PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

KAN
İÇ ORTAM
İnsan vücudunda bulunan hücreler yüksek derecede spesiyalize
olmuştur. Kas hücrelerinin kasılma kabiliyeti, bezlerin özel sekresyon
yapma kabiliyeti, sinir hücrelerinin stimulus'lara cevap verme ve
stimulus çıkarma kabiliyetleri gibi... Hücreler spesiyalize olduğu
nisbette, hayatî fonksiyonlarını kolayca kaybedebilirler. Bu tip hücrelerin
müstakil olarak yaşama kabiliyetleri azdır. Bundan dolayı vücuddan
ayrılan herhangi bir organ, doku veya hücre kısa bir zamanda
bozulur ve yok olur. Vücudda bunlar, mevcudiyetlerini muhafaza
edebilmeleri için çevredeki değişikliklerden korunmaları lâzımdır.
Mesela çevredeki ısı değişiklikleri, atmosfer değişiklikleri, gaz değişikliklerine
karşı korunmak mecburiyetindedirler. Çevreden alınan
gıda maddeleri bunlar için hazırlanmalı ve kullanılan gıdalardan çıkan
artıklar çevreye gönderilmelidir. Tabiat bunu ayarlamak için bir
iç çevre yapmıştır. İç çevre hücreler arasında bulunan ince bir tabaka
halindeki sıvıdır. Buna Doku sıvısı (Tablo I) ismi verilir. Hücreler
kendileri için lüzumlu gıda maddelerini ve O 2i buradan alırlar, artık
mahsulleri ve C0 2 yi de buraya verirler. Hücrelerin yaşayabilmesi
için gıda maddeleri, hormon ve 0 2 nin buraya kadar getirilmesi ve
artıklarında buradan alınıp akciğer ve böbrekler gibi organlara götürülmesi
lazımdır. Bunu da damar sistemi içinde hareket eden kan yapar.
Barsak kapillerleri barsaktan gıda maddelerini ve akciğer kapillerleri
de havadan alveollere gelen 0 2 i alır ve bunları doku sıvılarına
getirirler. Hücrelerden çıkan artık maddeler ile C0 2 yi de doku mayiinden
alıp böbrek ve akciğerlere götürürler. Burada kan dış çevre ile iç
çevre arasında aracılık yapar. Hücreler arasında bulunan doku mayii
ile kan bir ünite teşkil ederler. Buna büyük fizyolog Claude Bernard
İç Ortam (Milieu interieur = internal medium) ismini vermiştir. Claude
Bernard yaşamak için iç çevrenin sabit tutulmasının lâzım olduğunu
ve bunun vital bir mekanizmalar serisi ile yapıldığını söylemiştir.
11