FjÃ¶lskyldubÃ¦tur Ã¡ Ãslandi FjÃ¡rstuÃ°ningur vegna framfÃ¦rslu barna ...

More documents

Recommendations

Info

Fyrsta barnið Annað barnið foreldrum utan vinnumarkaðar þegar meðlaginu er sleppt sýnir að lítill munur er á fjárstuðningnum. Það sýnir að þegar foreldrar geta ekki aflað tekna gerir opinber stuðningur ekki greinarmun á fjölskyldugerð. Athyglisvert er að fjárstuðningurinn er talsvert meiri hjá hjónum en einstæðum foreldrum sem eru lífeyrisþegar. 31 Í töflu 4.7 má sjá nokkuð afgerandi mynstur eftir aðstöðum foreldra. Þannig er minnstur munur á fjárstuðningi hjóna og einstæðra foreldra sem eru með lífeyri. Næst minnstur er munurinn hjá námsmönnum og mestur er hann hjá atvinnulausum. Þannig er minni áhersla á fjárstuðning atvinnulausra hjóna en hjóna sem eru lífeyrisþegar eða í námi. Í lögum sem kveða á um greiðslur (sjá 3. kafla) er ekki kveðið á um ástæður þess að áherslur séu jafn breytilegar og raun ber vitni milli einstakra hópa. Í töflu 4.7 er lítill munur á því hvort foreldrar séu með eitt barn eða fjögur. Hið sama á við um þegar foreldrar eru með tvö eða þrjú börn á framfæri (ekki sýnt í töflunni). Sé taflan borin saman við hliðstæða töflu fyrir foreldra á vinnumarkaðnum (tafla 4.5) kemur í ljós að munur fjárstuðnings milli hjóna og einstæðra foreldra er talsvert meiri hjá foreldrum sem eru á vinnumarkaðnum. Tafla 4.7. Samanburður fjárstuðnings hjóna og einstæðra foreldra. Hlutfall fjárstuðnings hjóna af fjárstuðningi einstæðra foreldra (%). Í leigu Í eigu Í leigu Í eigu Í leigu Í eigu Í leigu Í eigu Atvinnulausir (ekki rétt á atvl.b.) Atvinnulausir (rétt á atvl.b.) Námsmenn Lífeyrisþegar Engin fyrirvinna 47% 26% 54% 38% 74% 64% 90% 80% Ein fyrivinna - - 22% 26% 35% 38% 41% 45% Engin fyrirvinna 76% 47% 84% 65% 94% 85% 125% 116% (án meðlags) Ein fyrirvinna (án meðlags) - - 35% 44% 44% 50% 56% 66% Engin fyrirvinna 42% 32% 50% 50% 69% 69% 93% 93% Ein fyrirvinna - - 24% 28% 44% 39% 47% 51% Engin fyrirvinna (án meðlags) Ein fyrirvinna (án meðlags) 69% 59% 80% 78% 89% 88% 133% 138% - - 39% 50% 57% 52% 67% 77% Næst verður vikið að vægi fjárstuðnings á hvert barn, þ.e. hver munur fjárstuðnings á hvert barn sé. Í töflu 4.8 er vægi fyrir fyrsta til fjórða barn sýnt, þar er hlutfall fjárstuðnings fyrir hvert barn reiknað sem hlutfall fjárstuðnings fyrsta barns. Þar af leiðandi er hlutfallið 1,00 fyrir fyrsta barnið. Fyrir flest dæmi sem sýnd eru í töflunni minnkar vægi eftir því sem börnum fjölgar. Fyrir suma foreldra helst fjárstuðningurinn í stað eða eykst lítillega, þetta á einkum við hjá foreldrum í eigin húsnæði, sérstaklega hjá hjónum og sambúðarfólki. Þróun fjárstuðnings eftir fjölda barna á heimilinu er því fremur tilviljunarkenndur. Hann lækkar eftir barnafjölda í mörgum tilvikum en hækkar í öðrum tilvikum. 31 Ekki var tekið dæmi af foreldrum þar sem annað foreldri var með fjárhagsaðstoð og hitt vinnandi. Ástæðan er sú að fjárhagsaðstoð er veitt til fjölskyldna en ekki einstaklinga. Þannig myndu hjón með eina fyrirvinnu líklega eiga lítinn sem engan rétt á fjárhagsaðstoð. 52
