Fjölskyldubætur á Íslandi Fjárstuðningur vegna framfærslu barna ...

Meðlag á hvert barn á mánuði í þús. kr.
samanburði á fjárstuðningi vegna barna. Engu að síður væri það talsvert
vanmat á kjörum einstæðra foreldra að líta fram hjá meðlagi og því verður
tekið tillit til þess í þessu verki þó fram hjá því verði litið þegar fjárstuðningur
einstæðra foreldra er borinn saman með beinum hætti við hjón og
sambúðarfólk. Einnig skal tekið fram að hefð er fyrir því að telja meðlag með í
rannsóknum á fjárstuðningi vegna framfærslu barna (Bradshaw o.fl., 1993;
Bradshaw og Finch, 2002).
Á mynd 3.3 má sjá viðmiðunar fjárhæðir meðlags, skv. viðmiði
Dómsmála- og mannréttindaráðuneytis, greint eftir tekjum meðlagsgreiðenda.
Myndin sýnir fjárhæðir meðlags á hvert barn. Tekið skal fram að hér er um
viðmiðunarfjárhæðir að ræða og er sýslumanni ekki skylt að fara eftir þeim
viðmiðunum. Viðmiðunarfjárhæðir gera ráð fyrir því að einstaklingar með undir
350 þús. kr. í mánaðartekjur greiði einvörðungu einfalt meðlag.
Viðmiðunarfjárhæðir fyrir hvert barn hækka í skrefum eftir því sem tekjur
meðlagsgreiðenda eru hærri. Þegar tekjur eru 600 þús. kr. eða hærra skal
meðlag vera tvöfalt hærra en einfalt meðlag skv. viðmiðunarfjárhæðum.
Athygli vekur að viðmiðunarfjárhæðir á hvert barn hækka hraðar eftir því
sem börn eru færri. Hugsanlega er það til þess að halda
heildarmeðlagsgreiðslum í hófi fyrir meðlagsgreiðendur með tekjur á bilinu
350-600 þús. kr. á mánuði. Einnig kann að vera að ákveðin
stærðarhagkvæmni sé talin vera við uppeldi barna. Þá væri hlutfallslega
dýrara að framfleyta einu barni en tveimur. Vert er að minnast á það að
meðlagsgreiðendur eiga ekki rétt á neinum barnatengdum greiðslum svo sem
barnabótum, mæðra og feðralaunum og barnaviðbót vaxta- og húsaleigubóta.
50
45
40
35
30
25
20
15
10
5
0
Eitt barn
Tvö börn
Þrjú börn
0 50 100 150 200 250 300 350 400 450 500 550 600 650 700 750
Mánaðartekjur meðlagsgreiðenda í þús. kr.
Mynd 3.3: Viðmiðunarfjárhæðir meðlagsgreiðslna á hvert barn eftir tekjum
meðlagsgreiðenda.
Upphæðir eru skv. viðmiðunarfjárhæðum Dóms- og mannréttindaráðuneytisins frá október
2009 (Heimild: Dóms- og mannréttindaráðuneytið, e.d.)
Þegar þetta er ritað liggur fyrir frumvarp til laga um breytingar á barnalögum á
Alþingi. Í frumvarpinu eru lagðar til grundvallarbreytingar á núverandi
fyrirkomulagi meðlagsgreiðslna. Hið nýja kerfi meðlagsgreiðslna byggir á
eftirfarandi sjónarmiðum:
15