turan-dursun-kulleteyn

14
Sabahleyin gözlerini açuğmda, başucunda Abdurrahman'l buldu.
Ne zamandır yoktu. Zekata, ya da köyüne gitmişti.
- Sen "bestesin" (hasta mısın) kurban
Karşılık vermek istedi, ama sesi çıkmıyordu. Dişinin yerinden
akan kan ve irin, ağzını-boğazım doldurduğundan konuşmasına
elvermiyordu. Abdurrahman'ın anlatüğma göre, sabahleyin iki-üç
arkadaşıyla birlikte gelmişler,/ölü gibi bulmuşlar. Biraz dürünüşler,
sonra bakmışlar ki kalkmıyor, bırakmışlar. Birkaç teneke buğday,
biraz da yağ toplamış getirmişler. Yüklerini ilgiliye teslim edip yine
gidcceklermiş. Uzaklara.. Gece, üstüsteliklerine tanüc olduğu iki faki
dc oradaydı. Onlar da ona bakıyorlardı. Bakıştılar bir süre.
Toparlandı. Yastığının, yorganının da battığını gördü. Kalkıp
yıkanmahydı. Üstünü-başını giydi. Tam o su-ada bir haber geldi.
- Ölen var, "Iskat" olacak!
"Iskat", düşürmek demek. Ölenin boynundan, borçların,
günâhların "düşürülmesi"ne. Tanrı huzuruna temizlenmiş ve
arındu-ılmış olarak gönderilmesine denir. "Gasil" (gusül değil) ile de,
yani suyla bilinen türden yıkanarak da temizleniyor ölü. Ama "ıskat",la
anndırılması başka.
Ölenin Tanrı borçları, başka borçları ve günâhları temizlenir.
Tanrı adına. Mal varlığına göre. Din adamlarına, din öğrencilerine çok
verilirse çok temizlenir, az verilirse az temizlenir. Bunun,
Hanefi'lerdeki biçimi başka, Şafiî'lerdeki biçimi başka olur.
Hanefî'lerde "devir" adı verilen biçimiyle uygulanır. "Devr"in büyüğü
vardır, küçüğü vardır. Din adamları, ölü sahiplerine, hangi türünden
istediğini sorarlar, ona göre yaparlar. Ölen zenginse, sahipleri de
cömertse, büyüğünü, yoksa küçüğünü yapma yoluna giderler. Çok
yoksulsa, hiçbir şey yapmazlar. Yani çok yoksul olan kişi öldü mü,
borçlan,'günâhtan anndırılmaraış olarak gider öbür dünyaya.
Şafiî mezhebindeyse, arındırma işi,
gerçekleştirilk.
"ıskat arabası"yla
Iskat arabası gelmişti işte. Yanm kağnı büyüklüğünde. Ama dört
90