c_kitap

C ve Sistem Programcıları Derneği - C Ders Notları - Necati Ergin
YAPILAR
Yapı nedir
Yapılar (structures) programcının birden fazla nesne yaratmasına izin veren bir araçtır.
Yapıların kullanılmasıyla bellekte birbirini izleyecek şekilde yer alan birden fazla nesne
yaratılabilir. Bellekte bitişik olarak yer alan nesnelerin dizi tanımlamalarıyla da
yaratılabileceğini biliyorsunuz. Ancak yapıların dizilerden bazı farklılıkları vardır: Diziler
aynı türden nesneleri içinde tutabilirken, yapılar farklı türlerden nesneleri tutabilir.
Yapıların kullanılmasının ana nedeni budur. Çoğu zaman, türleri farklı bir takım nesneler,
mantıksal olarak bir bütün oluşturabilir. İsim, yaş, cinsiyet, departman, ücret, öğrenim
durumu gibi bilgileri farklı türden nesneler içinde saklanabilir. Bunların tamamı bir
işyerinde çalışan bir kişiye ait bilgiler olabilir. Aralarında mantıksal ilişki olan farklı türden
veriler yapılar içinde saklanabilir.
int türden 10 elemanlı bir dizi tanımlandığını düşünelim:
int a[10];
Kullanılan sistemde int türünün 4 byte yer kapladığını düşünürsek bu dizi için bellekte 40
byte'lık bir blok ayrılır değil mi? Programcı bu dizinin elemanlarına köşeli ayraç işleci ile
ulaşarak, eleman olan nesneler üzerinde doğrudan işlemler yapabilir. Ancak dizinin
tamamı bir nesne olarak kullanılamaz. Yani C dili bir dizinin tamamını bir nesne olarak
görmez. Dizi isimlerinin, C'de dizinin ilk elemanı olan nesnenenin adreslerine
dönüştürüldüklerini hatırlayalım. Yapılarda durum biraz daha farklıdır. Yapı kullanılmasıyla
da birden fazla nesne için ardışıl bir blok ayrılır. Ancak bu kez bloğun tamamı da bir
nesne olarak kullanılabilir. Yapının elemanı olan nesneler üzerinde işlemler
yapabileceğimiz gibi, bu nesnelerin oluşturduğu bloğun tamamı üzerinde de doğrudan
bazı işlemler yapabiliriz.
Programcının Tanımladığı Bir Tür Olarak Yapı
Yapıların kullanılmasıyla programcı yeni bir tür yaratabilir. C'nin var olan doğal veri
türlerinin yanında, mantıksal bir anlamı soyutlayan yeni türler yaratılabilir. Örneğin değeri
bir tarih bilgisi olan bir tür ya da değeri bir kompleks sayı olan bir tür oluşturulabilir.
Böylece programlama ile bir çözüm oluşturmak istediğimiz problem düzlemi daha iyi
modellenebilir. Yapıların iyi bir şekilde öğrenilmesi, ileride nesne bazlı(object based) ve
nesneye yönelimli (object oriented) programlama tekniklerinin iyi bir biçimde
anlaşılabilmesine yardımcı olur.
Yapı Bildirimi
Yapı ile programcının yeni bir tür yaratmasına olanak verilir. Yapıların kullanılabilmesi için
yapılması gereken ilk işlem bu yeni türü derleyiciye tanıtmaktır. Tanıtma işlemi yapı
bildirimi ile olur. Yapı bildirimini gören derleyici, bu yeni tür hakkında bilgi edinmiş olur.
Bu bildirimle derleyiciye aşağıdaki bilgiler verilir:
- türün ismi
- türün bellekte ne kadar yer kapladığı
- elemanların isimleri
Derleyici bir yapı bildirimini gördükten sonra, bu türden bir nesne tanımlandığında nesne
için bellekte ne kadar yer ayıracağını öğrendiği gibi, bu nesnenin programcı tarafından
kullanımına ilişkin ifadelere ilişkin derleme zamanında bazı sınamalar yapabilir.
Yapı bildiriminin belirli bir sentaksı vardır.
359