Ders Notu PDF Belgesi 1

1. Statik Etkiler:Bir bölge içinde ticaret engelleri kaldırılınca, bu bölgeyi oluşturan ülkeler arasında dış ticaret hacmigenişler ve üretim daha etkin ellerde toplanır. Buna gümrük birliklerinin “ticaret yaratıcı” etkisi denir. Ticaretyaratıcı etki gümrük birliklerinin dünya refahı üzerindeki olumlu yönüdür.Gümrük birliklerinin kurulmasından sonra bölge içi ticaretteki gelişmeye ticaret yaratıcı etki adıverilir. Bölge dışından yapılan ticaretteki daralmaya da “ticareti saptırıcı” etki denir.Ticaret yaratıcı etki, birlik içerisinde karşılaştırmalı üstünlüklere uygun bir uzmanlaşmanınsonucudur. Ticaret saptırıcı etki refahı olumsuz yönde etkiler.Ticaret saptırıcı etki, gümrük birliğinin kurulması ile en verimli üreticinin birlik dışında kalması vebirlik ülkelerinin bu ülkeden yapmakta oldukları ithalatın sona ermesi dolayısıyla ortaya çıkar. Böyleceithalat en verimli ülkeden birliğe üye daha az verimli ülkelere kaymış olur. Bu durumda kaynaklarınverimliliği göreceli biçimde azalmış olacağından refah değişmeleri olumsuz yöndedir.O halde gümrük birliklerinin dünya refahına net etkisi, doğurduğu ticaret yaratıcı ve ticaret saptırıcıetkilerin göreceli büyüklüğüne bağlıdır. Eğer ticaret yaratıcı etki, ticareti saptırma etkisinden daha büyüksebirlikler ortalama kaynak verimliliğini yükseltecek ve dünya refahını yükseltecektir. Tersine, ticaret saptırıcıetkinin ticaret yaratıcı etkiden büyük olduğu durumlarda dünya kaynaklarının ortalama verimliliği azalacakve dünya refahı düşecektir.Ticaret yaratıcı etkinin refah kazançları iki bölümden oluşur. Birisi yüksek maliyetli ülkede yerliüretimin azalması dolayısıyla ortaya çıkan üretim kazançlarıdır. Diğeri de, düşük fiyattan tüketici rantındakiartışı gösteren tüketim kazançlarıdır. Bu iki etkinin toplamı ticaret yaratıcı etkinin doğurduğu refah artışınıifade eder.Fiyat D S225 A’nın fiyatı200 V Y C’nin maliyeti + gümrük tarifesie150 fB’nin maliyetiM I J NhEH100 C’nin maliyeti0 L K R T Miktar– Gümrük Birliğinin Statik Etkileri –İthalattaki toplam artış LK+RT (veya MI+JN) olmaktadır; ticaret yaratıcı etki bunu ifade eder. Diğeryandan, eskiden C ülkesinden yapılan KR (veya EH) miktar ithalat ise şimdi B ülkesine kaymıştır; bu daticareti saptırıcı etkidir.Miktardaki bu değişmeler ekonomik refahı da etkileyecektir. Buna göre LK miktar yerli üretiminyerine B’nin üretimi geçmesi nedeniyle sağlanan refah artışı MVI üçgeninin alanına ve fiyat düşüşü sonucutüketimde ortaya çıkan RT miktar artışın refah yükseltici (tüketici rantındaki artış) etkisi de JYN üçgenalanına eşittir. Böylece gümrük birliğinin ekonomik refahı artırıcı etkisi bu iki üçgen alanının toplamıkadardır.Diğer yandan, C ülkesinin üretim maliyeti B’den birim başına EI kadar daha düşük olduğu için, buülkeden KR miktarındaki bir ticaret sapmasının doğuracağı refah düşüşünün de EIJH dikdörtgeninin alanına(EI×EH) eşit olduğu anlaşılır. O halde, gümrük birliğinin refah üzerindeki net etkisi bu alanlarınkarşılaştırılmasına bağlıdır. Ancak MVI+JYN > EIJH olduğu durumda, gümrük birlikleri birliğe katıla67