekilde bu göstericiye bir değer
ataması yapılmaz ise göstericinin içinde rastgele bir değer bulunacağından, bu gösterici *
işleci ile ya da [ ] işleci ile kullanıldığında, bellekte rastgele bir yerde bulunan bir
nesneye ulaşılır. Dolayısıyla, elde edilen nesneye bir atama yapıldığı zaman, bellekte,
bilinmeyen rastgele bir yere yazılmış olunur. Bu durum tipik bir gösterici hatasıdır.
Örnekler :
int main()
{
int *p;
*p = 25; /* YANLIŞ */
}
return 0;
Yukarıdaki örnekte tanımlanan p göstericisinin içinde bir çöp değer var.
*p = 25;
deyimiyle rastgele bir yere yani güvenli olmayan bir yere veri aktarılıyor. Verinin
aktarıldığı yerde işletim sisteminin, derleyicinin ya da bellekte kalan başka bir programın
(memory resident) kodu bulunabilir. Bazı sistemlerde verinin aktarıldığı yerde programın
kendi kodu da bulunabilir.
İlkdeğer verilmemiş global göstericilerin içinde (ya da statik yerel göstericilerin içinde)
sıfır değeri bulunur. Sıfır sayısı (NULL adresi) göstericilerde sınama amacıyla kullanılır. Bu
adrese bir veri aktarılması durumunda, derleyicilerin çoğunda isteğe bağlı olarak bu hata
çalışma zamanı sırasında sınanır. Örnek:
280