Ders Notu PDF Belgesi 1

• Bu teori yardımıyla kalkınmanın dış ticarete etkileri, uluslararası faktör akımlarının nedenleri, dışticaretin gelir dağılımına etkileri vs. gibi bir dizi önemli sorun açıklıkla cevaplanabilmektedir.• Bir başka özelliği de, yalnız “mantıken doğru” teoremlerin elde edilmesine değil, aynı zamanda testedilebilir hipotezlerin kurulmasına da olanak vermesidir.Harvard Üniversitesi profesörlerinden Wassily Leontief, 1930’larda endüstriler arası bağlantılarıkantitatif olarak ölçmeye yarayan ve “input – output” (girdi-çıktı) tablosu denilen tekniği geliştirmiştir.Ancak ondan sonradır ki malları emek ve sermaye bileşimine ayırma olanağı doğmuştur.Heckscher – Ohlin teorisinin ilk uygulamalı testi, Leontief tarafından amerikan ekonomisi üzerindeyapılmıştır. Yazar, Amerika’nın tüm dış dünya ile olan ticaretini ele almış, ihracatta ve ithalatta bir milyondolar değerinde “temsili mal balyaları” (bileşimi ihracat ve ithalatla aynı olan örnek mal bileşimleri)düzenleyerek bunları üretmek için gerekli olan emek ve sermaye miktarlarını hesaplamıştır.Leontief’in çalışması, Amerikan ekonomisinin 1947 yılı girdi-çıktı tablosu ile aynı yılın dış ticaretverilerine göre yapılmış ve 1951 yılında yayımlanmıştır. Araştırmanın sonuçları özetle aşağıdaki gibi çıkıştır:İhraç Malları İthalata Rakip Mallar (2/1)(Bir Milyon Dolar) (Bir Milyon Dolar)(1) (2) (3)Sermaye (dolar, 1947 yılı) 2.550.780 3.091.339 1,2Emek (çalışma yılı) 182.213 170.004 0,9Sermaye / Emek yılı 14.010 18.180 1,3Buradan anlaşılacağı gibi, Amerika’da bir milyon dolar değerindeki ihraç malı üretmek için gerekolan emek, bir milyon dolar değerindeki ithalata rakip malların üretimi için gereken emekten daha fazla, aynımiktar ihracat için gerekli olan sermaye ise ithalattakinden daha düşüktür. Başka bir değişle, ,İthalattakisermaye/emek oranı ihracata göre 1,30 çıkmaktadır. Bu ise, Amerika’nın emek-yoğun mallar ihraç edipsermaye yoğun mallar ithal ettiğini göstermektedir! Oysa (hele araştırmanın yapıldığı dönemlerde)Amerika’nın, tartışmasız dünyanın en zengin sermaye stokuna sahip bir ülkesi olarak, Heckscher – Ohlinmodeline göre tam tersine, sermaye-yoğun mallar ihraç edip emek-yoğun mallar ithal etmesi gerekirdi.“Leontief paradoksu (çelişkisi)” diye bilinen bu sonuç, iktisatçılar arasında şaşkınlık yaratmış ve teoriüzerinde yoğun tartışmalara yol açmıştır.Loentief’in bu çelişkiyi açıklamak için öne sürdüğü görüşler, vardığı sonuç kadar ilginçtir. Yazar bukonuda özetle şöyle demektedir: Amerikan toplumunun üstün girişimcilik, yöneticilik, eğitim ve üretimeyönelik çalışma atmosferi gibi özellikleri dolayısıyla, Amerikan işçileri dünyanın öbür ülkelerindeki işçileregöre daha üstün niteliktedirler (yani, aynı sermaye araçları ile çalışmış olsalar bile verimlilikleri onlardandaha yüksektir). Bu açıdan bakılınca, bir Amerikan işçisi üç yabancı işçiye bedeldir. Dolayısıyla,Amerika’nın gerçek iş gücü stokunu bulabilmek için mevcut işgücü rakamlarının üçle çarpmak gerekir. Buyapılınca, Amerika gerçekte sermaye değil, emek bakımından zengin bir ülke durumuna gelecektir (ve teoride çürütülmekten kurtulmuş olur!)Loentief’in araştırmasına karşı pek çok eleştiri yapılmıştır. Bu eleştirilerin bazılarında yöntem konusuüzerinde durulmuş ve örneğin çalışmanın yapıldığı 1947 yılının savaşın hemen sonrasına rastlanmasıdolayısıyla tipik bir yıl olmadığı, çünkü ABD’den Avrupa’ya normal sanayi ürünleri ihracatı yapılamadı ünesürülmüştür. Loentief, 1956’da bu eleştiriye cevap vermek üzere 1951 yılının dış ticaret verilerini (ve ilkçalışmadaki gibi 1947 yılının girdi-çıktı tablosu) kullanılarak araştırmasını tekrarlamıştır (1951 yılı genelliklesavaş sonrası onarım faaliyetlerinin tamamlandığı yıl olarak kabul edilir.). bu ikinci araştırma sonucundaAmerika’nın ithalattaki göreceli yüksek sermaye yoğunluğunun biraz azaldığı, fakat çelişkinin yine deortadan kalkmadığı görülmüştür.Yöntemle ilgili olarak ayrıca hesaplamalarda kullanılan sermaye katsayılarının güvenilir olmadığıörneğin tarımda bu katsayıların çok yüksek, ticaret kesiminde ise çok düşük olduğu belirtilmiştir. Bir kısımeleştiriler ise daha çok teorik niteliktedir. Bunların birisinde Amerika’nın ihraç mallarında, ithalat ikamesimallarına göre daha fazla nitelikli emek kullanıldığına işaret edilerek, eğer bu kesimlerde çalışanlarınyetişmeleri için gerekli sermaye (beşeri sermaye) hesaplanır ve fiziki sermaye stokuna eklenirse çelişkininortandan kalkacağı öne sürülmüştür.20