Nr 60, czerwiec 1959 - Znak

ZDARZ,ENIA - KSII\ZKI - LUDZIE
787
"Zdarzalo si ~ - m6wi - ze poszczeg6lni ludzie osiqgn~li cel, dla
kt6rego zostali stworzeni: polqczyli si~ ze Stw6rcq". "Jednak nie zdarzylo
si ~ dotychczas, aby kt6rakolwiek z istniejqcych w historii osiemnastu
cywilizacji stala siE: Civitas Dei".
J eden z ostatnich rozdzia16w Civilisation on Trial poswi~ca autor
rozwazaniu sl6w Panskich: Adveniat regnum tuum, fiat voluntas tua.
Powtarzae za Chrystusem slowa Fiat voluntas tua, komentuje Toynbee.
znaezy prosic Boga, aby ka:i:da dusza osiqgn~la eel, dla kt6rego B6g jll
stworzyl. Gdyby tak si~ stalo, spelni si~ to, 0 co Zbawiciel modlic si~
nam rozka zal: przyjdzie "Kr61estwo Boze", Civitas Dei.
Kto zna hi s tori ~ , powia.da Toynbee, ten odgadnqc potrafi. ze czlowiek
po to zjawil si~ na wirujqcym w kosmosie pylku. "aby nauczyl
si~ milowae Stw6re~ swego milosciq, ktora choc troch~ przypominalaby
milose Boga do ludzi. Reszta jest tylko marnosciq".
ZAKONCZENIE
Moina snuc przYPllszczenia, ze pomimo licznych brak6w slusznie
wytkni~tych Arnoldowi Toynbee, ukazanie siE: jego dziel mogloby si~
stac donioslym przewrotem w poj~ciach nadchodzqcych pokolen.
Podkreslimy tu fakt jeden.
Dla pokolenia naszego widok historyka, rozwa:iajqeego na stronicach
powszechnie czytanych dziel swoich znaczenie Modlitwy Panskiej, jest
widokiem niezwyklym.
Do widoku tego nie przyzwyczaili nas dotychczasowi nauczyciele ze
szkoly Encyklopedii Irancuskiej, kt6rzy ksztaltowali poglqdy kilku generacji.
W pami~ci niejednego z nas brzmi jeszcze donosny glos Frazera.
gdy za Gibbonem z katedry glosil, ze "religia z natury swej jest
i bye musi czynnikiem aspolecznym i antycywilizacyjnym".
Niedawne to czasy. a do zamierzchlej nalezq przeszloSci.
Stanislaw K. Rostworowski