Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
FILOZOFICZNA TEORIA CZI..OWIEKA<br />
701<br />
stwierdzie, ze rtakiej calosc1owej 'i dogl~bnej, w pelnym slowa znaczeniu.<br />
filoz.oficznej teorii czlowieika nie mogq do'starczye atni nauki<br />
szczegolowe, ani filozOifia materialJistyczna 'lub pozytymi-styczna, ani<br />
sceptycyzm, ani nawet fi.lozofia idei lub .filozofia jazrri. TyHm wiE;C<br />
filozofia bytu, powiedzmy wyrainie: metafizyka, Jest tq podstawq,<br />
na ktorej moze siE; oprzee arntwpalogia filozoficzna. Chodzi tu 0 metafizyk~<br />
w pe:lnym sfowa tego znaczeniu, realistycznq, jak ktos jq<br />
okreslil - 0 "metafizykE; czystq" w przeciwienstwie do "indukcyjnej",<br />
a wi~c takiej, ktnra wadle recepty ipozyrtywistycznej twierdzenia<br />
swoje wywodzi z twierdzen nauk szczegol'owych. I wbrew<br />
temu, co si~ cz~sto twierdzi, dopiero tak p'oj~ta metaHzyka, zapuszczajqca<br />
swe k>orze'l1'ie w doswiadczenie Zidro.wego iroZSqdiku, 5Jtanowi<br />
fundament dla takiej koncepcji czlowieka,krt:ora z racji swego ch'lrakteru<br />
nawskros filozoficzneg,o bylaby na.pra,wd~ uk,oronowaniem<br />
i wypelnienierm ,czqstkowych aspe'ktow, uzyskanych na gruncie uauk<br />
szczeg610wy,ch, a zCllrazem bylaby z kolei podbudolWq dla teologii<br />
czloW'ie:ka, Mora w swietle Objawienia poucza nas 0 nalszej natuTze<br />
i 0 wh, ktora przypadla nam w 'Udziale w uniwersal'nY'm p,lanie<br />
Opabrznosci, 'obejmujqcyrm calq r,zeczywistose.<br />
II<br />
Zadarniem 1:Y'ch wst~ipIIlych 'llwag byl-o wskazanrie na Scilsly zwiqzek,<br />
jaki zachodzi mi~dzy rHozofiiq bytu a fHoz.oficznq antropo'logiq.<br />
J eiel'i metafizyka jest tq jedynie wl'ascilWq glebq, z ktoTej wyrasta<br />
filozolficzna Iteor,ia czlowi ek,a, ,to 'Wpl'OIst narzucajq·cym si~ w'llioskiem<br />
jest twdsrdzenie, ze Ityle moze bye filozoficz:nych koncepcji anbropologicznych,<br />
ile wyr6inic': mozemy odmian i podstawowych typow<br />
metafizyki, poj~tej jak'o {i ' loZiofioa bytu. Nie wchodzqc w szczegolowe<br />
ana.Jizy i subtelne rozroi:nienia, zastanowmy si~ tylko nad<br />
tym, jaikie winniSmy wY'roznie zasadnicze nurty w filozofli by/tu,<br />
nurty, :(ctore z kolei wyznaczq glowne Itypy mozliwY'Ch i rzeczywiScie<br />
w dziejach mysli fil.ozofi.cznej realii'zujqlcych siE; filowficznych<br />
teorii czlowieka.<br />
NajbCllrdziej fundamentallllym, dychotomicznym podzia-lem w metafizyce<br />
jest rozr6:i:nienie monistyc:bnej i pJuraJlistycznej koncepcji<br />
bytu. Monizm mniej lub bcurdziej konse:kwetI1Jtnlie glosi i rozwija poglqd,<br />
ze cala rzeczywistose, w ,Morej miesci Isi~ kazdy 'z nas i wszyslko,<br />
cokolWiiek nas otacza, jest w ostatecznej analizie filoz.oficz'nt::j<br />
jednym bytem, ktorego wielose i roznorodnose jest tylko poz01."na,<br />
jest tylko nast~p stwem uliedoskonalosci i rpowierzchownos'Ci naszego<br />
7,mysloweg'0 spostTzegania i opartych na nim analiz.<br />
WT~CZ :przedwne perspektywy ,roztacza przed nami ,reali:styczuy,<br />
bo darzq'cy za,sadniczym zaufallliem dozlIwnia zmJ'1slowe pluralizm