c_kitap

C ve Sistem Programcıları Derneği - C Ders Notları - Necati Ergin
C Standartlarında Kullanılan Bazı Önemli Terimlere İlişkin
Açıklama
C ve C++ standartlarında sıklıkla kullanılan ve derleyicinin kodu yorumlama biçimi
hakkında bilgi veren önemli terimler vardır:
Davranış
Derleyicinin belirli bir kod parçasını yorumlama ve anlamlandırma biçimine "derleyicinin
davranışı" (behavior) denir.
Tanımsız Davranış
C'de ve C++'da bazı ifadeler, derleyiciden derleyiciye değişebilen fakat standartlarda
açık olarak belirtilmemiş olan yorumlama farlılıklarına yol açabilir. Böyle ifadelerden
kaçınmak gerekir. Bu tür ifadelerde derleyicinin davranışına "tanımsız davranış"
(undefined behavior) denir. Programcının böyle ifadeler yazması programlama hatası
olarak kabul edilir. Çünkü eğer bir ifade tanımsız davranış olarak belirleniyorsa bir
sistemde programın çalıştırılması sonucunda nasıl bir durumla karşılaşılacağının hiçbir
güvencesi yoktur. Tanımsız davranışa yol açan kodlar sözdizimi açısından geçerlidir.
Örneğin bir ifadede bir değişken ++ ya da –- işlecinin terimi olarak kullanılmışsa aynı
ifadede o değişken artık bir kez daha yer almamalıdır. Yer alırsa artık tanımsız
davranıştır.
Belirlenmemiş Davranış
Kaynak kodun derleyici tarafından farklı yorumlanabildiği fakat bu konuda seçeneklerin
sınırlı olduğu durumlara belirlenmemiş davranış (unspecified behavior) denir. Derleyiciler
belirsiz davranışlarda hangi seçeneğin seçilmiş olduğunu belgelemek zorunda değildir.
Şüphesiz programcının belirsiz davranışa yol açacak ifadelerden kaçınması gerekir.
Derleyiciye Özgü Davranış
C dilinin bazı özellikleri, esneklik sağlamak amacı ile standartlarda derleyici yazanların
seçimlerine bırakılmıştır. Örneğin int türünün uzunluğunun ne olduğu, varsayılan char
türünün signed mı unsigned mı olduğu, iç içe yorumlamaların kabul edilip edilmediği
tamamen derleyici yazanlara bağlıdır. Derleyiciler, bu özelliklerin nasıl seçildiklerini
belgelemek zorundadır. Bu tür davranışa derleyiciye özgü davranış (implementation
dependent behaviour) denir. Bu davranış özellikleri pekçok derleyicide menülerden
değiştirilebilmektedir.
Bulgu İletileri
C standartları temel olarak derleyiciyi yazanlar için bir klavuz biçimindedir. Derleyici
sorunlu bir kodla karşılaştığında uygun dönüştürme işlemlerini yapamıyorsa sorunun
nedenine ilişkin bir bildirimde bulunmak zorundadır. Standartlarda derleyicilerin sorunu
programcıya bildirme durumuna "bulgu iletisi" (diagnostic message) denmektedir.
Standartlar içinde belirtilmiş olan sözdizimsel ve anlamsal kuralların çiğnendiği
durumlarda bir uyarı iletisi verilmelidir. Bu iletinin uyarı (warning) ya da hata (error)
biçiminde olması, derleyicinin isteğine bırakılmıştır.
Ancak derleyicilerin hemen hepsinde uyarılar, derleyiciler tarafından giderilebilecek küçük
yanlışlar için, hata ise daha büyük yanlışlar için verilir.
Örneğin bir göstericiye farklı türden bir adresin doğrudan atanması C'nin kurallarına
aykırıdır. Bu durumda derleyici standartlara göre bir ileti vermelidir. Aslında standartlara
göre, uyarı ya da hata iletisi verilebilir, ama C derleyicilerinin hemen hepsi uyarı iletisi
verir.
Standartlarda bazı kuralların çiğnenmesi durumunda derleyicinin açıkça bir ileti
vermeyebileceği belirtilmiştir (nodiagnostic required). Aslında C standartlarında belirtildiği
gibi kural çiğnenmeleri durumunda derleyicinin işlemi başarı ile bitirip bitirmeyeceği
açıkça belirtilmemiştir. Yani standartlara göre derleyici, doğru bir programı
derlemeyebilir, yanlış bir programı derleyebilir.
81/529