Ders Notu PDF Belgesi 1

yönde çıkmıştır. Yapılan hesaplamalar, verimlilikte %1 oranındaki bir artışın ihracat değerleri oranında%1,6’lık bir artışa yol açtığını göstermiştir.Bu konuda ve Stern tarafından yine İngiltere ve ABD’yi ele alarak 1950 ve 1959 verileri ile yapılançalışma da klasik modeli destekleyici sonuçlar vermiştir. Bunun gibi Golub da 1980–1989 verileri ile başlıcasanayileşmiş ülkeleri kapsayan daha genel bir çalışma yapmıştır. Bu çalışmanın da, özelikle ABD ve Japonyaticaretinin Ricardo modelini destekler nitelikte olduğunu ortaya koymuştur.Ricardo modeli ve genel olarak klasik model ülkeler arasında verimlilik farklarının nedenlerikonusunda herhangi bir açıklama yapmamıştır. Bu eksikliği giderme çabasında olan ilk teori ise Heckscher –Ohlin teorisidir.Yeni Teoremler:Leontief çelişkisinin faktör donatımı üzerinde yarattığı tartışmalar sonucunda, 1960’lardan sonrauluslararası ticareti açıklamak üzere yeni yeni teoremler veya hipotezler ortaya atılmıştır.1. Nitelikli İşgücü Teoremi:Keesing ve Kenen gibi yazarlar, sanayi ülkeleri arasındaki dış ticaretin büyük bir bölümünün nitelikliişgücü farklılıkları ile açıklanabileceğine işaret etmişlerdir. Bu görüşe göre belirli türlerdeki mesleki veyanitelikli işgücü bakımından zengin ülkeler, üretimi büyük ölçüde bu faktörlere bağlı mallarda uzmanlaşırlar.Öte yandan, niteliksiz emeğe bol olarak sahip bulunan ülkeler ise yoğun biçimde niteliksiz emeği içerenmalların üretiminde üstünlüğe sahip bulunmaktadır.Gerek işgücünün eğitilmesi, gerekse fiziki sermayenin yaratılması tasarrufu gerektirir. Gerçek hayatta,nitelikli emek-yoğun mallarla sermaye-yoğun mallar genellikle birbirinin aynısıdır. O yüzden bazı iktisatçılarbu ikisinin “türetilmiş” kaynaklar adı altında birleştirilmesini önerirler. Heckscher – Ohlin teorisinin buyönde değiştirilmiş şekline, “neo-faktör donatımı” teorisi denmektedir.2. Teknoloji Açığı Teoremi:Teknoloji açığı hipotezi 1961’de Posner tarafından ortaya atıldı. Buna göre, sanayileşmiş ülkelerarasındaki ticaretin büyük bir bölümü yeni mal ve üretim süreçlerine dayalıdır. Bunlar çoğunluğu ilerisanayileşmiş ülkelerde kurulu bulunan yenilikçi firmalar tarafından geliştirilirler. Yenilikler, patent ve fikrimülkiyet hakları yasaları ile korunur. Başka bir değişle, bir yeniliği ilk kez bulan firma onun monopolcusuolur.Yeni bir mal veya üretim süreci bulan sanayileşmiş ülkeler, bu malların ilk ihracatçıları olurlar. Ancakzamanla teknoloji taklit yoluyla, ya da serbest bir mal durumuna gelerek öteki ülkelerin eline geçtikten sonra,o ülkeler emeğin ucuzluğu veya doğal kaynak üstünlükleri nedeniyle söz konusu malı ilk icat edenden dahaucuza üretirler. Böylece adı geçen mal daha az gelişmiş durumdaki bu ülkeler tarafından ihraç olunmayabaşlanır. Malı ilk icat edenler bu ülkelerle rekabet edemedikleri için onu şimdi dışarıdan ithal ederler. Bununen tipik örneği dokumacılık ürünleridir.3. Ürün Dönemleri Teoremi:Ürün dönemleri hipotezi, teknoloji açığı hipotezinin genelleştirilmiş ve geliştirilmiş bir şeklidir.1966’da Raymond Vernon tarafından ortaya atılmıştır.Hipotezde öne sürülen görüşe göre, bazı ülkeler halen var olan mallarda, bazıları da yeni mallarüretiminde uzmanlaşırlar. Ancak kritik önem taşıyan varsayım şu ki bir mal, yeni mal durumundan eski malbiçimindeki yaşam dönemlerine geçerken üretimin coğrafi yeri de değişir. Vernon’a göre, teknolojikyenilikler ve yeni malların geliştirtmesi ileri sanayileşmiş ülkelerde, özellikle de ABD’de oluşur. Bu durum,yüksek derecede eğitilmiş işgücünün ve AR-GE’ye yapılan göreceli yüksek harcamaların bir sonucudur.Ürün dönemleri hipotezine göre yeni malın üretimi önce ufak çapta yapılır. Üretim sürdürüldükçeüretime ilişkin sorunlar çözümlenir ve ürün geliştirilir. İlk aşamadaki ufak ölçekli üretim ihracata değil, içpiyasa talebini karşılamaya yöneliktir. Ayrıca, başlangıçta üretimin tüketiciye yakın yerde gerçekleştirilmesigerekir. Çünkü malın geliştirilmesinde destek sağlayan onlardır. Burada yalnızca yurtiçi firmalar yeniteknolojiye sahip olduklarından, üretim yeniliği bulunan firmanın ülkesinde yapılır. Üretimin ilkaşamasındaki özellikler bunlardır.22