PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
KARDÎOAKSELERATÖR (KALB HIZLANDIRICI) ME-<br />
KANİZMA<br />
Bulbusda Kardioakseleratör bir merkez vardır. Yine Bulbusda<br />
bulunan Kardioinhibitör merkez ile bu merkez arasında karşılıklı<br />
münasebetler vardır. Kardioakseleratör (Kalbi hızlandırıcı) impulslar<br />
sempatik sinirler ile kalbe iletilir. Boyun sempatik sinirleri, deney<br />
hayvanlarında uyarılırsa kalb atımının kuvvetlendiği ve hızlandığı<br />
görülür. Boyun sempatiklerine bundan dolayı kardiak akseleratör<br />
sinir ismi verilir. (Şekil 35)<br />
Genellikle inanıldığına göre, kalbin aktivitesinin tonik regülasyonunda,<br />
sempatik akseleratör mekanizma, inhibitör mekanizmaya<br />
göre daha az rol oynar.<br />
Bazı ruhi hallerin yarattığı impulslar Kardioakseleratör merkeze<br />
tesir ederek kalb atım adedini fazlalaştırırlar. Ruhi tenbihler Kardioinhibitör<br />
merkezi de etkilerler. Kalb hareketleri ve kalbin kuvveti,<br />
bu iki merkezin muvazeneli çalışması sayesinde, normal hudutlar içinde<br />
kalır. Muvazene bozulduğu zaman kalb normalden daha süratli<br />
veya daha az sür'atli çalışır.<br />
KALBİN ŞİMİK KONTROLÜ<br />
Gerek vagus ve gerekse sempatik sinirler uyarıldığı zaman, bunların<br />
kalbde nihayet bulduğu uçlarında birtakım şimik maddeler meydana<br />
çıkar ve bunlar aracılığı ile kalb hızlı veya yavaş çalışır, buna nörohumoral<br />
mekanizma denir. Bir uyarım dalgası bir histolojik strüktürden<br />
diğerine geçerken birtakım şimik maddeler serbest hale gelir veya<br />
birtakım şimik maddeler teşekkül eder ve uyarım bu maddeler aracılığı<br />
ile bir histolojik dokudan diğer histolojik dokuya intikal eder.<br />
Bu hadiseyi bir tecrübe ile göstermek mümkündür (Şekil 37). Bir<br />
verici, bir alıcı kalb alınır. Verici kalb, fizyolojik serum bulunan, bir<br />
depodan sulanır. Bu kalbden ikinci bir boru ile alıcı kalbe fizyolojik<br />
serum aktarılır. Donör (verici) kalbin vagus'u uyarıldığı zaman bu<br />
kalbin atışının yavaşladığı görülür. Bir müddet sonra alıcı kalbin hızt<br />
da yavaşlar. İkinci kalbin yavaşlaması şimik maddelerin tesiri ile olmaktadır.<br />
Bu şimik maddeye "vagal madde" denir ve bu birinci kalbin<br />
vaguslarınm uyarılması ile a kalbinde husule gelir ve tüp içinden fizyolojik<br />
serum ile b kalbine geçerek onu da yavaşlatır.<br />
Vagal maddenin "asetil-kolin" olduğu düşünülmektedir. Asetik<br />
asit ile kolinin birleşmesinden olur. Meydana çıkarılmış bir kalb üze-<br />
102
Change language