MONOGRAFIA Praktyczna chromatografia jonowa

Detekcja potencjometryczna
W detekcji potencjometrycznej stosuje się elektrody jonoselektywne, niektóre z nich odznaczają się
wysoką selektywnością. Bez względu na ich niezbędny wysoki stopień miniaturyzacji czujniki te muszą
działać niezawodnie; w praktyce powoduje to stale problemy. Jest to powodem, dla którego detekcja
potencjometryczna w dziale chromatografii jonowej ogranicza się dotychczas do kilku specjalnych
zastosowań.
3.5.2 Spektroskopowe metody detekcji
Detekcja fotometryczna
Ze względu na bardzo szeroki zakres zastosowań detekcja fotometryczna, lub detekcja UV/VIS, jest
najważniejszą metodą detekcji stosowaną w HPLC, ponieważ faktycznie wszystkie cząsteczki organiczne
zawierają grupy chromoforowe, które są zdolne absorbować w zakresie UV lub widzialnym. Wymagane
jest tylko, aby używany eluent nie absorbował w zakresie używanych długości fali. Z bezpośrednią
detekcją, przy maksimum absorpcji analitu, detekcja UV/VIS jest praktycznie selektywna. Substancje,
które albo mają ograniczoną absorpcję, lub w ogóle jej nie mają, mogą być oznaczone pośrednio w danym
zakresie długości fali, przez pomiar maksimum absorpcji systemu elucyjnego. Na polu analizy jonów
nieorganicznych detekcja UV/VIS odgrywa mniejszą rolę. Podczas, gdy spośród prostych anionów
absorbują tylko takie anality jak: azotany, bromki i jodki, to ważne anality takie jak: fluorki, siarczany lub
fosforany, mogą być tylko mierzone pośrednio [4]. Wiele kationów nie absorbuje w ogóle, lecz szczególnie
metale wielowartościowe lub metale przejściowe mogą być przekształcone w derywatyzacji pokolumnowej
i tworzyć barwne kompleksy ze związkami tworzącymi chelaty, takimi jak 4-(2-pirydylazo)-rezorcinol
(PAR) lub Tiron. Anality podlegające reakcjom redoks, takie jak bromiany lub inne jony tlenohalogenków,
mogą być analizowane przez detekcję UV/VIS, po przejściu reakcji pokolumnowej ze wskaźnikiem
aktywnym elektrochemicznie.
Detekcja fluorescencyjna
Detekcja fluorescencyjna jest bardzo czuła i jest zawsze możliwa, kiedy tylko anality mogą być wzbudzone
do fluorescencji; zwykle zachodzi to dla związków organicznych z poszerzonymi systemami πelektronowymi.
Oznacza to, że typowe zastosowania znajdują się na polu analizy klinicznej i organicznej.
W połączeniu z chromatografią jonową detekcja fluorescencyjna stosowana jest w kilku specjalnych
przypadkach, ponieważ tylko szczególne jony, takie jak Ce 3+ są osiągalne bezpośrednio, a jony nie
fluoryzujące mogą być wykryte jedynie po derywatyzacji. Opracowanie systemów elucyjnych dla tej
metody detekcji jest bardzo trudne, ze względu na jej dużą podatność na oddziaływania z
zanieczyszczeniami. Ponadto zakres liniowości metody jest relatywnie mały (zwykle mniej niż 10 2 ), z
powodu efektów własnej absorpcji.
Techniki łączone
Tak zwane techniki łączone przedstawiają połączenie systemu chromatograficznego z niezależną metodą
analityczną, zwykle spektrometrią [3]. W ostatnich latach metody te znacznie zyskały na znaczeniu.
Chociaż połączenie chromatografu gazowego ze spektrometrem masowym (GC-MS) dobrze się już
utrwaliło, to połączenie HPLC z metodami spektrometrycznymi powoduje wiele problemów technicznych.
W klasycznej HPLC, to znaczy w analizie związków organicznych, możliwe są połączenia ze
spektrometrem masowym (LC-MS), spektrometrem w podczerwieni (LC-FTIR) i spektrometrem jądrowego
rezonansu magnetycznego (LC-NMR) [3]. Szczególnym przypadkiem są skuteczne detektory spektrometrii
atomowej stosowane w chromatografii jonowej (IC). Przykładami są emisyjna spektrometria atomowa oraz
spektrometria masowa z indukcyjnie sprzężoną plazmą (IC-ICP-AES, MS); w wyniku ich specyficzności w
stosunku do pierwiastków oraz czułości dostarczają one doskonałych wyników. Jest to przyczyną
dlaczego, mimo ich wysokich kosztów, systemy te są stosowane w analizie gatunków oraz w ultraśladowej
analizie pierwiastków.
Praktyczna Chromatografia Jonowa 35