MONOGRAFIA Praktyczna chromatografia jonowa

4.2.6 Doświadczenie 6 – Zmiana selektywności przy użyciu odczynników kompleksujących
W analizie jonów magnezu, sodu i potasu w obecności jonów cynku i wapnia wykorzystuje się zdolność
jonów cynku i wapnia do tworzenia kompleksów z kwasem dipikolionowym (DPA, kwas 2,6pirydynokarboksylowy).
Stała wynikająca z utworzenia kompleksu
Me 2+ + DPA ↔ [MeDPA] 2+
Rys. 27 Kompleks dipikolinowy z Me 2+
jest inna dla każdego kompleksu.
W zależności od pH mogą się utworzyć następujące kompleksy (wzrastające usuwanie H + ze wzrostem
pH):
środowisko kwaśne środowisko słabo kwaśne środowisko zasadowe
Oznacza to, że w zależności od pH, utworzony kompleks ma albo podwójny dodatni ładunek, albo
pojedynczy dodatni ładunek, lub też jest elektrycznie obojętny.
Pierwszorzędowym kryterium rozdziału na kolumnie z wymieniaczem kationowym jest ładunek jonów
poddawanych rozdziałowi. Kompleksy pozbawione ładunku nie są zatrzymywane, podczas gdy kompleksy
z potrójnym ładunkiem dodatnim są bardzo silnie przyłączane. W wyniku stałej tworzenia kompleksu i
ustalonego pH, kompleks posiada średni ładunek równowagowy. Ten ładunek równowagowy określa czas
retencji. To jest przyczyną dlaczego dwuwartościowe jony metali mogą być przyspieszone na skutek
dodania kwasu dipikolinowego w określonym zakresie pH.
Nie ma to wpływu na czasy retencji jonów jednowartościowych, które nie tworzą kompleksu z kwasem
dipikolinowym.
Cel doświadczenia
• Wpływ stałej tworzenia kompleksów na czas retencji – porównanie cynku i wapnia
• Zachowanie innych jonów metali przejściowych
• Wpływ wartości pH na całkowity ładunek elektryczny kompleksu
• Wyjaśnienie wyników w porównaniu z Doświadczeniem 5.
70 Monografia Metrohm’a