Hjón, 1 fyrirv. Hjón, 0 fyrirv. Einst. fore. Samandregið má segja að fjárstuðningur hins opinbera vegna framfærslu barna hjá foreldrum sem standa utan vinnumarkaðarins er mjög breytilegur eftir stöðu þeirra. Þannig fá lífeyrisþegar mjög ríflegan stuðning, atvinnulausir foreldrar, hvort sem þeir fá atvinnuleysisbætur eða fjárhagsaðstoð sveitarfélaga, fá talsvert minni stuðning. Á meðan er námsmönnum tryggður talsvert hærri fjárstuðningur í gegnum Lánasjóð íslenskra námsmanna. Fjárstuðningur foreldra utan vinnumarkaðar fer því að mjög miklu leyti eftir stöðu foreldris og hallar þar helst á atvinnulausa. Tafla 4.8. Vægi fjárstuðnings á hvert barn. Fjárstuðningur á hvert barn sem hlutfall af fjárstuðningi 1. barnsins. Atvinnulausir (án rétt til Atvinnulausir (með rétt til Námsmenn Lífeyrisþegar atvl.b.) atvl.b.) Í leigu Í eigu Í leigu Í eigu Í leigu Í eigu Í leigu Í eigu 1. barn 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 2. barn 0,98 0,97 0,97 0,96 1,01 1,01 0,92 0,92 3. barn 0,97 1,02 0,92 0,99 1,02 1,05 0,88 0,92 4. barn 0,76 0,89 0,76 0,89 0,86 0,94 0,83 0,93 1. barn 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 2. barn 0,88 1,19 0,91 1,12 0,96 1,04 0,96 1,04 3. barn 0,77 1,19 0,81 1,12 0,92 1,04 0,91 1,04 4. barn 0,57 1,19 0,64 1,12 0,84 1,04 0,83 1,04 1. barn - - 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 1,00 2. barn - - 1,04 1,05 1,30 1,05 1,06 1,03 3. barn - - 1,35 1,14 1,23 1,07 1,25 1,08 4. barn - - 1,22 1,35 1,12 1,12 1,16 1,16 4.3 Samantekt Í þessum kafla hefur verið tekinn fjöldi dæma um fjárstuðning vegna framfærslu barna (child benefit packages) í mismunandi fjölskyldusamsetningum til þess að varpa ljósi á heildarkerfi fjárstuðnings. Í ljós kemur að fjárstuðningurinn er mjög breytilegur eftir aðstæðum foreldranna og það eru margir þættir þeirra sem hafa áhrif á fjárstuðninginn. Það eru fjórir þættir sem hafa mest áhrif á að fjárstuðningur er breytilegur milli fjölskyldna. 32 Í fyrsta lagi þá hefur hjúskaparstaða foreldra mikil áhrif á fjárstuðninginn. Þannig fá einstæðir foreldrar að öllu öðru óbreyttu talsvert meiri fjárstuðning heldur en hjón. Sá munur felst að stóru, en alls ekki öllu, leyti í meðlagi sem einstæðir foreldrar hafa rétt á. Í öðru lagi fá foreldrar utan vinnumarkaðarins nokkuð hærri fjárstuðning en foreldrar á vinnumarkaðnum. Það er bæði vegna þess að foreldrar utan vinnumarkaðarins fá ýmsar sértækar greiðslur vegna barna og vegna þess að foreldrar á vinnumarkaðnum fá lægri tekjutengdar bætur þar sem tekjur þeirra eru að öllu jöfnu hærri. Einnig er sértækur barnastuðningur mjög breytilegur milli foreldra sem eru utan vinnumarkaðarins. Þannig fá lífeyrisþegar og námsmenn nokkuð hærri stuðning en atvinnulausir foreldrar. 