Ders Notu PDF Belgesi 1

ÖZET:♦ Karşılaştırmalı üstünlükler ülkeler arası fiyat farklılıklarına göre belirlenir. Ancak fiyatlar yalnızcaüretim maliyetlerine, ya da arz koşullarına bağlı olmayıp aynı zamanda talep faktörüne de bağlıdır. Oysaklasik iktisatçılar geleneksel olarak arz faktörleri üzerinde durup konunun talep yönüyle ilgilenmişlerdir.Klasiklerden talep faktörünü ilk kez analize katan iktisatçı John Stuart Mill olmuştur. Mill’ in ortayaattığı karşılıklı talep kanunu, daha sonraları Alfred Marshall tarafından teklif eğrileri analizi ileaçıklanmıştır.♦ Bugün talep koşullarını incelemek için kullanılan iki araçtan birisi teklif eğrileri analizi, diğeri detoplumsal kayıtsızlık eğrileridir. Bu bölümde her iki araca dayanak yapılan Uluslararası Ticaret Teorisianalizlerine yer verilmiştir. Talep koşullarını analize katmadan ticaret öncesi ve sonrası üretici vetüketici denge noktaları ile denge ticaret hadlerini belirleme olanağı yoktur.♦ Talep, uluslararası ticareti açıklamada önemli bir faktördür. Bir kısım ticaretin ortaya çıkışı, ülkelerarasında talep koşullarındaki farklılıklara bağlıdır. Talep farklılıkları, maliyet farklılıklarının etkisiniarttırıp azaltarak dünya ticaret hacmini değiştirebilir.Faktör Donanımı Teorisi:Klasik Karşılaştırmalı Üstünlükler Teorisi’ne göre, yurt içi üretim maliyetleri farklı olduğu sürece,ülkeler kârlı dış ticaret yapabilirler ve yurt içi üretim maliyetlerindeki farklılıklar da uluslararası emekverimliliğindeki farkların bir sonucudur. Ancak bu analizlerde uluslararası ticaretin gerçek nedeniaçıklanamamıştır. Bu eksikliği gidermek için faktör donanımı teorisi ortaya atılmıştır. İsveçli iktisatçı EliHeckscher ve Ohlin bu teoriyi ortaya atmışlardır (1879–1952).Teoriden Çıkartılan Temel Sonuç:Teoride savunulan ana düşünceyi şu şekilde ifade edebiliriz: Bir ülke hangi üretim faktörüne zenginolarak sahipse, üretimi o faktörü yoğun biçimde gerektiren mallarda karşılaştırmalı üstünlük elde eder, yanionları daha ucuza üretir ve o alanlarda uzmanlaşır.Heckscher - Ohlin Teorisi’nin dayandığı iki ana varsayım şunlardır:a. Ülkeler faktör donatımları bakımından birbirinden farklıdır. İki ülkeli modelde bir ülke emek, diğeri isesermaye bakımından zengin ülkelerdir.b. Mallar faktör yoğunlukları ya da nispi faktör oranları bakımından da farklılık gösterirler. Diğerleri ilekarşılaştırıldığında, bazı mallar emeğe oranla daha çok sermaye, ya da tersine, sermayeye göre daha çokemek gerektirirler. Birinci türdeki mallara sermaye-yoğun, ikinci türdekilere de emek-yoğun mal adıverilir.Bu iki temel varsayımın dışında teorinin dayandığı diğer bazı varsayımlar şöyle belirtilebilir:c. Bir malın üretim fonksiyonu bütün ülkelerde aynıdır. Yani bir mal bir ülkede sermaye veya emek yoğunyöntemlerle üretiliyorsa, diğer ülkelerde aynı yöntemlerle üretilir. Bu özellik bir malın üretimteknolojisinin bütün ülkelerde aynı olması anlamına gelir.d. Üretimde ölçeğe göre sabit verim koşulları geçerlidir.e. Ülkelerin talep koşulları birbirinin benzeridir. Dolayısıyla, talep farklılığının maliyet koşullarındakifarklılığı gidermesi söz konusu olmaz.1. Faktör Donatımı:Heckscher – Ohlin modelinin temel varsayımlarından birisi ülkelerin faktör donatımı bakımındanbirbirinden farklı olmalarıdır.Birinci yaklaşımda faktör bolluğu kavramı arz yönüyle ele alınır. Diğer bir değişle, faktör donatımı,üretim faktörlerinin fiziki miktarları ya da faktör stoku ile açıklanır. Bu yaklaşım açısından faktör donatımınıbelirlemek için ülkelerin “sermaye stoku/emek stoku” oranlarını karşılaştırmak gerekir.C AC T––––– > ––––– C: Sermaye T: TürkiyeL A L T L: Emek A: Almanya16