MONOGRAFIA Praktyczna chromatografia jonowa

Jeśli różnica między czasami retencji dwóch pików jest duża w stosunku do szerokości ich podstaw lub
szerokości połówkowych, to wtedy rozdzielczość jest dobra. Jeśli założy się idealną symetrię pików, wtedy
dwie substancje o R=0,5 mogą być jeszcze zidentyfikowane. Dla rozdziału jakościowego R powinno
wynosić 1 (rozdział 4σ), dla oznaczeń ilościowych należy dążyć do rozdzielczości od R=1,2 do R=1,5 [25].
Należy unikać rozdzielczości R≥2 (rozdziały 8σ), ze względu na długie czasy analizy.
3.2.2 Podstawy teoretyczne dla opisu procesu chromatograficznego
Teoretyczny model stadiów rozdziału
Teoretyczny model stadiów rozdziału pochodzi od procesu destylacji i jest wykorzystywany do opisu
rozdziałów chromatograficznych [11]. Dzieli on fazę stacjonarną na pojedyncze odcinki, teoretyczne stany
rozdziału lub półki, na których dokładnie i ciągle jest uzyskiwana całkowicie odwracalna i nieskończenie
szybka równowaga między fazą ruchomą i stacjonarną. Wydajność systemu chromatograficznego jest więc
charakteryzowana przez najwyższą z możliwych ilość teoretycznych stadiów rozdziału.
Liczba półek teoretycznych N może być określona bezpośrednio z chromatogramu przy użyciu zarówno
wariancji, jak i szerokości podstawy i szerokości połówkowych. Może zostać wyliczona następująco [12]:
Zamiast liczby półek teoretycznych dla opisu wydajności rozdziału można zastosować wysokość
równoważną półce teoretycznej WRPT 4 .
Z równań 5 - 8 wynika, że faza stacjonarna z bardzo dużą liczbą półek teoretycznych, może nawet
rozdzielić od siebie substancje, których współczynniki selektywności lub rozdzielczości z trudem różnią się
od siebie. Równania te pozwalają także na wyliczenie liczby półek teoretycznych, która jest niezbędna do
rozwiązywania problemów z rozdziałem.
Teoretyczny model stadiów rozdziału może być wykorzystany do wyjaśnienia występowania sygnałów
Gaussa w chromatografii, jeśli założy się, że z powodu przepływu i procesów dyfuzji jest osiągnięta
skończenie szybka i niecałkowita równowaga pomiędzy fazą ruchomą i stacjonarną. Wyraża się to w
procesie poszerzenia piku, ponieważ wąska strefa substancji na początku ścieżki migracji, staje się
wyraźnie szersza ze wzrostem czasu przebywania na fazie stacjonarnej.
W obliczeniach liczby półek teoretycznych zgodnie z równaniem 7 zakłada się, że kształt piku jest idealny;
jednakże rzadko tak się dzieje w rzeczywistości. W przypadku pików asymetrycznych obliczenia należy
przeprowadzić zgodnie z metodą „momental” [13]. Równanie 9 zawiera współczynnik asymetrii i daje
wartości przybliżone, które są sensowne.
4 w języku angielskim HETP (height equivalent to a theoretical plate) (przyp. tłumacza)
12 Monografia Metrohm’a
(6)
(7)
(8)