32 Það ber að árétta að hér er fjallað um þann rétt sem foreldrar hafa fyrir tilteknum fjárstuðningi en það kann að vera að foreldrar fullnýti þann rétt ekki. Slíkt er nokkuð algengt meðal bóta almannatrygginga, einkum ef skilyrði fyrir greiðslum eru ströng (sjá kafla 2). 53
Page 1 and 2:
Fjölskyldubætur á Íslandi Fjár
Page 3 and 4:
Útdráttur Í dag eru alls átta b
Page 5 and 6:
Mikilvægar spurningar sem vakna í
Page 7 and 8:
Efnisyfirlit 1 INNGANGUR...........
Page 9 and 10: 1 Inngangur Markmið þessarar ský
Page 11 and 12: Takmarkaða réttindakerfið einken
Page 13 and 14: 4. Minnka kynjaójöfnuð: Barnabæ
Page 15 and 16: Þegar talað er um að auka skilvi
Page 17 and 18: aldurssamsetning, myndu ekki hafa m
Page 19 and 20: þegar einungis ein fyrirvinna er
Page 21 and 22: Barnabætur í þús. kr. nokkuð h
Page 23 and 24: Meðlag á hvert barn á mánuði
Page 25 and 26: þrepaskiptu skattkerfi, þ.e. þeg
Page 27 and 28: 3.3.2 Námslán Nemendur sem stunda
Page 29 and 30: íbúar landsins búa í sveitarfé
Page 31 and 32: slíkar greiðslur. Þar sem nokkur
Page 33 and 34: Húsaleigubætur á mánuð í þú
Page 35 and 36: Hjá hjónum og sambúðarfólki er
Page 37 and 38: Einstakar tegundir bóta og annarra
Page 39 and 40: almennum vinnumarkaði fyrir neðri
Page 41 and 42: Hjá foreldrum sem eru utan vinnuma
Page 43 and 44: Greiðslur í þús. kr. á mánuð
Page 45 and 46: Greiðslur í þús. kr. á mánuð
Page 47 and 48: Fjárstuðningur á mánuð í þú
Page 49 and 50: Fjárstuðningur á mánuði í þ
Page 51 and 52: Annað barnið Fyrsta barnið 4.1.4
Page 53 and 54: Fjárstuðningur mánuð í þús.
Page 55 and 56: Fjárastuðningur á mánuð í þ
Page 57 and 58: Fjárstuðningur á mánuð í þú
Page 59: Fjárstuðningur á mánuð í þú
Page 63 and 64: 5 Alþjóðlegur samanburður Í þ
Page 65 and 66: Norðurlöndin auk Ungverjalands er
Page 67 and 68: Ofantaldar forsendur eru í öllum
Page 69 and 70: Fjárstuðningur sem % af verkamanl
Page 71 and 72: Fjárstuðningur sem % af verkamanl
Page 73 and 74: Tafla 5.4: Fjárstuðningur vegna f
Page 75 and 76: 5.3 Barnafátækt Einn af mælikvö
Page 77 and 78: 5.4 Samantekt Í stuttu máli sagt,
Page 79 and 80: mjög breytilegur eftir aðstæðum
Page 81 and 82: Viðauki 1 - Gögn um foreldra á v
Page 83 and 84: Tafla V.1.9: Hjón, bæði með tek
Page 85 and 86: Tafla V.2.4: Einstæðir foreldrar
Page 87 and 88: Heimildaskrá Akerlof, G. A. (1978)
Page 89 and 90: Equal Rights to Earn and Care (bls.
Page 91: Stefán Ólafsson (1999). Íslenska
show all

FjÃ¶lskyldubÃ¦tur Ã¡ Ãslandi FjÃ¡rstuÃ°ningur vegna framfÃ¦rslu barna ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?

FjÃ¶lskyldubÃ¦tur Ã¡ Ãslandi FjÃ¡rstuÃ°ningur vegna framfÃ¦rslu barna ...