PDF Dosyası - Ankara Üniversitesi Kitaplar Veritabanı

liğin biri kolluğa hava verecek bir pompaya bağlıdır, diğer delik civalı
veya diğer tip bir manometreye bağlanır. Kolluğun içinde verilen havanın
saklandığı, hava kaçırmaz bir hazne vardır. Kolluk dirseğin üst
tarafında çıplak kola sarılır. Kollukda mevcut iki delikten biri kolluğu
hava ile şişirmek için kullanılan lastik armuta bağlı lastik tüp ile
iştiraktedir, diğer deliğe takılan lastik tüp civalı manometre ile bağlantılıdır.
Lastik armut ucunda tazyikli havayı yavaş yavaş azaltmak için
kullanılan supaplı bir vida vardır.
İnsanlarda genellikle kan basıncı iıdirekt olarak ölçülür. Bunun
içinde iki metod kullanılır:
1. Nabızı elleme (palpasyon), 2. dinleme (oskültasyon).
Dirsek üst kısmından çıplak kola tansiyon aletinin kolluğu sarılır.
Hava veren lastik armut sıkıştırılarak kolluk içindeki hava haznesi
hava ile doldurulur. Tazyik ile verilen bu hava kolluğu şişirir ve bu da
koldaki art. Brachialis'e tazyik yapar. Bu şişirme işi yapılırken bir
elle de aynı taraftaki radial nabız yoklanır. Nabız duyulmayıncaya
kadar arter üzerine hava ile basınç yapmaya devam edilir. Nabız duyulması
durduktan sonra lastik armuttaki düğme yavaş yavaş tersine
çevrilerek kolluktaki hava azar azar boşaltılır, nabızm ilk duyulduğu
an kaydedilir. Hava boşaltıldıkça ellenen nabızm daha kuvvetli attığı
duyulur, nabızın iyice kuvvetlendiği anda kaydedilir. Nabızın ilk
duyulduğu andaki basınç sistolik basınçtır, iyice kuvvetlendiği andaki
basınç diastolik basınçtır. Bu usul ile diastolik basıncı saptamak biraz
tecrübe ister ve pek de güvenilmez. Sistolik basınç tayini için iyi ve
pratik bir usuldür. Diastolik basıncı daha doğru ölçmek için pratikde
en çok kullanılan yöntem dinleme (oskültasyon) yöntemidir. Bu yöntemde
yine kolluk dirseğin üst tarafından çıplak kola sarılır. Kolluğun
hemen alt tarafında arter pulzasyonu araştırılır, pulzasyonun duyulduğu
kısım üzerine stetoskopun tamburu yerleştirilir. Kolluk hava ile
şişirilir ve steteskop kulağa takılarak nabız sesinin duyulmadığına
dikkat edilir. Yavaş yavaş hava boşaltılarak arter üzerindeki basmç
azaltılır. Nabız sesinin stetoskop ile ilk duyulduğu an kaydedilir, bu
sistolik basınçtır, hava boşaltılmaya devam edilir, bu esnada nabız
sesi gittikçe kuvvetlenir ve sonra kaybolur, bu anda kaydedilir, bu da
diastolik basınçtır.
Sistolik ve diastolik basınç arasındaki farka "nabız basıncı" denir.
Diastolik basınç arterlerin daimi olarak karşılaştıkları yükü gösterirr
Bu basınç semilunar kapaklar açılmadan ve kan ventrikülden
aortaya geçmeden evvelki basınçtır. Damarlarda direnç arttığı zaman
68