Ders Notu PDF Belgesi 1

talep artışları hiç değilse yüksek fiyatlardan karşılanabildiği için bu eğilim kotalardaki kadar yoğunolmayacaktır.Diğer bir fark da ithal edilen malın yurtiçi fiyat artışlarıyla ilgilidir. Taşıma giderleri dikkatealınmadığında, gümrük tarifeleri durumunda malın iç piyasadaki satış fiyatı dış piyasa fiyatı ile gümrüktarifesi toplamından yüksek değildir. Daha yüksek fiyatlardan satış durumunda mal dışarıdan edilir. Oysakotalarda iç satış fiyatının üst sınırı belirli değildir; bu iç talep esnekliğine bağlıdır. İç piyasada bir talep artışıdurumunda da fiyat malın talep esnekliğine bağlı olarak aşırı biçimde yükselebilir. Bu da kotaların toplumsalmaliyetinin o derece yüksek olması sonucunu doğurur.Fiyat D’DAP 3MKotaNP 2 M N SKotaP 1D’AD0 K L T Miktar— Grafik 7–2: Bir Talep Artışı Durumunda Kotalarla Tarifelerin Etkileri -Ayrıca kotalarda saydamlık yoktur. İhracatçı, malı yabancı ülkenin giriş kapılarına ulaşıncaya kadarne gibi engellerle karşılaşacağı konusunda tam bir bilgi sahibi değildir. Dolayısıyla daima bir belirsizlikvardır, bu da ticareti caydırıcı yönde etkilerdir.Bunlardan başka, kotaların belirlenmesi, uygulanması ve denetimi yoğun bir bürokratik faaliyetigerektirir ki bu da bir reel kaynak israfı demektir.Diğer bir fark da şu noktadadır: kotadan pay almak, hele bu mal iç piyasada yoğun biçimde talepedilen türden bir mal ise, önemli bir ayrıcalık doğurur. İthal edilen madde ister üretimde kullanılsın, ister içpiyasada satılsın, önemli bir rant geliri sağlar.Bu ve benzeri sakıncalardan dolayı, sanayi ürünleri üzerine ithal kotaları konulması GATT ilkeleriylebağdaşmaz. Korumacılığın zorunlu olduğu durumlarda GATT’ın tercihi, gümrük vergilerinden yanadır.Ancak az gelişmiş ülkelere kalkınma amacıyla, gelişmiş ülkelere de sermaye çıkışını önleme gibi özelamaçlar için kota izni verilmiştir.Yukarıda değinilen sakıncalarına karşın, kotaların tarifelerden üstün olduğu bazı yönleri de vardır.Örneğin belli durumlarda tarifeler ithalatı kısıtlamada etkili değildir.Ayrıca kotaların uygulandığı durumda ithalatın ne miktar kısıtlanacağı konusunda bir belirsizlikyoktur. Oysa tarifelerin ithalatı kısıcı etkisi tam olarak belirli değildir. Bunun bir nedeni ithalatı kısıtlanacakmalın yurtiçi talep ve arz esnekliklerinin genellikle bilinmemesi, dolayısıyla ithalatı belli miktarlasınırlandırmak için gerekli tarife oranının tahmin edilememesidir. Ayrıca konulan bir tarife karşısındadışarıdaki ihracatçı fiyatı düşürerek tarifenin bir bölümünü üstleniyorsa tarifeler yine beklendiği biçimdeithalatı kısıcı olmayabilir.50