Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
796<br />
jqcych bezmyslnie wszystkich po<br />
kolei audycji raz nastawionej stacji.<br />
Do pozytywnych elementow antyniwelacyjnych<br />
zaliczye mozr-a<br />
wreszcie rozwoj podmiejskich osiedli<br />
domkow jednorodzinnych, ktore<br />
zabezpieczajqc potrzebne minimum<br />
"prywatnosci" :i:ycia osobistego<br />
stwarzaj'l rowniez plaszczyzn ~<br />
rozwoju autentycznych, niewymuszonych<br />
i bezinteresownych wi~zow<br />
sqsiedzkich i towarzyskich. I tu<br />
rowniez, podobnie jak w wypadku<br />
poprzednio opisanych zjawisk, dzia<br />
!a dialektyka wspolczesnej cywilizacji:<br />
dose powszechna dzisiaj dost~pnose<br />
domk6w jednorodzinnych<br />
i srodkow lokomocji koniecznych by<br />
w nich mieszkae, oraz caly proces<br />
"rozladowania" wielkich miast przez<br />
przerzucanie dzielnic mieszkaniowych<br />
daleko poza nie - to skutki<br />
tegoz samego procesu roz,voju przemyslu,<br />
ktory spowodowal "wykorzenienie",<br />
stloczenie i pozbawienie<br />
osobowosci olbrzymich mas ludzkich.<br />
Trzeci q dziedzin~, w ktorej wyraine<br />
Sq (planowe tym razem) reakcje<br />
przeciw tendencjom ku niwelacji<br />
i dehumanizacji, stanowiq coraz<br />
liczniejsze wysilki intelektualne<br />
i o'rganizacyjne swiadomych personalistow.<br />
Nie ma dziS chyba mysliciela<br />
(nie mowiqc 0 powazniejszych<br />
publicystach), ktory nie probowalby<br />
naswietlie niebezpieczenstw "masowosci"<br />
.naszej cywilizacji. W literaturze<br />
ow nurt przestrogi przeszedl<br />
z czasem w nurt pesymistycznej<br />
lub wr~cz desperackie j<br />
rezygnacji, wyrazajqcej si~ bqdz<br />
w "czarnym" eskapizmie, bqdi<br />
w grYZqCej ironii "negatywnych<br />
ZDARZENIA - KSII\ZKI - LUDZIE<br />
utopii". Niewqtpliwe jest, ze wplyw<br />
tego rodzaju pisarstwa moze bye<br />
w pewnym stopniu demobilizujqcy.<br />
Wydaje si~ jednakze, ze w ostateeznym<br />
rozrachunku "kultura pesymizmu"<br />
ma wi~ksze szanse wzbudzenia<br />
woli oporu, bodaj przez wstrZqS<br />
przeraienia lub przez wyostrzenie<br />
wrazliwcsei, anizeli cwa ukladna<br />
"kultura optymizmu" za wszelkq<br />
cen~, ktora zaezyna ostatnio panowac<br />
w publicystyee Niemiec Zachodnieh.<br />
Obok reakcji intelektualist6w<br />
wystf;puje r6wniez coraz wyrazmcJ<br />
zespolowa lub indywidualna reakcja<br />
etycz-na, Coraz wip,cej stowarzyszen<br />
religijnych, artystyeznych lub<br />
naukowych zaezyna bronie czynni ~,<br />
r6znymi sposobami, wartosei personalistycznych.<br />
Coraz wi~cej os6b,<br />
nie zwiqzanych nieraz z zadnq<br />
'z grup tego rodzaju, przeciwstawia<br />
si~ 5wiadomie naciskowi anonimowych<br />
sil, niwelujqeych osobcwosc<br />
i wolnose ludzkq.<br />
Duzq rolf; moglyby niewqtpliwie<br />
odegrae w tej dziedzinje partie polityezne.<br />
Jak dotyehczas brak pelnego<br />
i konsekwentnego programu<br />
dzialania paralizuje intencje wielu<br />
dziala.czy, a nieraz zraza ieh ealkowicie<br />
do polityki.<br />
Powaznq silq w walce przeciwko<br />
zagubieniu osoby w masie reprezentujq<br />
w tej chwili koseioly ehrzescijanskie.<br />
W przeciwienstwie do<br />
wielu gnp i grupek ludzi dobre j<br />
woli koscioly te stanowiq spoleezr-osc<br />
dose rozleglq, a zarazem dose<br />
spoistq, aby ieh wplyw nie byl efemeryezny.<br />
W pneciwienstwie do<br />
pewnej ez~sei intelektualist6w i pisarzy,<br />
kt6rzy nie umiejq ezy nie