Ministarstvo finansija Crne Gore Oktobar ... - Vlada Crne Gore

g Bilten Mi nis tar stva fi nan si ja Cr ne Go re g oktobar - decembar 2009.Monitoring i evaluacijaIPA programaZa kvalitetno upravljanje projektimai programima koji su finansirani sredstvimaEvropske unije (EU), veoma je bitnoda postoje kvalitetne procedure kojeće pomoći institucijama uključenim uprogramiranje i implementaciju EU programai projekata da se aktivnosti, kojespadaju u djelokrug njihovih nadležnosti,sprovedu na kvalitetan način. Kvalitet seu ovom kontekstu odnosi na sposobnostdomaćih institucija da efikasno upravljajusredstvima, obezbjeđujući na taj načinnajveći stepen iskorišćenosti dodijeljenihsredstava, poštujući, pri tom, pra vila istandarde koje je propisala EU. Stoga se,u implementaciji pretpristupne pomoćikoriste instrumenti upravljanja programskim/projektnimciklusom. Programskiciklus u kontekstu EU pomoći obuhvatašest faza: izradu nacionalnog planakorišćenja pomoći, izradu posebnih operativnihprograma za pojedine oblasti(sektore), svakodnevno upravljanje programima,fazu sprovođenja programa,fazu monitoringa i fazu evaluacije. Možese slobodno reći da navedene faze imajukarakter kontinuiranih aktivnosti, imajućiu vidu da se neke od njih odvijaju istovremenotj. ne isključujući jedna drugu.Crna Gora se trenutno nalazi u fazipripreme za decentralizovano upravljanjesredstvima dodijeljenim od straneEvropske unije. Decentralizovano upravljanjepodrazumijeva da zemlja imapri premljene kapacitete da samostalnoobavlja poslove koje sada obavlja Evropskakomisija. Crnogorske institucije,koje će u decentralizovanom upravljanjuKatarina Živkovićbiti uključene u programiranje i implementacijuinstrumenta za pretpristupnupomoć-IPA, će koristiti IPA priručnik oprocedurama. Riječ je o dokumentu horizontalnogkaraktera koji svakoj institucijiuključenoj u proces korišćenja IPA sredstava,bilo kroz programiranje ili implementaciju,daje uputstvo o sprovođenjupojedinih aktivnosti pružajući im istovremenomogućnost da se upoznaju sa aktivnostimaspecifičnim za samo neke odnjih i na taj način dobiju ukupnu sliku oimplementaciji pretpristupne pomoći. IPApriručnik o procedurama sadrži, izmeđuostalog, poglavlja o programiranju, finansijskomupravljanju, sistemu javnh nabavkipo EU pravilima, upravljanju rizicima,upravljanju ljudskim resursima, upravljanjunepravilnostima, kao i poglavljeo monitoringu i evaluaciji.Monitoring i evaluacija kaooblici ocjeneMonitoring i evaluacija predstavljajupostupke kojima se vrši ocjena aktivnostii rezultata postavljenih određenim programomili projektom. Kao oblici ocjene,ova dva postupka su veoma srodna, alise, ipak razlikuju po predmetu ocjene ivremenskom okviru tokom koga se sprovode.Monitoring je sistematična aktivnostprocesa upravljanja, koja se obavlja brzoi kontinuirano tokom implementacijepro grama/projekta od strane zemlje korisniceEU pomoći. Ova vrsta ocjene seobavlja više puta godišnje, sa ciljem dase provjeri da li se program/projekat implementirana način predviđen planom,tj. da li postignuti rezultati odgovarujurezultatima predviđenim planom. Dakle,dva najbitnija elementa monitoringa surezultati (postignuti) i plan (planirani rezultati).Bitno je praviti razliku izmeđurezultata na nivou programa, jer su tooni koji su postavljeni određenim finansijskimsporazumom, i rezultata na nivouprojekta, koji su predviđeni prilikomkreiranja opisa projekta (project fiche) 1 .Tokom ovog procesa utvrđuju se uzrociodstupanja nastalih tokom implementacijei predlažu aktivnosti za otklanjanjetih odstupanja. Za proces monitoringaza dužen je korisnik programa/projekta.1 - Ovaj rad tretira pitanje monitoringa i evaluacije na nivou programa. Monitoring i evaluacija na nivou projekta su sastavni dio implementacije projekta i opisani su upoglavlju H, IPA priručnika o procedurama, koje se odnosi na nabavke.2 - National IPA Coordinator-NIPACČlan 36 Zakona o ratifikaciji Okvirnog sporazuma između Vlade Crne Gore i Komisije EZ, o pravilima za saradnju koja se odnose na finansijsku pomoć EZ Crnoj Gori, uokviru sprovođenja instrumenta pretpristupne pomoći (IPA), Službeni list Crne Gore 01/08, Podgorica, 2008;Član 58 Uredbe Komisije (EZ) BR. 718/2007od 12. juna 2007. godine kojom se sprovodi Uredba Savjeta EZ br. 1085/2006 za uspostavljanje Instrumenta za pretpristupnupomoć (IPA)52