PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

man aktive edilebilir. Aktif hale gelen Faktör XII (Hageman faktörü,
cam faktörü) bundan sonra Faktör XI'i aktive eder, aktif Faktör
XI, Faktör IX'u aktive eder, aktif Faktör IX Faktör VIII'i aktive
eder ve ak'if olan Faktör VIII de Faktör X'u aktive eder. Bu suretle
plaketlerden meydana gelen lipidler, kanda bulunan Ca ++ ve Faktör
V'in bulunduğu yerde abif faktör X'un katalizatör tesiri ile protprombin,
thrombine çevrilir.
Ekstrensek yol ile Faktör X'nun aktivasyonu doku Thrombopastin'i
ile temin edilir. Doku thrombopastini protein lipidden yapılmış
bir bileşimdir ve kandamarları duvarları ile diğer birçok dokularda
bulunur. Bu reaksiyonun olması için Faktör VII katalizatör rol
oynar. Ca ++ ve Faktör V'in bulunduğu yerde aktif Faktör X'un katatalizatör
tesiri ile prothrombin, thrombine çevrilir.
ANTİKOAGÜLANLAR
Pıhtılaşmaya mani olan maddelere antikoagülan adı verilir. Bu
maddeler koagülasyon mekanizmasının muhtelif safhalarını bozarak
tesir ederler. Belli başlıantikoagülan maddeler şunlardır:
Heparin:
Normal olarak vücudda bulunur. Heparin dolaşımda bulunan
Bazofil lökositlerin granüllerinde M ast hücrelerinin granüllerinde bulunur.
Mast hücreleri birçok dokularda bulunur, bilhassa bağ dokusunda
fazladır. Mast hücrelerinde histamin de bulunur ve iltihap hadiselerinde
bu madde Mast hücrelerinden serbest hale geçerek doku
içine yayılır. Köpeklerin karaciğerlerinde çok fazla miktarda Mast
hücreleri bulunduğu halde, diğer canlıların karaciğerlerinde bu hücreler
az bulunur ve kanın sıvı halde tutulmasında bu heparinin pek az
rolü vardır. Heparin bir polisakkarid olup içinde glucosamine, glucuronic
asid ve bir çok sülfat grupları vardır. Sülfat grupları dolayısı
ile heparin kuvvetli asid reaksiyon verir ve negatif elektrik yüklüdür.
Heparin, thrombin faaliyetini bloke ederek, antikoagülan tesir eder.
Toluidin mavisi ve protaınin gibi elektropozitif maddeler heparini
nötralize ederler. Heparin glandula suprarenalis'in korteks kısmına
direkt tesir ederek aldosteron salgılanmasını inhibe eder. Heparin
tıpda antikoagülan olarak kalb enfarktüslerinde, koroner damarların,
serebral damarların ve diğer damarların trombüslerinde, flebit vakalarında
ve emboli vakalarında kullanılır. Damara verildiği zaman ani
olarak tesir ettiğinden acil olarak antikoagülan tesir için heparin ve-
20